Katalin Karikó
W artykule Katalin Karikó zajmiemy się bardzo istotnym i aktualnym tematem, który znacząco wpływa na różne obszary codziennego życia. Katalin Karikó to temat, który wzbudził duże zainteresowanie, między innymi ze względu na jego wpływ na społeczeństwo oraz rozwój społeczny, gospodarczy i kulturalny. W tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom i punktom widzenia, które pozwolą nam głęboko zrozumieć znaczenie Katalin Karikó w bieżącym kontekście. Ponadto przeanalizujemy różne studia przypadków, badania i trendy związane z Katalin Karikó w celu przedstawienia kompleksowej i aktualnej wizji na ten bardzo istotny temat. Bez wątpienia Katalin Karikó to kwestia, która zasługuje na analizę i debatę z różnych podejść, a ten artykuł ma na celu być podstawowym przewodnikiem pozwalającym zrozumieć ją w całości.
 Katalin Karikó (2020) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Specjalność: biochemia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1982 – biochemia |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
| Nagrody | |
|
| |
Katalin Karikó (ur. 17 stycznia 1955 w Szolnoku) – węgierska biochemiczka, działająca w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Wraz z Drew Weissmanem laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2023 roku.
Życiorys
Urodziła się w Szolnoku, potem mieszkała w Kisújszállás, gdzie ojciec był rzeźnikiem a matka księgową. Studiowała na Uniwersytecie Segedyńskim, magister biologii z 1978 r. W 1982 roku uzyskała tam stopień doktora z biochemii. W 1985 roku została zwolniona z uczelni i, wraz z mężem inżynierem i dwuletnią córką, wyjechała z Węgier do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Pieniądze, które uzyskali ze sprzedaży samochodu, wymienili na czarnym rynku na USD o równowartości 900 GBP, które przemycili przez granicę w pluszowym misiu córki.
31 października 1978 r. została zarejestrowana przez kontrwywiad Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Węgierskiej Republiki Ludowej jako tajny współpracownik Lengyel Zsolt, pozyskał ją hadnagy László Salgó.
W Stanach Zjednoczonych Ameryki pracowała początkowo na Temple University w Filadelfii, a w 1989 roku przeniosła się do Szkoły Medycyny Uniwersytetu Pensylwanii.
Podczas prac na Uniwersytecie Segedyńskim, zaczęła interesować się syntezą i badaniami kwasu rybonukleinowego, kontynuowała prace dotyczące tej tematyki podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych Ameryki, koncentrując się na mRNA. Planowała podjąć badania wykorzystujące mRNA w terapii mukowiscydozy i udar mózgu, ale nie uzyskała na nie funduszy.
W 1998 roku naukowczyni podjęła współpracę z immunologiem Drew Weissmanem (spotkali się przypadkowo przy kserokopiarce). Efektem ich badań było zmodyfikowanie zasad azotowych nukleozydów, co ograniczyło powstawanie stanu zapalnego wywołanego przez wstrzyknięcie RNA. Opatentowali to rozwiązanie i założyli startup, którego celem miało być opracowanie leków opartych na RNA. Nie doszli jednak do etapu badań klinicznych i uczelnia sprzedała prawa do tego rozwiązania przedsiębiorstwu CellScrypt.
W 2013 roku podjęła pracę w BioNTech (pracę oferowało jej również przedsiębiorstwo Moderna), uzyskała w niej stanowisko senior vice-president. Zarówno BioNTech (we współpracy z Pfizerem), jak i Moderna opracowały szczepionki przeciw COVID-19, oparte na odkryciu Karikó i Weissmana.
W 2023 roku wraz z Weissmanem otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za odkrycia na polu zasad (azotowych) nukleozydów, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciw COVID-19. W tym samym roku została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Węgierskiego Świętego Stefana
Życie prywatne
Córka Katalin Karikó, Zsuzsanna Francia jest obywatelką USA, uprawia wioślarstwo, zdobyła dwa złote medale olimpijskie w tej dyscyplinie.
Przypisy
- ↑ Katalin Karikó. Chcieli ją zwolnić, obcięli pensję. Teraz dostała Nobla - Wiadomości , onet.pl (pol.).
- ↑ Katalin Karikó. 9th International mRNA Health Conference . . (ang.).
- ↑ a b Katalin Kariko, the scientist behind the Pfizer Covid-19 vaccine. France 24 . 2020-12-18. . (ang.).
- ↑ a b c d e f g Covid vaccine technology pioneer: 'I never doubted it would work'. The Guardian . 2020-11-21. . (ang.).
- ↑
- ↑ Kuruc.info - Szakértői nyomok Karikó Katalin ("Lengyel Zsolt" titkos megbízott?) állítólagos állambiztonsági múltjában , kuruc.info (węg.).
- ↑ Kuruc.info - Karikó Katalin elismerte, hogy beszervezték, de "írásos jelentést nem adtam, senkinek nem ártottam" , kuruc.info (węg.).
- ↑ Ungváry Krisztián: Karikót nem a kémelhárítás küldte Amerikába | Euronews , euronews.com (węg.).
- ↑ Telex: Karikó Katalint fenyegetéssel beszervezte a szocialista állambiztonság, de egyetlen jelentést sem adott , telex.hu (węg.).
- ↑ Nagroda Nobla z medycyny za szczepionki mRNA, które ocaliły miliony ludzi przed ciężkim zachorowaniem i śmiercią z powodu COVID-19! , wyborcza.pl, 2 października 2023 .
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2023 – Press Release , NobelPrize.org, 2 października 2023 (ang.).
- ↑ Karikó Katalin és Szilágyi Áron kapta a Szent István-rendet , magyarnemzet.hu (węg.).
