W dzisiejszym artykule chcemy porozmawiać o Lubomierz i jego znaczeniu w dzisiejszym społeczeństwie. Lubomierz to temat, który zyskał na znaczeniu w ostatnich latach, wywołując debatę na całym świecie. Jego wpływ znalazł odzwierciedlenie w różnych aspektach życia codziennego, od polityki po kulturę popularną. W tym artykule dokładnie zbadamy Lubomierz i przeanalizujemy jego wpływ w różnych obszarach, a także jego ewolucję w czasie. Ponadto zajmiemy się konsekwencjami, jakie Lubomierz ma dla naszego społeczeństwa i naszego życia, podkreślając jego znaczenie i potrzebę zrozumienia go w całości. Nie przegap tej analizy, która niewątpliwie da Ci wiele do omówienia!
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Panorama miasta (widok od strony północnej) | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Data założenia | |||||
Prawa miejskie | |||||
Burmistrz |
Marek Chrabąszcz | ||||
Powierzchnia | |||||
Wysokość | |||||
Populacja (01.01.2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
Strefa numeracyjna |
(+48) 75 | ||||
Kod pocztowy |
59-623 | ||||
Tablice rejestracyjne |
DLW | ||||
Położenie na mapie gminy Lubomierz | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego | |||||
51°00′42″N 15°30′35″E/51,011667 15,509722 | |||||
TERC (TERYT) |
0212024 | ||||
SIMC |
0936210 | ||||
Urząd miejski pl. Wolności 159-623 Lubomierz | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Lubomierz (niem. Liebenthal) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lubomierz. Jest to jedno z najmniejszych i najstarszych miast w województwie dolnośląskim, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym. Prawa miejskie posiada od 1291. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. w mieście mieszkało 1759 osób (869. miejsce w kraju). Lubomierz znany jest przede wszystkim z miasteczkowych scen filmu Sami swoi oraz organizowanego w mieście Festiwalu Filmów Komediowych.
Miasto jest położone na Pogórzu Izerskim, w mikroregionie Obniżenie Lubomierza, nad rzeką Lubomierką, będącą dopływem Oldzy.
Historycznie miasto leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego. Obecnie miasto położone jest w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie miejsko-wiejskiej Lubomierz.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 8,05 km² (629. miejsce w kraju).
Lubomierz znajduje się terenie Pogórza Izerskiego, stanowiącego część Pogórza Zachodniosudeckiego. Obszar miasta charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem wysokości względnej, szczególnie w środkowej i południowej części miasta (Wzniesienia Radoniowskie). W południowej części Lubomierza wzniesienia dochodzą do 390 m n.p.m. Obszar miasta obniża się w kierunku północnym – najniżej położony punkt miasta znajduje się w dolinie Oldzy, w pobliżu dawnej stacji kolejowej Lubomierz, który wynosi ok. 340 m n.p.m.
Lubomierz leży na granitoidach wczesnowaryscyjskich, przykrytymi w zachodniej części miasta przez piaski i żwiry sandrowe, a we wschodniej przez gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry lodowcowe.
Klimat Lubomierza charakteryzuje się wpływem gór średnich (Sudetów) i leży w sudeckim regionie klimatycznym. Średnie wartości poszczególnych elementów pogody z wielolecia 1971-2000 wyglądają następująco:
Rodzaj | Okres | Wartość |
---|---|---|
Temperatura powietrza | lato | +14 °C |
zima | –1 °C | |
rok | +6 °C | |
Suma opadów | lato | 250 mm |
zima | 175 mm | |
rok | 650 mm | |
Usłonecznienie | rok | 1500 h |
Większość obszaru Lubomierza leży w zlewni rzeki Lubomierki, która jest dopływem Oldzy, będąca prawym dopływem Kwisy. Rzeka Oldza przepływa przez miasto w niewielkim fragmencie w północnej części miasta. Ogółem sieć hydrograficzna w mieście ma odpływ ukierunkowany w kierunku północnym, co jest spowodowane nachyleniem stoków. Poza tym znajduje się tu około 5 akwenów.
Na terenie miasta nie ma żadnego obszaru prawnie chronionego. Południowa część miasta obejmuje zwarty kompleks leśny, zarządzana przez Nadleśnictwo Lwówek Śląski.
W roku 1946 zamieszkiwało w Lubomierzu 484 Polaków, wśród których było 146 przesiedleńców z Polski centralnej.
