Bu makalede, 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu'i ve onun günlük yaşamın farklı yönleri üzerindeki etkisini derinlemesine inceleyeceğiz. Tarihteki öneminden günümüz toplumu üzerindeki etkisine kadar 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu zaman içinde ilgi ve tartışma konusu olmuştur. 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu'in genel olarak kişiler arası ilişkileri, teknolojik gelişimi, siyaseti ve kültürü nasıl şekillendirdiğini analiz edeceğiz. Multidisipliner bir yaklaşımla 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu'in birçok yönünü ve çağdaş dünyadaki etkilerini inceleyeceğiz. Bu makale, okuyucunun küresel bağlamda anlamını ve kapsamını anlamasını sağlayarak 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu'in kapsamlı ve zenginleştirici bir vizyonunu sağlamayı amaçlamaktadır.
1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu |
---|
|
Yer | Türkiye |
---|
Tarih | Pazar, 25 Eylül 1988 (35 yıl önce) (1988-09-25) |
---|
1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, Türkiye’de yapılan dördüncü, hayır çıkan ilk halk oylaması. 1982 Anayasası'nın 127. maddesindeki yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda 25 Eylül 1988’de yapıldı. Seçmenlerin yüzde 65’i 'hayır', yüzde 35’i 'evet' oyu kullandı. Böylece yerel seçimlerin erkene alınması için Anayasa’nın 127. maddesindeki değişiklik kabul edilmedi ve 13 Kasım 1988 olarak öngörülen erken yerel seçim yapılmadı.
Sonuçlar
1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
|
Evet ya da hayır
|
Oylar
|
Yüzde
|
Hayır
|
14,921,945
|
%65.0
|
Evet
|
8,034,933
|
%35.0
|
İl
|
Sandık sayısı
|
Kayıtlı seçmen
|
Katılım
|
Geçerli oy
|
Geçersiz oy
|
Evet
|
Evet (%)
|
Hayır
|
Hayır (%)
|
Katılım (%)
|
Adana |
2.793 |
875.608 |
766.762 |
742.154 |
24.608 |
224.142 |
30,20 |
518.012 |
69,80 |
87,57
|
Adıyaman |
756 |
178.361 |
152.090 |
146.782 |
5.308 |
51.150 |
34,85 |
95.632 |
65,15 |
85,27
|
Afyonkarahisar |
1.267 |
327.352 |
305.342 |
293.934 |
11.408 |
98.408 |
33,48 |
195.526 |
66,52 |
93,28
|
Ağrı |
752 |
149.388 |
129.451 |
125.226 |
4.225 |
38.704 |
30,91 |
86.522 |
69,09 |
86,65
|
Amasya |
765 |
191.071 |
175.304 |
169.483 |
5.821 |
56.864 |
33,55 |
112.619 |
66,45 |
91,75
|
Ankara |
6.355 |
1.814.765 |
1.586.315 |
1.535.833 |
50.482 |
560.236 |
36,48 |
975.597 |
63,52 |
87,41
|
Antalya |
1.864 |
512.258 |
464.471 |
449.374 |
15.097 |
131.860 |
29,34 |
317.514 |
70,66 |
90,67
|
Artvin |
535 |
125.877 |
109.617 |
106.189 |
3.428 |
33.156 |
31,22 |
73.033 |
68,78 |
87,08
|
Aydın |
1.598 |
438.578 |
408.303 |
393.804 |
14.499 |
149.369 |
37,93 |
244.435 |
62,07 |
93,10
|
Balıkesir |
2.152 |
589.677 |
546.726 |
530.711 |
16.015 |
191.304 |
36,05 |
339.407 |
63,95 |
92,72
|
Bilecik |
432 |
97.372 |
92.051 |
89.110 |
2.941 |
34.675 |
38,91 |
54.435 |
61,09 |
94,54
|
Bingöl |
519 |
86.651 |
