W poniższym artykule poruszona zostanie kwestia Nowy Dwór (województwo podlaskie), która stała się aktualna w ostatnich latach. Od momentu pojawienia się Nowy Dwór (województwo podlaskie) wzbudził duże zainteresowanie wśród ekspertów i ogółu społeczeństwa, wywołując debaty i refleksje na temat jego znaczenia i wpływu w różnych obszarach. Nowy Dwór (województwo podlaskie) stał się tematem badań i dyskusji w różnych dziedzinach, między innymi w nauce, technologii, historii, polityce, kulturze. W tym artykule przeanalizowane zostaną różne aspekty związane ze zmienną Nowy Dwór (województwo podlaskie), aby zapewnić wszechstronną i szeroką wizję jego znaczenia i implikacji.
11 czerwca 1892 utracił status miasto i został przeksztacłony w miasteczko. 13 października 1919 odzyskał status miasta; równocześnie włączono do niego pobliskie Ogrodniki. Zdegradowany do rzędu wsi 13 czerwca 1934 i przeksztacłony w gromadę w gminie Nowy Dwór.
Nowy Dwór powstał w XVI wieku jako dwór hospodarski w wyniku kolonizacji puszczy między Biebrzą a Brzozową. Początkowo zwano go Białym Dworem, albo Nowym Miasteczkiem. W 1504 roku król Aleksander Jagiellończyk ufundował tu kościół pw. św. Jana Chrzciciela. Zadaniem tej miejscowości była obsługa skolonizowanej Puszczy Nowodworskiej. Od drugiej połowy XVI wieku w pobliżu lokalnej cerkwi prawosławnej funkcjonował cmentarz stelowy, który przetrwał do pierwszej połowy XIX wieku. Wiele szkieletów odkrytych na tym cmentarzu miało hipoplazję szkliwa, która sugeruje, że populacja była niedożywiona i żyła w złych warunkach. W 1578 roku Nowemu Dworowi przyznano prawa miejskie magdeburskie. W XVIII wieku miasto było siedzibą Sądu Powiatowego. W wyniku III rozbioru Polski tereny gminy dostały się pod panowanie Prus, po pokoju w Tylży w 1807 roku włączono je do Imperium Rosyjskiego. W 1934 roku Nowy Dwór utracił prawa miejskie.
Kalendarium
XVI w. – powstanie dworu hospodarskiego, tzn. własność wielkiego księcia litewskiego o nazwie Biały Dwór na terenie kolonizowanej puszczy
1504 – król Aleksander Jagiellończyk ufundował tu kościół
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.