Günümüz dünyasında, Harbiye Nezâreti çok çeşitli insanlar için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konu haline geldi. Toplum üzerindeki etkisi, tarihsel önemi veya popüler kültür üzerindeki etkisi nedeniyle Harbiye Nezâreti, hem uzmanlar hem de hayranlar arasında merakı ve tartışmayı ateşledi. Yıllar geçtikçe, Harbiye Nezâreti farklı bağlamlarda ve disiplinlerde tartışma ve yansıma oluşturma yeteneğini göstererek modern yaşamın çeşitli yönlerinin anlaşılmasında ve analizinde kilit bir nokta haline geldi. Bu makalede, önemini ve toplumumuz için doğurduğu sonuçları anlamak amacıyla Harbiye Nezâreti'in farklı yönlerini ve bugünkü etkisini inceleyeceğiz.
Genel bilgiler | |
---|---|
Kuruluş tarihi | 23 Temmuz 1908 |
Önceki kurum | |
Kapanış tarihi | 4 Kasım 1922 |
Sonraki kurum | |
Türü | Bakanlık |
Bağlılığı | Sadaret |
Adres | İstanbul, Osmanlı Devleti |
Alt birimler |
Harbiye Nazırlığı veya Harbiye Nezareti, Osmanlı Devleti'nde savaş işlerine bakmakla görevli bakanlığın adıydı. Bütün Osmanlı ordusu günümüzde yerini Millî Savunma Bakanlığına bırakmış olan bu bakanlığa bağlıydı.
Harbiye Nazırlığı 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra kurulmuştur. Bu tarihten önce aynı görevi yapan kişiye Serasker adı veriliyordu. Harbiye Nazırlığı görevine getirilen ilk kişi Ömer Rüştü Paşa olmuştur. Harbiye Nazırlığı orduya ait idari tasarrufları yerine getirmekle yükümlüydü. Ordunun emir-komuta mekanizması, sevk ve idaresi işleri ise Harbiye Nazırlığına bağlı Erkan-ı Harbiye Dairesi yani Genelkurmay Başkanlığı tarafından yönetilirdi. Harbiye Nazırı'nın paşa rütbesine sahip olması zorunluluğu vardı. Harbiye Nazırlığı sadece Kara Kuvvetleri'nden sorumluydu. Deniz Kuvvetleri'nin yönetimi ise Harbiye Nazırlığı'ndan ayrı olarak kurulmuş Bahriye Nezâreti'ne bağlıydı.
Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlamasından sonra bu nezaret yerini Müdafaa-i Milliye Vekaletine bırakmış, Cumhuriyet'in ilanından sonra 1945 yılında Millî Savunma Bakanlığı adını almıştır. Harbiye Nazırlığı'nın İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan binası günümüzde İstanbul Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.
1908-1922 yılları arasında görev yapan Harbiye Nazırlarının listesi aşağıdaki gibidir:
Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi Cilt 1, Gotthard Jaeschke Kurtuluş Savaşı Günlüğü Cilt 1, Zeki Sarıhan Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Kronolojisi, Prof.Dr.Utkan Kocatürk