Grzegorz Ryś
W dzisiejszym świecie Grzegorz Ryś stał się tematem dużego zainteresowania i debaty. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie historyczne, wpływ na współczesne społeczeństwo, czy wpływ na kulturę popularną, Grzegorz Ryś jest zjawiskiem, które nie pozostaje niezauważone. W tym artykule szczegółowo zbadamy ten temat z różnych perspektyw, analizując jego ewolucję w czasie, jego dzisiejsze znaczenie i prognozy na przyszłość. Dodatkowo sprawdzimy, w jaki sposób różni eksperci podeszli do Grzegorz Ryś i jak wpłynęło to na różne obszary życia codziennego. Analiza ta pozwoli nam lepiej zrozumieć znaczenie i znaczenie Grzegorz Ryś w dzisiejszym społeczeństwie.
| Kardynał prezbiter | |||
.jpg) Grzegorz Ryś (2016) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
9 lutego 1964 | ||
| Arcybiskup metropolita łódzki | |||
| Okres sprawowania |
od 2017 | ||
| Biskup pomocniczy krakowski | |||
| Okres sprawowania |
2011–2017 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
22 maja 1988 | ||
| Nominacja biskupia |
16 lipca 2011 | ||
| Sakra biskupia |
28 września 2011 | ||
| Kreacja kardynalska |
30 września 2023 | ||
| Kościół tytularny | |||
| Odznaczenia | |||
| |||
.svg)
| Data konsekracji |
28 września 2011 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Kraków | ||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Grzegorz Wojciech Ryś (ur. 9 lutego 1964 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk humanistycznych specjalizujący się w historii Kościoła, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej w latach 2007–2011, biskup pomocniczy krakowski w latach 2011–2017, arcybiskup metropolita łódzki od 2017, administrator apostolski diecezji kaliskiej w latach 2020–2021, kardynał prezbiter od 2023.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Urodził się 9 lutego 1964 w Krakowie. Ochrzczony został w tamtejszej bazylice Mariackiej przez księdza Ferdynanda Machaya. Ukończył IV Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie.
W latach 1982–1988 studiował na Wydziale Teologicznym oraz na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, a także w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej. Święceń prezbiteratu udzielił mu 22 maja 1988 w katedrze na Wawelu kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski. W 1994 na podstawie dysertacji Średniowieczna pobożność ludowa na ziemiach polskich. Próba typologii uzyskał doktorat z nauk teologicznych, a w 2000 na podstawie rozprawy Jan Hus wobec kryzysu Kościoła doby Wielkiej Schizmy uzyskał habilitację z nauk humanistycznych w zakresie historii.
Prezbiter
W latach 1988–1989 pracował jako wikariusz w parafii Świętych Małgorzaty i Katarzyny w Kętach. Od 2004 do 2007 pełnił funkcję dyrektora Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie. Duszpastersko angażował się w działalność Ruchu Światło-Życie, Drogi Neokatechumenalnej, Chrześcijańskiego Braterstwa Osób Chorych i Niepełnosprawnych oraz wspólnoty namArka. Corocznie przez 25 lat uczestniczył w Pieszej Pielgrzymce Krakowskiej na Jasną Górę, będąc przewodnikiem grupy 6. Był komentatorem pielgrzymek Jana Pawła II w Telewizji Polskiej i Polskim Radiu. Po jego śmierci współorganizował czuwania, a podczas procesu beatyfikacyjnego zasiadał w komisji historycznej działającej przy trybunale rogatoryjnym.
W 1995 został współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”, w którym w 2011 rozpoczął prowadzenie cotygodniowej rubryki poświęconej komentarzowi do Pisma św. („Okruchy słowa” następnie „Czytania”). Wszedł w skład redakcji miesięcznika „Znak”.
Działalność naukowo-dydaktyczna
Został kierownikiem Katedry Historii Kościoła w Średniowieczu oraz Katedry Historii Starożytnej i Średniowiecznej w Instytucie Historii na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II (wcześniej Papieskiej Akademii Teologicznej). W latach 2007–2011 piastował urząd rektora Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej, ponadto w latach 2010–2011 był przewodniczącym Konferencji Rektorów Seminariów Duchownych w Polsce. Był organizatorem działającego od 2014 w Krakowie Ogólnopolskiego Seminarium dla Starszych Kandydatów do Święceń.
Napisał ponad 40 publikacji naukowych i popularnych z zakresu historii, teologii i duchowości.
Biskup
.jpg)
16 lipca 2011 papież Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Arcavica. Święcenia biskupie otrzymał wraz z Damianem Muskusem 28 września 2011 w katedrze na Wawelu. Konsekratorem był kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup metropolita krakowski, a współkonsekratorami kardynałowie Franciszek Macharski, arcybiskup senior krakowski, i Stanisław Ryłko, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Virtus in infirmitate” (Moc w słabości). W archidiecezji krakowskiej objął urząd wikariusza generalnego.
