Ekainaren 9 a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hirurogeigarren eguna da, 161garrena bisurteetan . 205 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Frantziako Louis XIV.a
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Ainhoa, Bihotz/Biohtza/Bihozne eta Burni.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1424 – Zuria II.a Nafarroakoa , Nafarroako erregina (h. 1464 ).
1666 – Louis-Armand de Lom d'Arce , Lahontango baroia, lapurtar antropologo eta esploratzailea (h. 1716 ).
1690 – Matías Escalzo , nafar apaiz katolikoa, Astorgako apezpikua (h. 1749 ).
1878 – Luis Eleizalde , Eleizalde'tar Koldo , euskal herritar politikari, idazle eta pedagogoa (h. 1923 ).
1884 – Jon Andoni Irazusta , euskal idazle eta politikaria (h. 1952 ).
1888 – Feliciano Beobide , Lexaka , gipuzkoar musikagilea (h. 1956 ).
1909 –
1913 – Jean Pinatel , lapurtar kriminologo eta katedraduna (h. 1999 ).
1927 – Luis Lopetegi , Agerre I , gipuzkoar harri-jasotzailea (h. 1969 ).
1934 – Juan Antonio López , gipuzkoar futbolari ohia.
1945 – Jesús María Castillo , Txitxia , gipuzkoar futbolaria (h. 2022 ).
1947 –
1958 – Lourdes Oñederra , euskal hizkuntzalaria (fonologian espezializatua) eta euskal idazlea.
1960 – Rafael del Amo Arizu , nafar kirolari eta entrenatzailea.
1963 – Antton Irusta , bizkaitar idazlea.
1964 – Arantxa Iturbe , gipuzkoar idazle eta irrati esataria.
1966 –
1968 – Prudencio Indurain , nafar txirrindulari ohia eta politikaria.
1970 – Ana Galarraga , zientzia dibulgatzailea.
1977 – Ibon Pérez Arrieta , gipuzkoar futbolari ohia.
1981 – Julen Ribas , gipuzkoar ilustratzaile, marrazkigile eta komikigilea.
1983 – Iker Irazu , gipuzkoar txirrindulari ohia.
1987 – Aritz Erkiaga , bizkaitar puntista.
1995 – Gurutze Etxezabal Iturrioz , gipuzkoar politikaria.
1999 – Alex Sola , gipuzkoar futbolaria.
Mundua
1075 – Lotario II.a , Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (h. 1137 ).
1595 – Ladislao IV.a Vasa , Poloniako erregea, Lituaniako duke handia, Suediako errege titularra eta Errusiako tsarra (h. 1648 ).
1597 – Pieter Jansz Saenredam , herbeheretar margolaria (h. 1665 ).
1640 – Leopoldo I.a Habsburgotarra , Germaniar Inperio Sainduko enperadorea (1658 -1705 ).
1661 – Teodoro III.a Errusiakoa , Errusiako tsarra (h. 1682 ).
1672 – Petri I.a Errusiakoa , Errusiako tsarra eta Errusiako enperadorea (h. 1725 ).
1781 – George Stephenson , ingeles ingeniaria, lurrunezko lokomotoraren diseinatzailea (h. 1848 ).
1803 – Juan Bravo Murillo , espainiar politikaria (h. 1873 ).
1810 – Otto Nicolai , alemaniar musikagile eta orkestra-zuzendaria (h. 1849 ).
1812 –
1836 – Elizabeth Garrett Anderson , lehenengo emakumezko britainiar mediku lizentziaduna (h. 1917 ).
1843 – Bertha von Suttner , austriar idazle eta bakezalea, bakearen Nobel Saria 1905ean (h. 1914 ).
1849 – Michael Ancher , daniar margolaria (h. 1927 ).
1865 – Carl Nielsen , danimarkar musikaria (h. 1931 ).
1868 – Jane Avril , Moulin-Rouge kabareteko dantzaria, Toulouse-Lautrec margolariaren lan askoren protagonista (h. 1943 ).
1875 – Henry Hallett Dale , ingeles sendagilea, 1936ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1968 ).
