Anna Polony
W dzisiejszym świecie Anna Polony staje się coraz bardziej istotnym tematem zainteresowań. Wraz z postępem technologii i globalizacją Anna Polony nabrał niespotykanego dotąd znaczenia we współczesnym społeczeństwie. Od początków do dzisiejszego wpływu Anna Polony był przedmiotem badań, debat i zainteresowań różnych aktorów społecznych. W tym artykule zbadamy znaczenie i implikacje Anna Polony w różnych aspektach naszego codziennego życia, od jego wpływu na gospodarkę po wpływ na kulturę i relacje międzyludzkie. Poprzez szczegółową analizę zbadamy różne aspekty Anna Polony i jego rolę w kształtowaniu dzisiejszego świata.
.jpg) Anna Polony (2013) | |
| Imię i nazwisko |
Anna Władysława Polony |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
21 stycznia 1939 |
| Zawód |
aktorka, reżyserka, pedagog |
| Współmałżonek |
Marek Walczewski |
| Lata aktywności |
od 1959 |
| Zespół artystyczny | |
| Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1960–1964) Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1964–2002) | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Anna Władysława Polony (ur. 21 stycznia 1939 w Krakowie) – polska aktorka teatralna i filmowa, wieloletnia aktorka Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie i pedagog Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, w latach 1999–2005 jej prorektor; reżyser teatralna, laureatka Orła za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Rewers.
Życiorys
Absolwentka Wydziału Aktorskiego (1960) oraz Wydziału Reżyserii Dramatu (1984) Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. W 1973 została jej pedagogiem, a w latach 1999−2005 była jej prorektorem. 26 października 1990 otrzymała tytuł profesora nauk o sztukach pięknych. Była członkiem Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Języka Polskiego.
Zadebiutowała 12 lipca 1959 rolą Małej Polikseny na deskach Starego Teatru w inscenizacji Wojny trojańskiej nie będzie J. Giraudoux w reżyserii Jerzego Kaliszewskiego. W latach 1960−1964 była aktorką Teatru im. Juliusza Słowackiego, następnie od 1964 do 2002 pracowała w Narodowym Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej. Występowała w spektaklach Konrada Swinarskiego, Jerzego Grzegorzewskiego, Jerzego Jarockiego, Andrzeja Wajdy, Macieja Prusa, Krzysztofa Babickiego i Agnieszki Glińskiej.
Najważniejsza w jej karierze była współpraca z Konradem Swinarskim. Polony wystąpiła w jego dwunastu realizacjach i asystowała przy legendarnej inscenizacji Dziadów Mickiewicza (1973). Do jej najważniejszych ról w spektaklach Swinarskiego należy zaliczyć Orcia w Nie-Boskiej komedii Z. Krasińskiego (1965), Katarzynę w Woyzecku G. Büchnera (1966), Młodą Bladą w Żegnaj, Judaszu I. Iredyńskiego (1971) oraz Muzę w Wyzwoleniu S. Wyspiańskiego (1974).
Jest laureatką licznych nagród w dziedzinie teatru, między innymi Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawanej przez redakcję miesięcznika „Teatr” – za sezon 1986/1987, za rolę Maman Liedermeyer w spektaklu „Wiosna Narodów w Cichym Zakątku” Adolfa Nowaczyńskiego w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, Złotej Maski (2002) za rolę Pani Orgonowej w „Damach i huzarach” Aleksandra Fredry, Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł” za rolę w filmie „Rewers” (2009) oraz Nagrody Gustaw przyznanej przez Związek Artystów Scen Polskich (2015).
Do czasu przejścia na emeryturę w 2002 pozostawała etatową aktorką w zespole artystycznym Starego Teatru. Gościnną współpracę z teatrem zakończyła w styczniu 2014 w geście sprzeciwu wobec programu artystycznego zaproponowanego przez Jana Klatę, który objął stanowisko dyrektora w styczniu 2013 roku. Wraz z odejściem rozpoczęła współpracę z Teatrem im. Juliusza Słowackiego. W grudniu 2020 zapowiedziano jej powrót na deski Starego Teatru.
