Maków Podhalański (gmina)
W tym artykule dokładnie zbadamy Maków Podhalański (gmina) i jego wpływ na różne aspekty życia codziennego. Maków Podhalański (gmina) był przedmiotem debaty i zainteresowania w różnych dziedzinach nauki, od psychologii po ekonomię, a jego wpływ rozciąga się na różne czasy i kultury. Na tych stronach przyjrzymy się różnym aspektom Maków Podhalański (gmina) i temu, jak ukształtował on nasz świat w sposób, który często pozostaje niezauważony. Od roli w podejmowaniu decyzji po wpływ na społeczeństwo, Maków Podhalański (gmina) okazał się tematem o ogromnym znaczeniu i zainteresowaniu zarówno badaczy, jak i ciekawskich. Przygotuj się więc na zanurzenie się w fascynującym świecie Maków Podhalański (gmina) i odkrycie jego wielu aspektów.
| gmina miejsko-wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1215063 | ||||
| Siedziba | |||||
| Burmistrz |
Paweł Sala | ||||
| Powierzchnia |
108,94 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
|||||
| • gęstość |
150,2 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
33 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
KSU | ||||
Adres urzędu: ul. Szpitalna 334-220 Maków Podhalański | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||
| 49°43′50″N 19°40′51″E/49,730556 19,680833 | |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Maków Podhalański (do 1954 gmina Maków) – gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. W skład gminy wchodzi miasto Maków Podhalański (siedziba gminy) oraz 6 wsi: Grzechynia, Białka, Juszczyn, Kojszówka, Wieprzec i Żarnówka.
Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 15 812 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 16 219 osób.
Położenie
Gmina Maków Podhalański położona jest na pograniczu Beskidu Żywieckiego i Makowskiego, w dolinie rzeki Skawy i jej dopływów.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002 gmina Maków Podhalański ma obszar 108,94 km², w tym:
- użytki rolne: 45%
- użytki leśne: 47%
Gmina stanowi 15,89% powierzchni powiatu.
Historia
Początki osadnictwa na obszarze gminy sięgają najprawdopodobniej 2. połowy XIV wieku. Pierwsze pewne wzmianki pochodzą z początku XV wieku – w dokumencie z 1410 wymieniony jest wraz z kilkunastoma okolicznymi wsiami Maków, Juszczyn i Kojszówka. Z 1562 pochodzi pierwsza wzmianka o wsi Biała (dzisiejszej Białce), najmłodszą wsią jest Wieprzec.
W Makowie dość szybko powstała parafia, która zasięgiem objęła znaczny obszar. Od początku wsie dzisiejszej gminy wchodziły w skład starostwa lanckorońskiego. Również później były połączone wspólnym losem. Cały ten obszar znany był z wyrobów z drewna – rzemieślnicy z Makowa mieli m.in. obowiązek dostarczania do żup solnych w Wieliczce beczek na sól i stempli do kopalni. Obok rzemiosła podstawą lokalnej ekonomii było rolnictwo. Wsie te tworzyły jeden zespół dóbr ziemskich z siedzibą w Makowie, będącym najlepiej rozwijającą się wsią w tym obszarze. Dzięki temu w 1. połowie XIX wieku wieś otrzymała prawa miejskie, a na początku XX wieku była przez kilka lat siedzibą powiatu.
Gmina Maków Podhalański w swoim obecnym kształcie powstała w 1973 po rozwiązaniu gromad.
10 lipca 2005 odbyły się w gminie konsultacje społeczne w sprawie podziału gminy na trzy mniejsze jednostki: gminę miejską Maków Podhalański, gminę wiejską Maków Podhalański (wsie: Grzechynia, Kojszówka, Juszczyn, Wieprzec i Żarnówka) oraz gminę wiejską Białka. Żądania podziału gminy wynikały z nieporozumień na temat podziału finansów gminy. W konsultacjach udział wzięło 11,7% uprawnionych do głosowania, z czego 59,7% opowiedziało się za podziałem. Ostatecznie nie doszło do podziału gminy.
W 2013 na terenie gminy oddano do użytku prywatne lądowisko Blachdom Plus Maków Podhalański.
Demografia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 15 812 | 100 | 7959 | 50,3 | 7853 | 49,7 |
| Gęstość zaludnienia |
145,1 | 73,1 | 72,1 | |||
Turystyka
Gmina ma dość dobre warunki do rozwoju turystyki, ale pozostaje jednak w tyle za sąsiednią gminą Zawoja. Najwięcej obiektów turystycznych znajduje się w Makowie Podhalańskim, który swój rozwój zawdzięcza dobrym warunkom klimatycznym. Jego walory odkryte zostały na początku XX wieku, a szczególny rozkwit przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to powstały liczne wille i pensjonaty.
Obszar gminy stanowi bazę wypadową dla turystów wyruszających w Beskid Żywiecki i Makowski.
Zabytki
- Maków Podhalański
- późnoklasycystyczny kościół z początku XIX wieku z obrazem Matki Boskiej Makowskiej (koronowany w 1979)
- pozostałości huty „Maurycy” z XIX wieku
- pozostałe miejscowości
- kaplice i figury przydrożne
Znane osoby pochodzące z gminy
- Andrzej Chowaniec – hokeista
- Tomasz Hajto – piłkarz
- Kazimierz Jancarz – Ksiądz
- Grzegorz Guzik – biathlonista, dwukrotny olimpijczyk
- Jan Pęczek – aktor
Zobacz też
- Miasto Maków Podhalański
- Lista gmin w Polsce
- Herb Makowa Podhalańskiego
- Dekanat Maków Podhalański
- Dekanaty Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce
- Sanktuaria maryjne
- Powiat suski
- Skawa (rzeka)
- Maków Podhalański (stacja kolejowa)
- Beskid Makowski (dawniej nazywany Beskidem Średnim)
- Góry w Polsce
- Województwo małopolskie
- Podział administracyjny województwa małopolskiego
- Miasta w Polsce
- Droga krajowa nr 28
Sąsiednie gminy
Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Sucha Beskidzka, Tokarnia, Zawoja, Zembrzyce
Przypisy
- ↑ a b Gmina Maków Podhalański w liczbach , Polska w liczbach , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. . (pol.).
- ↑ Gmina Maków Podhalański w liczbach , Polska w liczbach , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. . (pol.).
- ↑ Wyniki z konsultacji przeprowadzonych w dniu 10 lipca 2005 r. w Gminie Maków Podhalański w sprawie podziału Gminy Maków Podhalański. Urząd Gminy Maków Podhalański, 2005. . .
Linki zewnętrzne
- Siedziba gminy: Maków Podhalański
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