1891 – Cole Porter , estatubatuar musikagilea (h. 1964 ).
1892 – Armand Lunel , frantziar idazlea eta shuadit edo judu-proventzeraren azken hiztuna (h. 1977 ).
1898 –
1900 – Joaquín Vaquero Palacios , espainiar pintorea, eskultorea eta arkitektoa (h. 1998 ).
1909 –
1910 – Robert Cummings , estatubatuar aktorea (h. 1990 ).
1911 – André Dewavrin , frantziar ofiziala, Frantziako Erresistentziako kidea (h. 1998 ).
1916 – Robert McNamara , estatubatuar politikaria (h. 2009 ).
1917 –
1921 – Guido Münch , mexikar astrofisikaria (h. 2020 ).
1922 – Fernand Seguin , kanadar biokimikaria (h. 1988 ).
1923 – Torcuato Luca de Tena , Luca de Tenako markesa, espainiar idazle eta kazetaria (h. 1999 ).
1924 –
1927 – Franco Donatoni , italiar musikagilea (h. 2000 ).
1930 –
1933 –
1934 –
1938 – Tengiz Kitovani , georgiar militar eta politikaria (h. 2023 ).
1939 –
1941 – Jon Lord , ingeles konpositore, piano jotzailea eta Hammond organo jotzailea (h. 2012 ).
1945 –
1947 –
1949 – Carlos Oteyza , venezuelar zinema zuzendari, historialari eta gidoigilea.
1952 –
1954 – Jad Fair , estatubatuar musikaria, Half Japanese taldearen sortzaileetako bat.
1955 – Monica Rubio , txiletar astronomoa da eta Txileko Astronomia Elkarteko (SOCHIAS) zuzendaria.
1956 – Joaquín Alonso González , futbolaria.
1961 –
1962 – Silvia Cuevas Morales , txiletar-australiar idazlea, kazetaria eta itzultzailea.
1963 – Johnny Depp , estatubatuar aktorea.
1964 – Carlos Pauner , hamalau zortzimilakoak igo dituen lenengo espainiar alpinista.
1973 – Laura Ponte , galiziar top-model ohia.
1976 – Aziza Brahim , saharar abeslari eta aktorea da.
1978 –
1979 – David Muñoz Bañón , espainiar txirrindularia.
1980 – Anthony Geslin , frantziar txirrindulari ohia.
1981 –
1982 – Yoshito Okubo , japoniar futbolaria.
1983 – Bárbara Santa-Cruz , espainiar aktorea.
1984 –
1989 –
1990 – Marumi Yamazaki , japoniar futbolaria.
2000 – Polina Miller , errusiar atleta, 200 eta 400 metroko lasterketetan aditua.
Heriotzak
Euskal Herria
1572 – Joana Albretekoa , Nafarroako erregina (j. 1528 ).
1799 – Dominique Cabarrus , lapurtar bankari eta armadorea (j. 1716 ).
1881 – Joan Batista Artxu , euskal idazlea (j. 1811 ).
1884 – Antonio Kortazar , gipuzkoar arkitekto eta hirigilea(j. 1823 ).
1961 – Pablo Zabalo , gipuzkoar arkitekto eta margolaria (j. 1893 ).
1963 – José Félix Lekerika , bilbotar diplomatiko eta politikaria (j. 1891 ).
1999 – Maurice Journeau , lapurtar musikagilea, Versaillesen (j. 1898 ).
2007 – Ekain Gerra , Barañaingo herritarra, Dena da ETA politikan adibide esanguratsua (j. 1980 ).
2013 – Elias Kerejeta , hernaniar zinemagilea (j. 1930 ).
2017 – Joakin Madurga , nafar apaiz, irakasle eta musikaria, Logroñon (j. 1938 ).
Mundua
68 – Neron , erromatar enperadorea (54 -68 ), (bere buruaz beste egin zuen).
597 – San Kolunba , fraile misiolari gaelikoa (j. 521 ).