Pod względem ludnościowym Lubomierz w 2008 był najmniejszym miastem w województwie dolnośląskim oraz 838. miastem w Polsce (na 892 miasta – stan z 2008). Liczba ludności wynosiła wtedy 1809 mieszkańców.
Od XIX w. liczba ludności miasta pozostawała w miarę stabilna, z niewielkimi wahaniami. Liczba ta wzrastała do początku XX w., a potem do końca XX w. ubywało mieszkańców. Na początku XXI w. liczba ludności ulegała dalszym wahaniom. Zmiana liczby mieszkańców miasta w okresie 1845-2013 przedstawia się następująco:
Według danych za 2009 w strukturze ludności istnieje równowaga kobiet i mężczyzn (współczynnik feminizacji wynosi 100,0) i ta wartość jest mniejsza niż dla całego województwa dolnośląskiego, gdzie w 2010 współczynnik feminizacji wynosił 109 kobiet na 100 mężczyzn. Dokładne dane przedstawia poniższa tabela.
struktura ludności dane na 2009 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 2041 | 100 | 1020 | 50,0 | 1021 | 50,0 |
gęstość zaludnienia | 253,5 os./km² |
W strukturze wykształcenia przeważają osoby z wykształceniem średnim (w tym policealnym), a także podstawowym. Dokładne dane przedstawia poniższa tabela.
wykształcenie dane za 2002 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
brak | podstawowe | zawodowe | średnie | wyższe | ||
ogółem | 60 | 461 | 377 | 462 | 127 | |
kobiet | 38 | 244 | 140 | 246 | 79 | |
mężczyzn | 22 | 217 | 237 | 216 | 48 |
Piramida wieku mieszkańców Lubomierza w 2014 roku.
Początki powstania miasta wiążą się z usytuowaniem osady w XII w. na szlaku handlowym łączącym Zgorzelec z Pragą, jej pozostałością jest charakterystyczny układ przestrzenny z podłużnym rynkiem. W późniejszym okresie zlokalizowano tu klasztor sióstr benedyktynek, ufundowany przez Juttę z Lubomierza, założycielkę tego zakonu. Lubomierz był własnością benedyktynek w latach 1278 - 1810. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1291 od księcia Bolka I Surowego, który nadał mu przywileje rozszerzone w 1308, które zostały potwierdzone w 1408 przez króla czeskiego Wacława II. W 1291 Lubomierz został otoczony mury miejskie, natomiast w 1426 miasto wraz z murami zostało zniszczone przez Husytów.
Wzmożony rozwój od połowy XVI w. miasto uzyskało dzięki eksportowi przędzy lnianej do Hamburga, a także organizowaniu tu targów, gdzie handlowano m.in. gołębiami. Miasto później podupadło z powodu konkurencji w większych, sąsiednich miastach, wojny trzydziestoletniej, wielkiego pożaru w 1802 i sekularyzacji klasztoru w 1810. 15 października 1885 oddano do użytku linię kolejową z Gryfowa Śląskiego do Lwówka Śląskiego, a wraz z nią stację w mieście, która nie poprawiła słabej sytuacji miasta.
Lubomierz w 1945 został włączony do Polski. Miasto nie uległo zniszczeniu podczas II wojny światowej. Zachowało też średniowieczny układ urbanistyczny.
Z Lubomierza wywodziło się wielu pionierów polskiego drukarstwa działających w XVI w. w Krakowie, jak Hieronim Wietor oraz rodziny Szarffenbergów i Siebeneycherów, a także śląska linia Szarffenbergów. W samym Lubomierzu ówcześnie jednak nie odnotowano warsztatów drukarskich.
W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Libenthalium. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje dwie nazwy niemieckie miejscowości Liebenthal oraz starszą Loewenthal, a także łacińską Leovallensis. W 1750 nazwa Liebenthal wymieniona jest przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym w języku polskim dla mieszkańców Śląska. Po II wojnie światowej do 1947 używano tłumaczonej wprost niemieckiej nazwy miasta - Miłosna. Dopiero potem wprowadzono nazwę teraźniejszą Lubomierz.