78.680 |
73.829 |
4.851 |
26.493 |
35,88 |
47.336 |
64,12 |
90,80
|
Bitlis |
497 |
90.634 |
82.261 |
78.874 |
3.387 |
28.867 |
36,60 |
50.007 |
63,40 |
90,76
|
Bolu |
1.201 |
289.549 |
267.141 |
258.514 |
8.627 |
106.921 |
41,36 |
151.593 |
58,64 |
92,26
|
Burdur |
562 |
144.423 |
134.308 |
129.425 |
4.883 |
46.324 |
35,79 |
83.101 |
64,21 |
93,00
|
Bursa |
3.004 |
837.673 |
776.157 |
750.959 |
25.198 |
278.587 |
37,10 |
472.372 |
62,90 |
92,66
|
Çanakkale |
1.071 |
265.623 |
247.221 |
240.967 |
6.254 |
85.173 |
35,35 |
155.794 |
64,65 |
93,07
|
Çankırı |
669 |
128.620 |
117.740 |
112.613 |
5.127 |
45.842 |
40,71 |
66.771 |
59,29 |
91,54
|
Çorum |
1.331 |
308.604 |
281.426 |
273.036 |
8.390 |
97.290 |
35,63 |
175.746 |
64,37 |
91,19
|
Denizli |
1.357 |
385.284 |
355.327 |
343.154 |
12.173 |
119.216 |
34,74 |
223.938 |
65,26 |
92,22
|
Diyarbakır |
1.463 |
349.177 |
295.547 |
282.755 |
12.792 |
76.885 |
27,19 |
205.870 |
72,81 |
84,64
|
Edirne |
818 |
233.210 |
216.837 |
211.896 |
4.941 |
56.475 |
26,65 |
155.421 |
73,35 |
92,98
|
Elazığ |
1.044 |
226.529 |
202.267 |
192.858 |
9.409 |
55.330 |
28,69 |
137.528 |
71,31 |
89,29
|
Erzincan |
816 |
134.492 |
113.141 |
109.810 |
3.331 |
44.850 |
40,84 |
64.960 |
59,16 |
84,12
|
Erzurum |
1.743 |
371.478 |
327.056 |
314.867 |
12.189 |
126.653 |
40,22 |
188.214 |
59,78 |
88,04
|
Eskişehir |
1.371 |
380.888 |
352.634 |
341.781 |
10.853 |
114.025 |
33,36 |
227.756 |
66,64 |
92,58
|
Gaziantep |
1.803 |
445.833 |
391.994 |
378.058 |
13.936 |
103.469 |
27,37 |
274.589 |
72,63 |
87,92
|
Giresun |
984 |
243.804 |
214.237 |
207.210 |
7.027 |
80.704 |
38,95 |
126.506 |
61,05 |
87,87
|
Gümüşhane |
678 |
124.511 |
102.502 |
98.350 |
4.152 |
48.081 |
48,89 |
50.269 |
51,11 |
82,32
|
Hakkari |
315 |
63.794 |
59.063 |
57.699 |
1.364 |
11.495 |
19,92 |
46.204 |
80,08 |
92,58
|
Hatay |
1.609 |
474.999 |
424.203 |
410.639 |
13.564 |
126.101 |
30,71 |
284.538 |
69,29 |
89,31
|
Isparta |
736 |
197.313 |
184.465 |
177.967 |
6.498 |
38.134 |
21,43 |
139.833 |
78,57 |
93,49
|
Mersin |
1.960 |
551.484 |
491.783 |
475.359 |
16.424 |
154.281 |
32,46 |
321.078 |
67,54 |
89,17
|
istanbul |
11.293 |
3.661.364 |
3.030.195 |
2.938.709 |
91.486 |
1.192.319 |
40,57 |
1.746.390 |
59,43 |
82,76
|
izmir |
4.824 |
1.451.086 |
1.298.829 |
1.260.944 |
37.885 |
411.917 |
32,67 |
849.027 |
67,33 |
89,51
|
Kars |
1.222 |
297.812 |
253.546 |
246.066 |
7.480 |
67.093 |
27,27 |
178.973 |
72,73 |
85,14
|
Kastamonu |
1.395 |
254.371 |
230.443 |
221.707 |
8.736 |
81.010 |
36,54 |
140.697 |
63,46 |
90,59
|
Kayseri |
1.615 |
434.945 |
387.918 |
374.904 |
13.014 |
159.847 |
42,64 |
215.057 |
57,36 |
89,19
|
Kırklareli |
650 |
178.693 |
165.538 |
161.320 |
4.218 |
53.802 |
33,35 |
107.518 |
66,65 |
92,64
|
Kırşehir |
504 |
125.746 |
110.730 |
106.861 |
3.869 |
38.160 |
35,71 |
68.701 |
64,29 |
88,06
|
Kocaeli |
1.576 |
