Tramwaje w Polsce

W dzisiejszym artykule szczegółowo zbadamy temat Tramwaje w Polsce. Od jego początków po dzisiejsze znaczenie, zagłębimy się w każdy kluczowy aspekt związany z Tramwaje w Polsce. Przeanalizujemy jego wpływ na społeczeństwo, kulturę i gospodarkę, a także jego rolę w życiu ludzi w różnych częściach świata. Mamy nadzieję, że poprzez tę szczegółową eksplorację rzucimy światło na mniej znane aspekty Tramwaje w Polsce i przedstawimy kompleksowy obraz jego znaczenia w dzisiejszym świecie.

Istniejące sieci tramwajowe w Polsce
- normalnotorowe
- wąskotorowe
- tramwaj konny 900 mm

Tramwaje w Polsce – systemy komunikacji tramwajowej działające w Polsce.

Od 19 grudnia 2015 roku w Polsce istnieje szesnaście systemów tramwajowych – dziesięć z nich to systemy normalnotorowe (1435 mm), a pięć wąskotorowe (1000 mm) i jedna sezonowa linia tramwaju konnego.

Charakterystyka

Najmłodsza miejska sieć tramwajowa powstała w 2015 roku w Olsztynie, zaś najstarsza działa w Warszawie. Warszawska sieć tramwajowa jest największa, najmniejsza jest w Grudziądzu (9 km). W latach 1945–1989 systemy w większych miastach były rozbudowywane i modernizowane: Warszawie, Poznaniu, Gdańsku, Wrocławiu, Krakowie, Bydgoszczy, Toruniu, a w średnich i małych ośrodkach miejskich likwidowane: Słupsku, Inowrocławiu, Olsztynie, Wałbrzychu, Legnicy, Jeleniej Górze, Bielsku-Białej. Niektóre sieci zostały zlikwidowane przez podział miasta pomiędzy dwa państwa: Cieszyn, Słubice, Zgorzelec.

Tramwaj konny w Mrozach ma najmniejszy rozstaw szyn (900 mm); jest atrakcją turystyczną.

Rozbudowa sieci tramwajowej po 1989

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej polskie samorządy mogą liczyć na wsparcie unijne w realizacji projektów tramwajowych. Wiele polskich miast z tego faktu skorzystało i modernizuje sieć (np. Grudziądz) bądź buduje nowe odcinki torowisk, między innymi: Warszawa, Kraków, Poznań, Łódź, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin i Wrocław. Istnieją (lub istniały) plany przywrócenia linii tramwajowych w niektórych miastach (np. Słubice) lub budowy zupełnie nowych systemów, np. w Płocku, Radomiu czy Zamościu.

Systemy

Miasto lub obszar Operator Rozstaw Długość toru
pojedynczego (km) 		Data Artykuł
otwarcia elektryfikacji likwidacji
Białystok Towarzystwo Białostockich Tramwajów Konnych 1000 mm 6,2 (ok.) 1895 brak 1915 Tramwaje w Białymstoku
Bielsko-Biała Bielska Kolej Elektryczna 1000 mm 8,3 1895 1971 Tramwaje w Bielsku-Białej
Bydgoszcz MZK Bydgoszcz 1000 mm 91,86 1888 1896 funkcjonuje Tramwaje w Bydgoszczy
Bytom b.d. 1435 mm b.d. 1913 1945 Tramwaje w Bytomiu
Cieszyn b.d. 1000 mm 1,8 1911 1921 Tramwaje w Cieszynie
Częstochowa MPK Częstochowa 1435 mm 30 1959 funkcjonuje Tramwaje w Częstochowie
Elbląg Tramwaje Elbląskie 1000 mm 33,83 1895 funkcjonuje Tramwaje w Elblągu
Gdańsk Gdańskie Autobusy i Tramwaje 1435 mm 114,4 1873 1896 funkcjonuje Tramwaje w Gdańsku
Gorzów Wielkopolski MZK Gorzów Wielkopolski 1435 mm 24,43 1899 funkcjonuje Tramwaje w Gorzowie Wielkopolskim
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia Tramwaje Śląskie 1435 mm 336,1 1894 1899 funkcjonuje Tramwaje w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Grudziądz MZK Grudziądz 1000 mm 18 1896 1899 funkcjonuje Tramwaje w Grudziądzu
Gubin b.d. 1000 mm 2,5 1904 1938 Tramwaje w Gubinie
Inowrocław b.d. 1000 mm 4,2 1912 1962 Tramwaje w Inowrocławiu
Jelenia Góra Kolej Elektryczna w Jeleniej Górze 1000 mm
(do 1899 – 1435 mm) 		19,2 1897 1900 1969 Tramwaje w Jeleniej Górze
Kostrzyn nad Odrą b.d. 1000 mm 6,3 1903 1925 1945 Tramwaje w Kostrzynie nad Odrą
Koszalin Kösliner Stadt- und Strandbahn 1435 mm 17,4 1911 1938 Tramwaje w Koszalinie
Kraków MPK Kraków 1435 mm
(do 1953 – 900 mm) 		194 1882 1900 funkcjonuje Tramwaje w Krakowie
Legnica b.d. 1000 mm b.d. 1882 1898 1968 Tramwaje w Legnicy
Mrozy Warszawskie Towarzystwo Higieniczne 900 mm 2,5 1908 brak 1967 Tramwaj konny w Mrozach
Gmina Mrozy 900 mm 1,75 2012 brak funkcjonuje
Aglomeracja łódzka MPK Łódź 1000 mm 208 1898 funkcjonuje Tramwaje w Łodzi
Olsztyn MZK Olsztyn 1000 mm 6 1907 1965 Tramwaje w Olsztynie
MPK Olsztyn 1435 mm 21 2015 funkcjonuje
Poznań MPK Poznań 1435 mm 157,7 1880 1898 funkcjonuje Tramwaje w Poznaniu
Słubice b.d. 1000 mm b.d. 1898 1945 Tramwaje w Słubicach
Słupsk MZGK Słupsk 1000 mm b.d. 1910 1959 Tramwaje w Słupsku
Sopot b.d. 800 mm 2 1884 brak 1906 Tramwaje w Sopocie
Szczecin Tramwaje Szczecińskie 1435 mm 114 1879 1896 funkcjonuje Tramwaje w Szczecinie
Zarząd portu 1435 mm b.d. 1955 brak 1963/1964 Linia tramwajowa
ul. Bytomska – Elewator Ewa
Szczekociny b. d. 600 mm 21 1915 brak 1935 Tramwaje w Szczekocinach
Tarnów b.d. 1000 mm 2,6 1911 1942 Tramwaje w Tarnowie
Toruń MZK Toruń 1000 mm 53,642 1891 1898 funkcjonuje Tramwaje w Toruniu
Wałbrzych Wałbrzyska Kolej Powiatowa 1000 mm b.d. 1898 1966 Tramwaje w Wałbrzychu
Warszawa Tramwaje Warszawskie 1435 mm
(do 1948 – 1525 mm) 		356 1866 1908 funkcjonuje Tramwaje w Warszawie
Wołomin b. d. 800 mm b. d. 1907 brak 1939 Tramwaje konne w Wołominie
Wrocław MPK Wrocław 1435 mm 190,14 1877 1893 funkcjonuje Tramwaje we Wrocławiu
Zgorzelec b.d. 1000 mm b.d. 1898 1945 Tramwaje w Zgorzelcu