Plac Wolności stanowił przez wiele lat główną ulicę i plac targowy, a także centralną część miasta. Pierwotnie wokół placu w strukturze zabudowy dominowała zabudowa drewniana. Po kolejnych pożarach, w XVI w. wybudowano nową, murowaną zabudowę. Obecnie prawie cała zabudowa wokół placu jest zabytkowa. Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty położone na Placu Wolności:
Przed ratuszem znajduje się grupa rzeźb upamiętniająca epidemię, jaka spadła na miasto w XVIII w., a po drugiej stronie barokowa fontanna z postacią św. Maternusa z 1717, stojącego z modelem kościoła w lewej ręce, a z metalowym pastorałem w prawej (postać umieszczona jest na wysokiej kolumnie).
Ratusz znajduje się w zachodniej części Placu Wolności (Plac Wolności 1). Pochodzi z 1449, 1689 i 1805. Jest to skromny budynek na planie czworokąta, nakryty dachem z naczółkami, zwieńczony wieżą z miedzianym hełmem. Do ratusza prowadzi wejście zaakcentowane schodami z balustradą. W północnej ścianie ratusza jest wmurowany piaskowcowy pręgierz z 1530. Pierwszy ratusz powstał w związku z nadaniem miastu praw miejskich w 1291. Spłonął on w 1426 przez husytów. Drugi budynek, murowany z podcieniami, zbudowano w 1449. Również uległ zniszczeniu wraz z ogromnym pożarem miasta w 1640. Odbudowa ratusza trwała do 1738. Następną przebudowę ratusza wykonano w latach 1837-1839.
Stanowi on zwarty kompleks budynków z elementami gotyckimi i barokowymi. Na zespół ten składa się:
Jego budowa wiąże się z legendą o cudownym znalezieniu przez córkę burmistrza złotego krzyża, które miało miejsce w 1521. Budynek pochodzi z 1521., a w źródłach pisanych wzmiankowany jest po raz pierwszy w 1666. Przebudowany w XVIII w. i 1805.
Zbudowane zostały na polecenie księcia Bolka I. Pierwotnie tworzyły one dwa systemy obrony: jeden bronił klasztoru, a drugi miasta. Zachowały się fragmenty wokół klasztoru (przy ul. 1 Maja), pochodzące z XV-XVI w.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są również:
Miasto jest położone na uboczu od głównych szlaków komunikacyjnych. Z miasta wybiegają następujące drogi o znaczeniu powiatowym: 2511D w kierunku drogi krajowej nr 30 (Radoniów, zachód); w kierunku drogi wojewódzkiej nr 297 (Pławna Dolna, północ), 2524D w kierunku drogi wojewódzkiej nr 297 (Wojcieszów, wschód); w kierunku drogi wojewódzkiej nr 364 (Ubocze, północny zachód), 2535D w kierunku drogi krajowej nr 30 (Chmieleń, południe).
Na terenie miasta znajduje się 4 przystanki komunikacji autobusowej: Lubomierz, Lubomierz 1 (nż.), Lubomierz Oś. oraz Szkoła. Połączenia obsługują PKS „Tour” Jelenia Góra (linie 200 oraz 207) oraz PKS „Voyager”.
W przeszłości w pobliżu miasta przechodziła linia kolejowa nr 284 Legnica - Pobiedna, a także stacja Lubomierz (zlikwidowana w 2013). Pierwszy odcinek linii łączył Lwówek Śląski z Gryfowem Śląskim, który otwarto wraz ze stacją 15 października 1885. W 1983 zawieszono kursowanie połączeń pasażerskich przez Lubomierz, a w 1996 zlikwidowano odcinek linii Lwówek Śląski - Lubomierz. Odcinek Lubomierz - Gryfów Śląski jest nieprzejezdny.
W mieście funkcjonuje klub piłki nożnej o nazwie Miejski Ludowy Klub Sportowy Stella Lubomierz, który w sezonie 2013/14 grał w klasie A, grupa Jelenia Góra II. Swoją siedzibę klub ma przy placu Wolności 50, gdzie funkcjonuje Ośrodek Kultury i Sportu w Lubomierzu, a stadion znajduje się przy ul. Sportowej.
Lubomierz znany jest przede wszystkim z planu zdjęciowego do filmu Sami swoi nakręconego w 1967. Na tę pamiątkę 13 lipca 1996 otwarto Muzeum Kargula i Pawlaka, a od 1997 odbywa się Ogólnopolski Festiwal Filmów Komediowych. W mieście znajduje się też pomnik Kargula i Pawlaka.
W Lubomierzu kręcono również trzecią nowelę filmu Krzyż Walecznych w reż. Kazimierza Kutza, a także kilka scen do serialu Tajemnica twierdzy szyfrów w reż. Bogusława Wołoszańskiego.