14 września 2017 papież Franciszek mianował go arcybiskupem metropolitą łódzkim. Ingres do bazyliki archikatedralnej św. Stanisława Kostki w Łodzi odbył 4 listopada 2017. 29 czerwca 2018 na placu św. Piotra w Rzymie odebrał od papieża Franciszka paliusz, który uroczyście został mu nałożony 5 października 2018 w katedrze łódzkiej przez arcybiskupa Salvatore Pennacchia, nuncjusza apostolskiego w Polsce. W latach 2018–2021 przeprowadził czwarty w historii archidiecezji synod, poświęcony młodzieży, rodzinie i parafii. W 2019 wprowadził w archidiecezji diakonat stały, powołał Szkołę Katechistów, Międzynarodowe Diecezjalne Seminarium Misyjne dla nowej Ewangelizacji Redemptoris Mater i przyjął w Łodzi przeniesione z Krakowa Ogólnopolskie Seminarium dla Starszych Kandydatów do Święceń.
25 czerwca 2020 papież Franciszek mianował go administratorem apostolskim sede plena diecezji kaliskiej. Rządy w diecezji przejął 27 czerwca 2020. 17 października 2020, po przyjęciu przez papieża Franciszka rezygnacji biskupa Edwarda Janiaka z funkcji biskupa diecezjalnego, został administratorem apostolskim sede vacante diecezji. Funkcję tę pełnił do 11 lutego 2021, kiedy diecezję kanonicznie objął nowy biskup diecezjalny Damian Bryl.
9 lipca 2023 papież Franciszek zapowiedział włączenie go do Kolegium Kardynałów, a 30 września 2023 w trakcie konsystorza na placu Świętego Piotra kreował go kardynałem prezbiterem, nadając mu jako kościół tytularny kościół Świętych Cyryla i Metodego. 14 października 2023 odbył kardynalski ingres do katedry łódzkiej, a 22 listopada 2023 uroczyście objął swój kościół tytularny w Rzymie.
W ramach Konferencji Episkopatu Polski w latach 2011–2021 był przewodniczącym Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji, działającego przy Komisji Duszpasterstwa, a w 2022 objął funkcję przewodniczącego Rady ds. Dialogu Religijnego i Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem. W latach 2017–2022 należał do Rady Stałej, ponownie dołączył do niej w 2023 z urzędu jako kardynał kierujący diecezją. Ponadto wszedł w skład Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 1050. Rocznicy Chrztu Polski w 2016 roku, Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Rady ds. Rodziny. 21 listopada 2020 papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji ds. Biskupów, a 4 października 2023 mianował go członkiem Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz potwierdził jako członka Dykasterii ds. Biskupów. W 2018 wziął udział w sesji Synodu Biskupów o młodzieży, a w 2023, z osobistej papieskiej nominacji, a nie jako członek polskiej delegacji, w pierwszym zgromadzeniu Synodu Biskupów o synodalności.
W 2023 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego legnickiego Piotra Wawrzynka.
Kaznodzieja i rekolekcjonista, posługujący w archidiecezji łódzkiej (doroczne rekolekcje kapłańskie, rekolekcje wielkopostne dla młodzieży „Arena Młodych”, „Rekolekcje dla Łodzi”), jak i podczas cyklicznych wydarzeń ogólnopolskich (Lednica, Przystanek Jezus, rekolekcje Strefa Chwały Festiwal w Starym Sączu, spotkania Taizé, Chemin Neuf). Przygotował rozważania drogi krzyżowej odprawionej podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016. Zaangażowany na rzecz ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego. Był pomysłodawcą zorganizowanego w 2011 spotkania chrześcijan, żydów i muzułmanów w intencji pokoju pod nazwą „Echo Asyżu w Krakowie”, a także serii spotkań „Dziedziniec Pogan” dotyczących dialogu między wierzącymi a niewierzącymi. W latach 2012–2018 należał do Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. W latach 2013–2017 zasiadał w kapitule Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała przyznawanej przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Wszedł również w skład kapituł Nagrody im. księdza Józefa Tischnera i Orderu Ecce Homo.
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2018 prezydent RP Andrzej Duda nadał mu Złoty Krzyż Zasługi.
W 2023 został uhonorowany Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”. Otrzymał tytuł Małopolanina Roku 2017 przyznawany przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski.
Ponadto został uhonorowany Nagrodą im. Klemensa Bąkowskiego nadaną przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa (2017), tytułem Ambasadora Polszczyzny w Mowie przyznanym przez Radę Języka Polskiego (2019), Medalem 75-lecia Misji Jana Karskiego przyznaną przez Towarzystwo Jana Karskiego (2019), Szablą Kilińskiego Związku Rzemiosła Polskiego (2022), medalem 600-lecia Łodzi (2023) i Menorą Dialogu przyznaną przez Stowarzyszenie Coexist i Fundację Signum (2024).