Znaczenie kolorów użytych w tabeli:      system istniejący,      system nieistniejący,      system budowany,      system scalony z innym.

Ponadto sieć tramwajową posiadały Kołomyja, Lwów i Wilno w okresie przynależności do II RP; do dzisiaj funkcjonuje ona we Lwowie.

Osobne artykuły: Tramwaje w Kołomyi, Tramwaje we Lwowie, Tramwaje w Wilnie.

Uwagi

  1. ↑ W 1945 roku sieć została scalona z siecią w konurbacji górnośląskiej.
  2. ↑ W sieć wchodzą: Będzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Mysłowice, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Ruda Śląska, Zabrze.
  3. ↑ Na części trasy tramwaje poruszały się po torze kolejowym.
  4. ↑ Do roku 1925 – ruch lewostronny.
  5. ↑ W skład sieci wchodzą: Konstantynów Łódzki, Pabianice, Zgierz oraz wsie, przez które przechodzą linie do ww. miejscowości. Dawniej także Aleksandrów Łódzki, Rzgów, Tuszyn, Ozorków, Kruszów, Lutomiersk.
  6. ↑ Jedyna sieć w Polsce przystosowana wyłącznie do taboru dwukierunkowego o szerokości 2500 mm.
  7. ↑ W latach 1946–1961 jedna z linii gdańskich tramwajów docierała do Sopotu.

Przypisy

  1. ↑ Grzegorz Jagodziński – Prześwit linii kolejowych i tramwajowych , grzegorj.cba.pl .
  2. ↑ Standardową szerokością wagonów jest 2,4 m, jedynie w Olsztynie przyjęto 2,5 m; ponadto w Poznaniu na niektórych liniach kursują wagony Tatra RT6N1 o szerokości 2,44 m.
  3. ↑ Trwa modernizacja sieci tramwajowej w Grudziądzu. transport-publiczny.pl. . (pol.).
  4. ↑ Warszawa: budowa tramwaju na Bemowie idzie pełną parą. kurier-kolejowy.pl. . (pol.).
  5. ↑ Widzew Wschód. Rusza budowa linii tramwajowej, ale.... rynek-kolejowy.pl. . (pol.).
  6. ↑ Bydgoszcz: Tramwaj do Fordonu: widać już estakadę. pomorska.pl. . (pol.).
  7. ↑ Tramwaj pędzi na toruńskie Bielany. Co nam daje nowa linia?. pomorska.pl. . (pol.).
  8. ↑ Szczeciński Szybki Tramwaj. szybkitramwaj.szczecin.pl. . (pol.).
  9. ↑ Historyczny moment na TAT na Nowy Dwór we Wrocławiu. Po wiadukcie po raz pierwszy przejechał tramwaj , Gazeta Wrocławska, 3 lipca 2023 (pol.).
  10. ↑ Słubice: Tramwajem do Frankfurtu?. infotram.pl. . (pol.).
  11. ↑ Płock: Nie będzie linii tramwajowej. infotram.pl. . (pol.).
  12. ↑ Zamość myśli o budowie linii tramwajowej , www.transport-publiczny.pl (pol.).
  13. ↑ a b Jakub Madrjas. Sieci tramwajowe w Polsce. „Rynek Kolejowy”. 8-9/2015, s. 20–23. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  14. ↑ a b Marek Graff. Nowy tabor tramwajowy w Polsce. „Technika Transportu Szynowego”. 7-8/2015, s. 46–63. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. 
  15. ↑ Tramwaje Śląskie S.A. » Infrastruktura techniczna (pol.).
Systemy tramwajowe w Polsce
Funkcjonujące
1435 mm
1000 mm
900 mm
Zlikwidowane
Niezrealizowane
Szybkie tramwaje


 

Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot