Azaroaren 10 a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hamalaugarren eguna da, 315.a bisurteetan . 51 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Tokioko udaletxea.
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Aide, Aidor, Aida eta Ninbe.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
1935 – “Nahiago Espainia gorria, Espainia zatitua baino”, esan zuen José Calvo Sotelok Donostian . Urumeako frontoian izan zen, Bloke Nazional espainiarrak egindako ekitaldian.
1959 – Bilboko Iralabarriko ikastola klandestinoa itxiarazi zuen poliziak. Bi irakasle atxilotu zituzten.
2006 –
Nafarroako familia medikuek greba egin zuten.
Ezker abertzaleko manifestazio baten ostean egondako istilu larrietan zabor kontainerrak eta kutxazainak erre zituzten. Horrez gain, polizia munizipal bati gasolina bota zioten Bilbon .
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
1839 – "El Constitucional" egunkari bartzelonarrean argitaratu zuten Espainian egindako lehendabiziko argazkiaren albistea, Pedro Felipe Monlauk Bartzelonako lonja batean egindako dagerrotipoa .
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1885 – Abelino Barriola , euskal idazle eta antzerkigilea (h. 1944 ).
1910 – Tomás Blanco , bizkaitar aktorea (h. 1990 ).
1911 – Andres Eliseo Mañarikua , bizkaitar historialaria (h. 1988 ).
1912 – Miren Gezala , Emakume Abertzale Batzako kidea, Euskal Pizkundeko partaidea, irakaslea, dantzaria eta antzezlea (h. 2003 ).
1918 – José Moreno , Eusko Gudarosteko gudaria, armada hartako azken beteranoa (h. 2019 ).
1925 – Jon Mirande , euskal idazlea, XX. mendeko olerkari esanguratsuenetakoa (h. 1972 ).
1928 – Tomas Murua , gipuzkoar eskultorea (h. 2016 ).
1941 – José Manuel Barquero , arabar irakasle eta politikaria, Ourensen .
1942 – Pello Zabaleta Kortaberria , gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
1948 – Maria Rosario de Cruz , bizkaitar errakestista.
1951 – Patxi Pagoaga , gipuzkoar eskubaloi jokalaria, euskal atezain onenetariko bat (h. 1995 ).
1960 – Pello Varela , arabar gidoilari eta zinema zuzendaria.
1974 - Imanol Aiestaran , gipuzkoar txirrindulari ohia.
1975 – Fernando González Molina , nafar telebista eta zinema zuzendaria.
1980 – Itziar Imaz Artazcoz , nafar politikaria.
1982 – Amets Txurruka , bizkaitar txirrindularia.
1985 – Alain Barrón , arabar futbolaria.
1990 – Allen King , bizkaitar aktore porno eta abeslaria.
1994 –
1997 - Carlos Sagues , nafar futbolaria.
Mundua
1433 – Karlos Izukaitza , Borgoinako dukea (h. 1477 ).
1483 – Martin Lutero , apaiza, irakaslea eta teologoa, Elizaren erreformatzailea (h. 1546 ).
1490 – Juan de Padilla , gaztelar aristokrata (h. 1521 ).
1620 – Ninon de l'Enclos , frantziar kortesana, gutunen idazlea eta letretako emakume berritzailea (h. 1705 ).
1668 – François Couperin Handia , frantziar musikagile barrokoa (h. 1733 ).
1697 – William Hogarth , ingeles margolari, ilustratzaile eta grabatzailea (h. 1764 ).
1759 – Friedrich Schiller , alemaniar poeta (h. 1805 ).
1790 – Jean René Constant Quoy , frantziar kirurgialari, zoologo eta anatomista (h. 1869 ).
1808 – Jesse W. Fell , Illinoiseko enpresari eta lur-jabea (h. 1887 ).
1834 – Jose Hernandez , argentinar olerkari, politikari eta kazetaria (h. 1886 ).
1836 – Andrés Cáceres , Peruko presidentea (h. 1923 ).
1861 – Robert T. A. Innes , britainiar astronomoa (h. 1933 ).
1870 – Mikhail Rostovtsev , ukrainar historialaria (h. 1952 ).
1873 – Henri Rabaud , frantziar musikagilea (h. 1949 ).
1875 – Anastasija Bitsenko , errusiar-ukrainar iraultzaile eta diplomazialaria (h. 1938 ).
1879 – Patrick Pearse , irlandar maisu, olerkari, idazle, nazionalista eta ekintzaile politikoa (h. 1916 ).
1880 – Jacob Epstein , ingeles eskultorea (h. 1959 ).
1887 –
Elisa Leonida Zamfirescu , errumaniar ingenieri kimiko, asmatzaile, irakasle eta nazioarteko desarmearen defendatzailea (h. 1973 ).
Arnold Zweig , alemaniar idazlea, antifaxista eta gerraren aurkako mugimenduko aktibista (h. 1968 ).
1888 – Andrei Tupolev , errusiar hegazkin ingeniaria (h. 1972 ).
