Bu yazımızda günümüzde güncelliği nedeniyle akademisyenlerin, uzmanların ve kamuoyunun dikkatini çeken Posta ve Telgraf Nezâreti konusunu ele alacağız. Posta ve Telgraf Nezâreti, kökeninden farklı alanlardaki sonuçlarına kadar tartışma ve inceleme konusu olmuş, mevcut panoramayı zenginleştiren farklı türde görüş ve bakış açıları üretmiştir. Ayrıntılı bir analiz yoluyla, okuyucuya Posta ve Telgraf Nezâreti'in geniş ve eksiksiz bir vizyonunu sunmayı, bu büyük ilgi konusu konuya ışık tutmak için en alakalı yönlerini ele almayı amaçlıyoruz.
Genel bilgiler | |
---|---|
Kuruluş tarihi | 1871 1911 |
Önceki kurumlar |
|
Kapanış tarihi | 4 Kasım 1922 |
Sonraki kurum |
|
Türü | Bakanlık |
Bağlılığı | Sadaret |
Adres | Sirkeci, İstanbul, Osmanlı Devleti |
Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.
Nazırlığın kökeni 23 Ekim 1840 tarihinde kurulan Posta Nezaretine kadar uzanır 1855 yılında bu nazırlıktan ayrı olarak bir de Telgraf Nezareti kuruldu. 1871 yılında bu iki nezaretin birleştirilmesiyle Posta ve Telgraf Nazırlığı son şekline ulaştı. 19 Haziran 1882 tarihinde yayımlanan Posta Nizamnamesi ile kuruluşun çalışma prensipleri belirlendi. II. Abdülhamid dönemindeki baskı uygulamaları ile uygulanan sansür kuruma da yansıdı ve Avrupa'daki Jön Türklerce gönderilen yayınların ülkeye girmesini önlemeye yönelik çalışmalar yapılı. Kuruma genel olarak Müslüman olmayan yöneticiler görevlendirildi. 1905 yılında yapımına başlanan ve mimar Vedat Tek'in tasarladığı kurum binası 1909 yılında hizmete açıldı. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanını sonrasında kurumun yerine Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi oluşturuldu ve Maliye Nezareti'ne bağlandı. 1911'de tekrar bakanlığa dönüştürüldü, yöneticiliğe ise Talat Paşa getirildi.
Osmanlı Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılmasına kadar varlığını sürdürdü. 1922'de ise Ankara ve İstanbul hükûmetlerinin posta işleri tek bir genel müdürlük altında birleştirildi.
Osmanlı Posta ve Telgraf Nazırları listesi Osmanlı Devleti döneminde Posta ve Telgraf hizmetlerinden en yüksek derecede sorumlu devlet görevlilerinin listesidir.