Filmografia
Filmy
- Napló gyermekeimnek (1984)
- Napló szerelmeimnek (1987)
- Dekalog VII (1988)
- Napló apámnak, anyámnak (1990)
- Dwa księżyce (1993)
- Siódmy pokój (1995)
- Historie miłosne (1997)
- Święta polskie (2002)
- Książę nocy (2004)
- Razem (2006)
- Iron cros (2008)
- Rewers (2009)
Seriale telewizyjne
- Z biegiem lat, z biegiem dni… (1980) jako Aniela Dulska
- Trzy szalone zera (1999) jako babcia Oli
- Na dobre i na złe (2001-2002, 3 epizody)
- Stacyjka (2004)
- Magda M. (2005-2006, 7 epizodów)
- Prawo miasta (2007, 5 epizodów)
- Hotel 52 (2012, Odcinek 65) jako Helena Jaworowska
- Julia (2012) jako ciotka Nina
- Lekarze (2014) jako profesor Janina Pekold
- Drogi wolności (2018) jako Emilia Biernacka
Teatr Telewizji
Odznaczenia i nagrody
- Złota Odznaka „Za zasługi dla Krakowa” (1972)
- Złoty Krzyż Zasługi (1977)
- Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury” (1979)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1987)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2002)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2003)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)
- Orzeł (2009)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011)
- Wielka Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2013” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji (razem z Ignacym Gogolewskim, 2013)
- Nagroda Gustaw za szczególne zasługi dla środowiska teatralnego (2015)
- Nagroda im. Ireny Solskiej za osiągnięcia w sztuce aktorskiej (2024)
Przypisy
- ↑ a b Prof. Anna Polony, baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) .[martwy link]
- ↑ Kraków. Anna Polony obchodzi 80. urodziny i 60-lecie pracy artystycznej , www.e-teatr.pl .
- ↑ Anna Polony, Encyklopedia teatru polskiego (osoby). .
- ↑ Maria Mazurek, Jan Klata, dyrektor "Starego": to była zabagniona instytucja , Gazeta Krakowska, 19 czerwca 2014 (pol.).
- ↑ a b Polony i Trela odeszli ze Starego Teatru. Protest przeciwko dyrekcji?. tvn24.pl, 7 stycznia 2014. .
- ↑ Anna Polony i Jerzy Trela odeszli z Teatru Starego. onet.pl, 2014-01-08. . . (pol.).
- ↑ Anna Polony o konflikcie w Starym Teatrze. "Jest mi potwornie przykro" , www.rmf24.pl (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Aktorka Anna Polony wraca na scenę , krakow.tvp.pl (pol.).
- ↑ Monika Mokrzycka-Pokora: Anna Polony. Baza wiedzy (Film) . Culture.pl. .
- ↑ Anna Polony. dziennikpolski24.pl, 23 stycznia 2006. .
- ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury. prezydent.pl, 17 stycznia 2011. .
- ↑ Polony i Gogolewski nagrodzeni na Festiwalu Dwa Teatry. Polskie Radio SA, 2013-06-01. .
- ↑ ANNA POLONY laureatką Nagrody GUSTAW. zasp.pl, 2015-12-18. . . (pol.).
- ↑ Anna Polony i Jerzy Radziwiłowicz laureatami dorocznych nagród AICT/IATC | AICT Polska , www.aict.art.pl, 13 kwietnia 2024 (pol.).
Bibliografia
- Anna Polony w bazie filmpolski.pl
- Anna Polony w bazie Filmweb
- Anna Polony, Encyklopedia teatru polskiego (osoby). .
Linki zewnętrzne
- Anna Polony w bazie IMDb (ang.)