1889 – Claude Rains , ingeles-estatubatuar antzerki eta zinemako aktorea (h. 1967 ).
1893 – John P. Marquand , estatubatuar idazlea (h. 1960 ).
1896 –
1899 – Helen Porter , britainiar botanikoa eta Imperial Collegeko lehen emakume-irakaslea (h. 1987 ).
1905 – Louis Harold Gray , britainiar fisikari eta erradiobiologoa (h. 1965 ).
1910 – Francesc de Cabo , kataluniar politikari eta iraultzailea (h. 1997 ).
1913 – Álvaro Cunhal , portugaldar politikari eta abokatu komunista (h. 2005 ).
1915 – Torcuato Fernández-Miranda , espainiar politikari eta legelaria, Espainiako trantsizioaren estrategatzat joa (h. 1980 ).
1916 – Louis le Brocquy , irlandar margolaria (h. 2012 ).
1918 – Ernst Otto Fischer , alemaniar kimikaria, 1973ko Kimikako Nobel Saria (h. 2007 ).
1919 –
1925 – Richard Burton , galestar aktorea (h.1984 ).
1926 – Leon Kossoff , britainiar margolaria (h. 2019 ).
1928 – Ennio Morricone italiar zinema-musikagilea (h. 2020 ).
1931 – Marjory Gordon , erizaintzaren teoriko estatubatuarra (h. 2015 ).
1932 – Roy Scheider , estatubatuar aktorea (h. 2008 ).
1933 –
1938 – Josep Suriá , kataluniar txirrindulari ohia.
1939 – Sakher Habash , Al-Fatahren sortzaile buruzagietako bat (h. 2009 ).
1942 – Robert F. Engle , estatubatuar ekonomialari eta unibertsitate-irakaslea, 2003ko Ekonomiako Nobel Saria .
1944 –
1945 – Terence Davies , ingeles aktore, zinema zuzendari, gidoilari eta eleberrigilea (h. 2023 ).
1947 – Greg Lake , ingeles abeslari, abesti egile, baxu jotzaile eta gitarra jotzailea, Emerson, Lake & Palmer taldearen sortzaileetakoa (h. 2016 ).
1948 – Ángela T. Leiva Sánchez , kubatar botanikari eta fitogeografoa (h. 2014 ).
1949 – Michio Yasuda , japoniar futbolari ohia.
1951 –
1954 – Maria Fernanda Lay , timortar politikaria.
1955 – Roland Emmerich , alemaniar zinema-zuzendaria.
1956 –
1959 – Andrzej Iwan , poloniar futbolaria (h. 2022 ).
1960 – Neil Gaiman , ingeles fikzio labur, eleberri, komiki, eleberri grafiko eta filmen egilea.
1963 –
1964 –
1966 –
1967 – Carlos Galarreta , espainiar txirrindulari ohia.
1969 –
1971 – Mario Abdo Benítez , paraguaitar enpresaburua eta politikaria.
1977 – Brittany Murphy , estatubatuar aktorea (h. 2009 ).
1982 – Celma Ribas , angolar abeslaria, konpositorea eta enpresaria.
1985 – Wu Minxia , txinatar tranpolin-jauzilaria.
1986 – Samuel Wanjiru , kenyar atleta, maratoian espezialista (h. 2011 ).
1989 –
1990 –
1994 –
1995 – Lotte Kopecky , belgikar txirrindularia.
1999 –
2000 – Mackenzie Foy , estatubatuar aktore eta modeloa.
Heriotzak
Euskal Herria
1562 – Antonio I.a Nafarroakoa , Nafarroako errege ezkontidea (j. 1518 ).
1651 – Pedro Hurtado de Mendoza , bizkaitar teologoa, Madrilen (j. 1578 ).
1780 – Antonio Arriaga , arabar militarra, Ameriketan hainbat agintari postu izan zituena, Perun (j. 1727 ).
1884 – José María Goizueta , gipuzkoar erdal idazlea eta musika-kritikaria, Madrilen (j. 1816 ).
1900 – Armand David , lapurtar misiolari, zoologo eta botanikoa, Parisen (j. 1826 ).
1908 – Alejandro San Martin , nafar mediku eta politikari liberala, Madrilen (j. 1847 ).
1936 –
1938 – José Luis Justel , bizkaitar futbolaria (j. 1920 ).
1940 – Aurelio Arteta , bilbotar margolaria, Euskal Herriko margolaritzak eman dituen artistarik garrantzizkoenetakoa, Mexiko Hirian (j. 1879 ).
1959 – Fernando Muñagorri , euskal atleta (j. 1907 ).
1984 – Carmelo Goienetxea , euskal herritar futbolaria (j. 1898 ).
1985 – Benita Ganuza, Elena Ódena , gipuzkoar politikari komunista, Madrilen (j. 1930 ).
1991 – Jean Pierre Iratxet , baxenafar idazlea (j. 1921 ).