Książki
- Rekolekcje. Modlitwa, post, jałmużna (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2013)
- Kościelna wiosna. Razem z Krystyną Strączek (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2013)
- Franciszek. Życie – miejsca – słowa (Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2013)
- Skandal miłosierdzia. Rozważania dla każdego (Wydawnictwo WAM, Kraków 2014)
- Wiara z lewej, prawej i Bożej strony (Wydawnictwo WAM, Kraków 2014)
- Moc słowa (Wydawnictwo WAM, Kraków 2016)
- Jeden święty, powszechny, apostolski. Spotkania z historią Kościoła (Wydawnictwo WAM, Kraków 2016)
- Moc wiary (Wydawnictwo WAM, Kraków 2017)
- Piąta Ewangelia (Wydawnictwo Rafael, Kraków 2020)
- Inkwizycja (Wydawnictwo WAM, Kraków 2020)
- Jak Bóg pomyślał Kościół. Odnaleźć się mimo kryzysu (Wydawnictwo WAM, Kraków 2023)
- Chrześcijanie wobec żydów (Wydawnictwo WAM, Kraków 2023)
Przypisy
- ↑ a b M.P. z 2018 r. poz. 695 – pkt 11. .
- ↑ a b c d e Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl (arch.). .
- ↑ Maskacjusz TV: Świętość – bp Grzegorz Ryś. youtube.com, 2016-07-23. .
- ↑ 100-lecie 20 lat później. krakow.gosc.pl, 2012-10-05. .
- ↑ a b c Grzegorz Ryś. catholic-hierarchy.org. .
- ↑ a b c Grzegorz Ryś, baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) .[martwy link]
- ↑ Duszpasterze. parafiakety.pl (arch.). .
- ↑ K. Szyjka: Przygodę z Winnicą Pańską rozpoczął w Kętach. faktyoswiecim.pl, 2011-10-04. .
- ↑ a b c d e f g h i Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji łódzkiej. archidiecezja.lodz.pl. .
- ↑ a b Ks. prałat Grzegorz Ryś biskupem pomocniczym arch. krakowskiej. ekai.pl (arch.), 2011-07-16. .
- ↑ Nomina di Ausiliari di Kraków (Polonia). press.vatican.va, 2011-07-16. . (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury – nominacje w arch. krakowskiej. episkopat.pl (arch.), 2011-07-16. .
- ↑ Ks. Ryś i o. Muskus wyświęceni na biskupów. krakow.tvp.pl (arch.), 2011-09-26. .
- ↑ Konsekracja nowych biskupów archidiecezji krakowskiej. episkopat.pl (arch.), 2011-09-27. .
- ↑ Nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Łodź (Polonia). press.vatican.va, 2017-09-14. . (wł.).
- ↑ Łódź: bp Grzegorz Ryś – metropolitą łódzkim. nuncjatura.pl, 2017-09-14. .
- ↑ Ingres abp. Grzegorza Rysia do łódzkiej bazyliki archikatedralnej. ekai.pl, 2017-11-04. .
- ↑ Arcybiskup Grzegorz Ryś dostał paliusz od papieża Franciszka. dzienniklodzki.pl, 2018-06-30. .
- ↑ Abp Ryś przyjął paliusz – oznakę posługi metropolity i symbol łączności z papieżem. ekai.pl, 2018-10-06. .
- ↑ Dekret o diakonacie stałym w Archidiecezji Łódzkiej. archidiecezja.lodz.pl, 2019-02-03. .
- ↑ Abp Ryś utworzył nowe seminarium duchowne. ekai.pl, 2019-09-22. .
- ↑ Nomina dell’Amministratore Apostolico sede plena di Kalisz (Polonia). press.vatican.va, 2020-06-25. . (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury. episkopat.pl, 2020-06-25. .
- ↑ List Arcybiskupa Administratora Apostolskiego do wiernych Diecezji Kaliskiej. diecezja.kalisz.pl. .
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Kalisz (Polonia) e nomina dell’Amministratore Apostolico “sede vacante”. press.vatican.va, 2020-10-17. . (wł.).
- ↑ Kalisz: Bp Edward Janiak odchodzi. Abp Grzegorz Ryś – administratorem apostolskim „sede vacante”. nuncjatura.pl, 2020-10-17. .
- ↑ E. Kotowska-Rasiak: Bp Damian Bryl objął kanonicznie diecezję kaliską. ekai.pl, 2021-02-11. .
- ↑ Le parole del Papa alla recita dell’Angelus. press.vatican.va, 2023-07-09. . (wł.).
- ↑ Abp Grzegorz Ryś w gronie nowych kardynałów. ekai.pl, 2023-07-09. .