1361 – Philippe de Vitry , frantziar musikagilea, musikako teorialaria, Erromatar Eliza Katolikoko apezpikua eta latinezko poeta (j. 1291 ).
1527 – Heinrich Finck , alemaniar musikaria (j. 1444 /1445 ).
1582 – Marie-Christine de Lalaing , Tournaiko gobernadore ezkontidea (j. 1545 ).
1597 – José de Anchieta , kanariar jesuita eta misiolaria (j. 1534 ).
1701 – Filipe I.a Orleanskoa , frantziar printzea (j. 1640 ).
1817 – Theroigne de Mericourt , Frantziako Iraultzan zeregin garrantzitsua izan zuen valoniar jatorriko politikari eta feminista (j. 1762 ).
1825 – Pauline Bonaparte , Napoleon Bonaparteren arreba (j. 1780 ).
1849 – Marie-Éléonore Godefroid , frantziar margolari, erretratugile, marrazkilari, akuarelista eta pastelista (j. 1778 ).
1870 – Charles Dickens , britaniar idazlea (j. 1812 ).
1871 – Anna Atkins , ingeles botanikari eta argazkilaria (j. 1799 ).
1884 – Aníbal Pinto , Txileko presidentea (j. 1823 ).
1894 – Karl Friedrich Louis Dobermann , Doberman Pinscher txakur arrazaren lehen hazlea (j. 1834 ).
1903 – Gaspar Núñez de Arce , espainiar poeta eta politikaria (j. 1832 ).
1912 – Ion Luca Caragiale , errumaniar idazlea (j. 1852 ).
1915 – Les Paul , estatubatuar jazz gitarrista eta gitarra elektrikoen diseinatzailea (h. 2009 ).
1927 – Victoria Woodhull , emakumeek bozkatzeko eskubideraren aldeko lider bat Ameriketako Estatu Batuetan (j. 1838 ).
1937 – Antoni Rubió i Lluch , kataluniar historialaria (j. 1856 ).
1940 – Armando Buscarini , espainiar idazlea.
1946 – Ananda Mahidol (Rama VIII.a) , Thailandiako erregea (j. 1925 ).
1952 – Alice Austen , estatubatuar argazkilaria (j. 1866 ).
1953 – Ugo Betti , italiar antzerkigilea (j. 1892 ).
1958 – Robert Donat , britainiar aktorea (j. 1905 ).
1959 – Adolf Windaus , alemaniar kimikaria, 1928ko Kimikako Nobel Saria (j. 1876 ).
1961 –
1963 – Jacques Villon , frantziar margolaria (j. 1875 ).
1964 –
1969 – Harold Davenport , britainiar matematikaria (j. 1907 ).
1974 – Miguel Angel Asturias , guatemaldar idazlea, 1967ko Literaturako Nobel Saria (j. 1899 ).
1989 – George Wells Beadle , estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903 ).
1991 – Claudio Arrau , txiletar piano-jotzailea (j. 1903 ).
1994 – Jan Tinbergen , herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1903 ).
1995 – Vivienne Malone-Mayes , estatubatuar matematikaria (j. 1932 ).
1996 – Rafaela Aparicio , espainiar aktorea (j. 1906 ).
1998 –
2000 –
2001 – Ronnie Allen , ingeles futbolari eta entrenatzailea (j. 1929 ).
2007 – Ousmane Sembène , senegaldar idazlea eta zinemagilea (j. 1923 ).
2011 – Aurèlia Muñoz Ventura , kataluniar artista (j. 1926 ).
2013 –
2014 –
2015 – Margarita Pisano , txiletar arkitekto, idazle, lesbiana teorikoa eta feminista (j. 1932 ).
2017 – Adam West , estatubatuar aktorea (j. 1928 ).
2020 – Pau Donés , kataluniar abeslaria eta gitarra-jotzailea, Jarabe de Palo taldeko kidea (j. 1966 ).
2021 –
2022 –
2023 – Alain Touraine , frantziar soziologoa (j. 1925 ).
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Ekainaren 8 | Urteko egutegi | Ekainaren 10