2014 – Jesús Beltrán , nafar psikopedagogo eta katedraduna, Madrilen (j. 1936 ).
2015 – Felix Arriaran , Arriaran I.a , euskal herritar pilotaria (j. 1924 ).
2016 – Izaskun Arrue , arabar irakasle eta erizaina, Arabako ikastoletako lehenengo andereñotzat onartua (j. 1927 ).
2017 – Eduardo Vallejo de Olejua , bizkaitar politikari jeltzalea (j. 1936 ).
2020 –
Mundua
461 – Leon I.a , Aita santua (j. c. 390 ).
765 – Junnin Enperadorea , Japoniako 47. Enperadorea (j. 733 ).
1241 – Zelestino IV.a , Aita santua .
1419 – Joan I.a Borgoinakoa , Borgoinako dukea (j. 1371 ).
1444 – Ladislao III.a Poloniakoa , Poloniako , Hungariako eta Kroaziako errege eta Lituaniako Dukerri Handiko duke gorena (j. 1424 ).
1549 – Paulo III.a , Aita santua (j. 1468 ).
1644 – Luis Vélez de Guevara , espainiar dramagilea eta eleberrigilea (j. 1579 ).
1673 – Mikel I.a Poloniakoa , Poloniako errege eta Lituaniako Dukerri Handiko duke handia (j. 1640 ).
1675 – Leopoldo Medici , italiar kardinala (j. 1617 ).
1705 – Justina Dietrich , silesiar emagina (j. 1636 ).
1793 – Jean-Marie Roland de la Platière , frantziar politikaria (j. 1734 ).
1843 – John Trumbull , estatubatuar margolaria (j. 1756 ).
1848 – Ibrahim Paxa , Egiptoko wali a (j. 1789 ).
1861 – Isidore Geoffroy Saint-Hilaire , frantziar zoologoa, teratologian autoritatea (j. 1805 ).
1876 – Karl Eichwald , Errusiar Inperioko geologo, zoologo eta psikologoa (j. 1795 ).
1891 – Arthur Rimbaud , frantziar olerkaria (j. 1854 ).
1911 – Félix Ziem , frantziar margolaria (j. 1821 ).
1923 – Ricciotto Canudo , italiar zinema kritikaria (j. 1877 ).
1924 – Lola Rodríguez de Tió , portoricar poeta, kazetaria eta iraultzailea (j. 1843 ).
1931 - Henrietta Muir Edwards , kanadar politikari feminista, erreformista eta gizarte-ekintzailea (j. 1849 ).
1934 – Wilhelm His , suitzar sendagilea (j. 1863 ).
1938 – Kemal Ataturk , Turkiako lehen presidentea (j. 1881 ).
1941 – Carrie Derick , kanadar zientzialaria (j. 1862 ).
1944 – Wang Jingwei , Txinako Errepublikako presidentea (j. 1883 ).
1963 - Klara Dan von Neumann , hungariar zientzialaria, programazioan aitzindaria (j. 1911 ).
1966 – Kata Pejnović , jugoslaviar komunista eta partisanoa (j. 1899 ).
1975 – Manuel Aznar , espainiar kazetari, politikari eta diplomatikoa (j. 1894 ).
1976 – Félix Burriel , aragoiar eskultorea (j. 1888 ).
1981 – Abel Gance , frantziar zinemagilea (j. 1889 ).
1982 –
1984 – Xavier Herbert , australiar idazlea (j. 1901 ).
1986 – Leona Woods , lehen erreaktore nuklearra eta lehen bonba atomikoa eraikitzen lagundu zuen estatubatuar fisikaria (j. 1919 ).
1987 – Seyni Kountché , Nigerko presidentea (j. 1931 ).
1991 – Montserrat Roig , kataluniar idazlea (j. 1948 ).
1992 – Chuck Connors , estatubatuar saskibaloi jokalari, beisbol jokalari eta aktorea (j. 1921 ).
1995 – Ken Saro-Wiwa , nigeriar idazle, telebista ekoizle eta ingurumen ekintzailea (j. 1941 ).
1998 – Kunitaka Sueoka , japoniar futbolaria (j. 1917 ).
2000 –
2001 – Ken Kesey , estatubatuar idazlea (j. 1935 ).
2003 – Canaan Banana , lehendabiziko Zimbabweko presidentea (j. 1936 ).
2006 –
2007 – Norman Mailer , estatubatuar idazlea (j. 1923 ).
2008 – Dorothy Vaughan , afroamerikar matematikaria, NASAn aritutakoa (j. 1910 ).
2009 – Robert Enke , alemaniar futbol atezaina (j. 1977 ).
2010 – Dino De Laurentiis , italiar zinema ekoizlea (j. 1919 ).
2015 –
2016 – Francisco Nieva , espainiar idazlea (j. 1924 ).
2020 –
2022 – Henri Anglade , frantziar txirrindularia (j. 1933 ).
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Azaroaren 9 | Urteko egutegi | Azaroaren 11