Anarchizm metodologiczny

Dziś Anarchizm metodologiczny pozostaje tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu wielu ludzi na całym świecie. Wpływ Anarchizm metodologiczny można odczuć w wielu aspektach życia codziennego, od jego wpływu na kulturę popularną po jego znaczenie w bardziej szczegółowych obszarach, takich jak technologia czy środowisko. Wgłębiając się w świat Anarchizm metodologiczny, zdajemy sobie sprawę z szerokości i złożoności jego zakresu, a także różnorodności podejść i opinii istniejących w tej kwestii. W tym artykule zbadamy różne aspekty Anarchizm metodologiczny i jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie, mając na celu rzucenie światła na ten ekscytujący i wieloaspektowy temat.

Anarchizm metodologiczny – teoria Paula Feyerabenda, która zamyka się w sformułowaniu wszystko wolno (ang. anything goes). Feyerabend postulował, żeby z badań naukowych usunąć wszelkie ograniczenia metodologiczne, co miało być najlepszą drogą prowadzącą do postępu nauki w ogóle. Przekonanie, że nauka rozwija się według stałych i powszechnych reguł zostaje uznane za nierealistyczne i zgubne – szkodliwe dla samej nauki, bo czyniące ją mniej elastyczną a bardziej dogmatyczną.

Z czasem Feyerabend zaczął określać siebie jako dadaistę, mówiąc, że anarchizm jest zbyt poważny, dadaizm zaś życie traktuje lekko, a dadaista gotów jest eksperymentować nawet w obszarach, gdzie eksperymenty zdają się nie wchodzić w rachubę – jego zdaniem gotowość do nieskrępowanego eksperymentowania powinna być cechą naukowca.

Zanim ukazał się polski przekład książki Paula K. Feyerabenda, Przeciw metodzie, gdzie anything goes oddawane jest jako „nic świętego”, termin ten tłumaczono jako „wszystko ujdzie”, „wszystko jest dopuszczalne”, „wszystko wolno”, „wszystko może się przydać”.

Bibliografia

  • Chalmers A. (1997), Feyerabend: anarchistyczna teoria wiedzy, w: tegoż: Czym jest to, co zwiemy nauką, Wrocław.
  • Feyerabend P. (1995), Przeciw metodzie: anarchizm metodologiczny, w: Józef Pawlak (red.) Kierunki filozofii współczesnej, Toruń.
  • Przeciw metodzie, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1996, przekł. Stefan Wiertlewski.
  • Kazimierz Jodkowski, Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe, „RRR” 22, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowkiej, Lublin 1990