- ↑ Papież kreował 21 nowych kardynałów. Jak wyglądał konsystorz?. ekai.pl, 2023-09-30. .
- ↑ Concistoro Ordinario Pubblico: Assegnazione dei Titoli e delle Diaconie ai nuovi Cardinali. press.vatican.va, 2023-09-30. . (wł.).
- ↑ Kardynałowie otrzymali kościoły tytularne. gosc.pl, 2023-09-30. .
- ↑ Kard. Ryś podczas ingresu do łódzkiej katedry: Kim byśmy byli bez Matki, którą jest Kościół. episkopat.pl, 2023-10-14. .
- ↑ P. Kłys: Kard. Grzegorz Ryś celebrował Eucharystię w swoim Kościele tytularnym w Rzymie. archidiecezja.lodz.pl, 2023-11-22. .
- ↑ a b Bp Grzegorz Ryś na czele Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji. ekai.pl (arch.), 2011-10-15. .
- ↑ Wybory 390. Zebrania Plenarnego KEP. episkopat.pl, 2021-11-18. .
- ↑ a b Wybory 393. Zebrania Plenarnego KEP. episkopat.pl, 2022-10-12. .
- ↑ Historyczne spotkanie Episkopatu Polski w Lublinie. ekai.pl, 2017-10-14. .
- ↑ Rada Stała. episkopat.pl. .
- ↑ M. Przeciszewski: Kard. Ryś: chodzi mi o Kościół, który istnieje dla ewangelizacji i jest znakiem i instrumentem budowania jedności. ekai.pl, 2023-07-18. .
- ↑ Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.). .
- ↑ Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. .
- ↑ Kard. Grzegorz Ryś powołany do Rady ds. Rodziny Konferencji Episkopatu Polski. archidiecezja.lodz.pl, 2023-11-22. .
- ↑ Nomina di Membri della Congregazione per i Vescovi. press.vatican.va, 2020-11-21. . (wł.).
- ↑ Abp Grzegorz Ryś mianowany członkiem Kongregacji ds. Biskupów. episkopat.pl, 2020-11-21. .
- ↑ Nomina di Membri dei Dicasteri della Curia Romana e della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano. press.vatican.va, 2023-10-04. . (wł.).
- ↑ Podsumowujemy Synod Biskupów o młodzieży. ekai.pl, 2018-10-28. .
- ↑ XVI Assemblea Generale Ordinaria del Sinodo dei Vescovi – Elenco dei Partecipanti. press.vatican.va, 2023-07-07. . (wł.).
- ↑ A. Zalewski: Abp Ryś z nominacji papieskiej weźmie udział w pierwszym Zgromadzeniu Ogólnym Synodu o Synodalności. www.archidiecezja.lodz.pl, 2023-07-07. .
- ↑ Rozpoczyna się pierwsza sesja zgromadzenia Synodu Biskupów 2021-2024. ekai.pl, 2023-10-04. .
- ↑ S. Karnacewicz: Biskup Grzegorz Ryś nowym metropolitą łódzkim. pap.pl, 2017-09-14. .
- ↑ Uchwała Nr LXXIV/2218/23 Rady Miejskiej w Łodzi. bip.uml.lodz.pl, 2023-04-12. .
- ↑ Kraków: abp Jędraszewski i abp Ryś odebrali tytuły Małopolan Roku 2017. ekai.pl, 2018-05-14. .
- ↑ B. Gancarz: Jubileuszowa nagroda dla biskupa Rysia. gosc.pl, 2017-04-04. .
- ↑ Ambasador Polszczyzny. rjp.pan.pl. .
- ↑ Medal Misji Jana Karskiego dla abp. Grzegorza Rysia. ekai.pl, 2019-04-15. .
- ↑ P. Kłys: Szabla Kilińskiego dla metropolity łódzkiego. archidiecezja.lodz.pl, 2022-06-08. .
- ↑ Pierwsza tura medali z okazji 600-lecia Łodzi rozdana!. muzeum-lodz.pl, 2023-06-23. .
- ↑ Kard. Grzegorz Ryś uhonorowany Menorą Dialogu. ekai.pl, 2024-01-19. .
Linki zewnętrzne
- Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji łódzkiej. .
- Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji krakowskiej (arch.). .
- Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie Stolicy Apostolskiej. . (wł.).
- Nagrania homilii i konferencji Grzegorza Rysia. .
- Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski .
- Grzegorz Ryś , catholic-hierarchy.org (ang.).
- Grzegorz Ryś, baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) .[martwy link]
- Grzegorz Ryś w katalogu Biblioteki Narodowej. .
Liczba purpuratów wynosi 237 zaś uprawnionych do udziału w Konklawe wynosi 127
(a) – utracił prawa elektorskie, pomimo nie ukończonych 80 lat