W dzisiejszym świecie Bronisław Bohaterewicz stał się tematem o wielkim znaczeniu i zainteresowaniu wszystkich typów ludzi. Niezależnie od tego, czy ze względu na wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy znaczenie w dziedzinie nauki, Bronisław Bohaterewicz jest tematem, który budzi ciekawość i debatę w różnych sektorach. W całej historii Bronisław Bohaterewicz był przedmiotem studiów i badań, generując duży zasób wiedzy, który nadal jest eksplorowany i kwestionowany. Dlatego bardzo interesujące jest zagłębienie się w różne aspekty, które obejmuje Bronisław Bohaterewicz, od jego początków po konsekwencje w życiu codziennym.
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
27 lutego 1870 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1889–1927 |
Siły zbrojne |
Armia Imperium Rosyjskiego |
Jednostki | |
Stanowiska | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Bronisław Bohaterewicz (Bohatyrewicz) h. Ostoja, (ur. 27 lutego 1870 w Grandziczach k. Grodna, zm. prawd. 9 kwietnia 1940 w Katyniu) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Urodził się 27 lutego 1870 w Grandziczach w rodzinie Kazimierza i Marii z Kowalickich. W 1887 ukończył sześcioklasowe gimnazjum filologiczne w Grodnie. 7 listopada 1889 został wcielony do 103 Pietrozawodskiego Pułku Piechoty w Grodnie i skierowany do Wileńskiej Szkoły Junkrów Piechoty. W 1893, po ukończeniu szkoły, wrócił do macierzystego pułku. W jego szeregach walczył podczas I wojny światowej jako dowódca kompanii i batalionu w stopniu kapitana. W nocy z 6 na 7 listopada 1914, ranny, dostał się do niemieckiej niewoli .
Od września 1918 w Wojsku Polskim w stopniu majora. Był organizatorem i dowódcą oddziału Samoobrony Grodna, który doprowadził do Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Następnie dowodził batalionem w Grodzieńskim Pułku Strzelców. Od 23 stycznia do marca 1919 pełnił obowiązki dowódcy tego pułku. 5 czerwca 1919 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem z dniem 7 listopada 1918, zaliczeniem do I Rezerwy armii, z jednoczesnym powołaniem do czynnej służby na czas wojny aż do demobilizacji. 6 grudnia 1919 został dowódcą Grodzieńskiego Pułku Strzelców. Na czele pułku walczył na wojnie z bolszewikami. W czasie Bitwy Warszawskiej został ranny. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika z dniem 1 kwietnia 1920, w piechocie, „w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”. Od 16 października 1920 dowódca Nadniemeńskiej Brygady Piechoty, następnie Brygady Zapasowej Wojsk Litwy Środkowej. Od 1 marca 1921 w zastępstwie czasowo pełnił obowiązki dowódcy 2 i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej, a następnie pełnił służbę w Naczelnym Dowództwie Wojsk Litwy Środkowej na stanowisku oficera sztabu.
21 stycznia 1922 został członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 51. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W tym samym miesiącu został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty w Słonimiu. Z dniem 15 września 1924 został przeniesiony z 78 do 81 pułku piechoty z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku służbowym. 1 sierpnia 1925 został przeniesiony do 18 Dywizji Piechoty w Łomży na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej. 14 października 1926 został zwolniony ze stanowiska i przeniesiony służbowo do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, do dyspozycji dowódcy okręgu korpusu.
5 lutego 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go generałem brygady, wyłącznie z prawem do tytułu, z dniem przeniesienia w stan spoczynku - 30 kwietnia 1927. Osiadł w Warszawie. Działacz kombatancki i społeczny.
Został osadnikiem wojskowym w miejscowości Piłsudy (powiat grodzieński). W 1938 został prezesem Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej.
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 i okupacji wschodnich ziem Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną, pomimo pozostawania w stanie spoczynku aresztowany przez NKWD i wywieziony do ZSRR. Był przetrzymywany w obozie w Putywlu, skąd został przewieziony do obozu w Kozielsku. Z kilku ocalonych dzienników jeńców Kozielska jednoznacznie wynika, że generałowie Bronisław Bohaterewicz, Mieczysław Smorawiński i Henryk Minkiewicz oraz ok. 120 oficerów wyższych, w tym także Adam Solski, zostali wywiezieni z obozu 7 kwietnia 1940. Istnieje prawdopodobieństwo, iż jego egzekucja mogła nastąpić 9 kwietnia tego roku, jako że generał znajdował się na jednej liście wywózkowej wraz z Adamem Solskim, który prowadził pamiętnik z ostatnim wpisem tego dnia, relacjonującym przewiezienie do lasu i rewizję. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców (został opisany dosł. jako Bronislaw Bogaterewicz; przy zwłokach znaleziono wówczas dokumenty potwierdzające adres jego zamieszkania w Warszawie, sporządzony przez niego list w Kozielsku, dwie fotografie i gotówkę pieniężną). Na terenach polskich, okupowanych od 1939 przez Niemców, redakcja „Gońca Krakowskiego” 16 kwietnia 1943 poinformowała o ekshumacji ciał polskich żołnierzy w Katyniu i zidentyfikowaniu m.in. zwłok gen. Bohaterewicza. Był jednym z dwóch zidentyfikowanych generałów (obok gen. Mieczysława Smorawińskiego). Obaj generałowie zostali wówczas ponownie pochowani w osobnych trumnach w dołach wraz z podkomendnymi na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu. W 1995 ekipa archeologów pod przewodnictwem prof. Mariana Głoska podczas badań odnalazła trumny ze zwłokami generałów Bohaterewicza i Smorawińskiego, po czym w październiku tego roku w Katyniu odbył się ich uroczysty pogrzeb.
Był żonaty z Heleną z Pokubiatów, z którą miał dwóch synów: Wiktora (ur. 1904), podporucznika piechoty rezerwy i Kazimierza (1906–1967), podporucznika piechoty rezerwy, inżyniera chemika.
Wiktor Bohatyrewicz 20 września 1939 został internowany na Litwie, 13 lipca 1940 osadzony w Obozie NKWD w Kozielsku (tzw. „Kozielsk II”), 2 lipca 1941 przeniesiony do Obozu NKWD w Griazowcu, a 3 września tego roku, po uwolnieniu, przybył do Tatiszczewa . Później służył w 14 Wileńskim Batalionie Strzelców. W jego szeregach walczył w bitwie o Monte Cassino.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała dywizji. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Bronisławowi Bohaterewiczowi poświęcono Dąb Pamięci w Myśliborzu.
15 sierpnia 2014, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie została odsłonięta w Ossowie tablica upamiętniająca ośmiu dowódców polskich oddziałów uczestniczących w walkach, którzy w 1940 zostali ofiarami zbrodni katyńskiej; upamiętnieni zostali gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Orlik-Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, ppłk. Wilhelm Kasprzykiewicz.
Od 18 października 1990 r. generał jest patronem ulicy na terenie obecnej dzielnicy Praga-Południe w Warszawie.