Tramwaje w Cieszynie

Tramwaje w Cieszynie

tramwaj
Linia tramwajowa na ulicy Głębokiej w Cieszynie w 1917 roku
System transgraniczny
Państwo	Polska
Lokalizacja	Cieszyn
Państwo	Pierwsza Republika Czechosłowacka
Lokalizacja	Český Těšín
Liczba linii	1
Lata funkcjonowania	1911–1921
Infrastruktura
Plan linii
Długość sieci	1,8 km
Rozstaw szyn	1000 mm
Liczba zajezdni	1
Liczba przystanków	11
Tabor
Liczba pojazdów	4
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Tramwaje w Cieszynie – system komunikacji tramwajowej istniejący w Cieszynie w latach 1911–1921.

Historia

W 1910, w związku z budową dworca Kolei Koszycko-Bogumińskiej, postanowiono o budowie linii tramwajowej. 12 lutego 1911 na cieszyńskie ulice wyjechały pierwsze wozy na trasie od ul. Bielskiej przez Rynek, ul. Głęboką, mostem na Olzie i ul. Główną do stacji kolejowej. Trasa miała 1793 metry długości, była jednotorowa z mijanką na Rynku i przy moście na Olzie. Tabor składał się z 4 wozów silnikowych firmy Ringhoffer z Pragi. Gdy w 1920 doszło do podziału miasta na część polską (Cieszyn) i czechosłowacką (Czeski Cieszyn), tramwaj kursował bez zmian, lecz wzmożone kontrole na moście granicznym uniemożliwiały płynną komunikację. 2 kwietnia 1921 postanowiono zlikwidować linię tramwajową, a tabor sprzedano do Łodzi, gdzie najdłużej (do 1959 – jako doczepny) kursował wagon nr 4. Do dziś w Cieszynie zachował się budynek zajezdni oraz rozetki do zawieszania sieci trakcyjnej.

W 2017 władze Cieszyna i Czeskiego Cieszyna zleciły opracowanie do kwietnia 2018 koncepcji przywrócenia transgranicznej komunikacji tramwajowej, która miałaby mieć przede wszystkim charakter atrakcji turystycznej. Prace, zainicjowane przez stronę polską, finansowane są ze środków unijnych w ramach programu „Przekraczamy Granice 2014–2020”. Projekt Analiza możliwości przywrócenia tramwaju jako atrakcji turystycznej Cieszyna i Czeskiego Cieszyna o wartości brutto 97 tys. zł zrealizowało konsorcjum firm Kreatus z Bielska-Białej i Wolański z Warszawy i miało za zadanie rozważenie aspektów historycznych, przestrzennych, technicznych, rozwoju turystyki, marketingowych i prawnych przywrócenia połączenia tramwajowego (na trasie historycznej lub innej) lub alternatywnej formy komunikacji ze wskazaniem lokalizacji przystanków, zajezdni i charakteru linii (jedno- lub dwukierunkowa).

Rozważano linię w przebiegu historycznym od dworca kolejowego w Czeskim Cieszynie przez Most Przyjaźni, Stare Miasto, do skrzyżowania ul. Wyższej Bramy i Bielskiej (ok. 1,85 km) oraz wariant poprowadzony przez rynek Czeskiego Cieszyna i wydłużony od Górnego Rynku do dworców autobusowego i kolejowego przy ul. Hajduka (ok. 2,1 km). Spośród różnych możliwych środków transportu do szczegółowego opracowania wybrano projekt zabytkowego tramwaju, jednak ostatecznie ustalono, że miałby on wyłącznie charakter turystyczny i nie rozwiązywałby żadnych problemów komunikacyjnych mieszkańców, co wobec licznych zmian w organizacji ruchu wykazało nieopłacalność rozwiązania. Ze względu na przebieg przez zabytkowe centrum konieczne byłoby stosowanie długich odcinków jednotorowych, sygnalizacji świetlnych i ostrych łuków.

Według opinii burmistrza Cieszyna z kwietnia 2018 r. tramwaj nie zostanie zrealizowany. Ostatecznie zdecydowano się na ustawienie dwóch replik zabytkowych tramwajów, przebudowę ul. Głębokiej w deptak, umieszczenie w części ulic szyn tramwajowych, ustawienie punktów informacji turystycznej w postaci słupków przystankowych, stworzenie aplikacji z wykorzystaniem rzeczywistości rozszerzonej i przygotowanie gry miejskiej.

Mural "Tramwaje cieszyńskie"

W 2022 roku, w dniach od 9 do 13 maja, w Cieszynie, na ścianie szczytowej bloku przy ul. Ludwika Brożka 19, powstał antysmogowy mural (wykonany farbą o właściwościach fotokatalitycznych) pod nazwą "Tramwaje cieszyńskie". Mural został zrealizowany z projektu Fundacji Aktywności Społecznej Cieszynianka pt. "Ścianą w SMOG" dofinansowanego w ramach programu "Moja Mała Ojczyzna" Fundacji Banku Gospodarstwa Krajowego. Temat muralu został wybrany w plebiscycie przeprowadzonym wśród mieszkańców os. Podgórze II w Cieszynie ("Tramwaje cieszyńskie" zdobyły 45% głosów, Gwido Langer - 34% głosów, Gustaw Morcinek - 21% głosów) i jest związany z historyczną rocznicą - okresem kursowania tramwajów: od 1911 do 1921 roku.

Na muralu widnieje tramwaj w kolorze czerwonym, jadący w górę ul. Głębokiej, w pobliżu skrzyżowania z ul. Menniczą, na tle czarno-białych kamienic ul. Głębokiej, numery: 42, 44 oraz 45 i 47. Na dalszym planie znajduje się Pałac Myśliwski Habsburgów oraz Wieża Piastowska.

Przypisy

Bibliografia

• Jan Blumenschein, Lubomír Kysela, Kateřina Stenchlá: Tramvaje v Těšíně 1911-1921. SURSUM, Brno 2000.

Linki zewnętrzne

• Cieszyńskie tramwaje 1911-1921 – kompendium wiedzy