448.251 |
395.311 |
382.824 |
12.487 |
112.946 |
29,50 |
269.878 |
70,50 |
88,19
|
Konya |
3.285 |
870.497 |
790.884 |
760.584 |
30.300 |
270.879 |
35,61 |
489.705 |
64,39 |
90,85
|
Kütahya |
1.205 |
309.382 |
289.908 |
278.574 |
11.334 |
102.756 |
36,89 |
175.818 |
63,11 |
93,71
|
Malatya |
1.246 |
309.832 |
269.707 |
260.236 |
9.471 |
151.557 |
58,24 |
108.679 |
41,76 |
87,05
|
Manisa |
2.310 |
611.141 |
579.064 |
561.352 |
17.712 |
187.921 |
33,48 |
373.431 |
66,52 |
94,75
|
Kahramanmaraş |
1.305 |
346.555 |
305.508 |
295.746 |
9.762 |
93.527 |
31,62 |
202.219 |
68,38 |
88,16
|
Mardin |
1.172 |
242.336 |
209.870 |
200.377 |
9.493 |
63.044 |
31,46 |
137.333 |
68,54 |
86,60
|
Muğla |
1.130 |
305.311 |
281.900 |
273.524 |
8.376 |
88.957 |
32,52 |
184.567 |
67,48 |
92,33
|
Muş |
556 |
123.078 |
109.321 |
105.345 |
3.976 |
32.046 |
30,42 |
73.299 |
69,58 |
88,82
|
Nevşehir |
514 |
144.692 |
129.299 |
124.520 |
4.779 |
42.066 |
33,78 |
82.454 |
66,22 |
89,36
|
Niğde |
993 |
261.074 |
232.762 |
224.293 |
8.469 |
74.413 |
33,18 |
149.880 |
66,82 |
89,16
|
Ordu |
1.431 |
362.267 |
319.649 |
306.508 |
13.141 |
117.550 |
38,35 |
188.958 |
61,65 |
88,24
|
Rize |
763 |
198.925 |
169.812 |
162.907 |
6.905 |
50.728 |
31,14 |
112.179 |
68,86 |
85,36
|
Sakarya |
1.350 |
355.649 |
322.090 |
310.739 |
11.351 |
116.034 |
37,34 |
194.705 |
62,66 |
90,56
|
Samsun |
2.077 |
587.624 |
525.304 |
508.994 |
16.310 |
154.666 |
30,39 |
354.328 |
69,61 |
89,39
|
Siirt |
909 |
185.648 |
165.330 |
157.536 |
7.794 |
49.612 |
31,49 |
107.924 |
68,51 |
89,06
|
Sinop |
681 |
144.853 |
128.897 |
123.983 |
4.914 |
42.609 |
34,37 |
81.374 |
65,63 |
88,98
|
Sivas |
1.929 |
351.847 |
311.437 |
300.982 |
10.455 |
112.351 |
37,33 |
188.631 |
62,67 |
88,51
|
Şanlıurfa |
1350 |
314.711 |
265.616 |
256.526 |
9.090 |
82.081 |
32,00 |
174.445 |
68,00 |
84,40
|
Tekirdağ |
851 |
244.167 |
225.117 |
218.849 |
6.268 |
68.844 |
31,46 |
150.005 |
68,54 |
92,20
|
Tokat |
1.354 |
335.644 |
304.280 |
295.339 |
8.941 |
108.879 |
36,87 |
186.460 |
63,13 |
90,66
|
Trabzon |
1.429 |
380.560 |
336.593 |
322.769 |
13.824 |
118.885 |
36,83 |
203.884 |
63,17 |
88,45
|
Tunceli |
492 |
65.680 |
56.307 |
54.984 |
1.323 |
9.925 |
18,05 |
45.059 |
81,95 |
85,73
|
Uşak |
602 |
156.158 |
145.772 |
140.566 |
5.206 |
53.270 |
37,90 |
87.296 |
62,10 |
93,35
|
Van |
922 |
201.478 |
182.476 |
175.686 |
6.790 |
48.547 |
27,63 |
127.139 |
72,37 |
90,57
|
Yozgat |
1073 |
250.322 |
224.664 |
217.428 |
7.236 |
95.941 |
44,13 |
121.487 |
55,87 |
89,75
|
Zonguldak |
2.018 |
571.939 |
523.665 |
501.860 |
21.805 |
129.885 |
25,88 |
371.975 |
74,12 |
91,56
|
|
|
Referandum sonuçlarını il bazında gösteren harita Hayır Evet
|
Referandum sonuçlarını ilçe bazında gösteren harita
Hayır Evet
|
Referandum'da ki hayır oylarının illere göre oranı.
|
Referandum'da ki evet oylarının ilçelere göre oranı.
|
Kaynakça