Zdołbunów
W dzisiejszym świecie Zdołbunów stał się istotnym tematem i interesującym szerokie grono ludzi. Niezależnie od tego, czy mówimy o Zdołbunów w kontekście zdrowia, edukacji, technologii, polityki czy jakiejkolwiek innej dziedziny, jego wpływ i znaczenie są niezaprzeczalne. W tym artykule szczegółowo i dogłębnie zbadamy wszystko, co jest związane z Zdołbunów, od jego historii i ewolucji po obecne i przyszłe implikacje. Poprzez wyczerpującą analizę staramy się rzucić światło na ten temat i zapewnić jasny i obiektywny pogląd, który pozwoli czytelnikowi zrozumieć i docenić znaczenie Zdołbunów. Bez względu na Twoją perspektywę i poziom wiedzy na ten temat, ten artykuł zapewni Ci pełniejsze i wzbogacające zrozumienie Zdołbunów.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Prawa miejskie |
1903 | ||||
| Powierzchnia |
12,49 km² | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
|||||
| Nr kierunkowy |
+380-36522 | ||||
| Kod pocztowy |
35700–35706 | ||||
Położenie na mapie obwodu rówieńskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 50°30′34″N 26°15′35″E/50,509444 26,259722
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Zdołbunów (ukr. Здолбунів, Zdołbuniw, ros. Здолбунов, Zdołbunow) – miasto na zachodniej Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, siedziba rejonu zdołbunowskiego.
Od 1 stycznia 1925 do II wojny światowej siedziba powiatu zdołbunowskiego.
Historia
Pierwsza wzmianka historyczna pojawia się w 1497 roku. W 1569 roku włączone do Korony. Leżało w województwie wołyńskim prowincji małopolskiej. Po rozbiorze w 1793 – w zaborze rosyjskim. W pierwszej połowie XIX wieku wioska należała do rodziny Dubieńskich, później książąt Lubomirskich. W latach 1919–1939 ponownie należał do Polski.
Od 12 października 1931 do 1939 burmistrzem miasta był Stanisław Żurakowski. W 1937 roku w mieście stacjonowało dowództwo Pułku KOP „Zdołbunów”.
Między wrześniem 1939 a czerwcem 1941 pod okupacją sowiecką, następnie pod okupacją niemiecką. W tym czasie pod względem liczby ludności miasto było zdominowane przez Ukraińców i Polaków; Żydzi byli w mniejszości (około 1,5 tys. osób). Okupacja niemiecka przyniosła zagładę ludności żydowskiej. Pierwsza akcja eksterminacyjna odbyła się 7 sierpnia 1941, zginęło w niej według różnych źródeł 380–450 Żydów. Według Władysława i Ewy Siemaszków zbrodnia odbyła się dzień później i pochłonęła ponad 200 ofiar, w tym 22–30 Polaków i kilkunastu Rosjan. Według nich ofiary zostały wybrane przez Ukraińców, a egzekucji dokonało SS. W czerwcu 1942 roku Niemcy utworzyli w Zdołbunowie getto, do którego dosiedlono także Żydów z okolicznych wsi. Getto zostało zlikwidowane 13 października 1942; Żydów w liczbie około 1,7 tys. doprowadzono pod wieś Staromylsk i tam rozstrzelano. Zbrodni dokonywało Sicherheitsdienst z Równego przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji.
Podczas rzezi wołyńskiej do Zdołbunowa ściągali polscy uchodźcy z eksterminowanych wiosek liczący na ochronę załogi niemieckiej. UPA nie dokonała ataku na miasto.
Miasto zostało ponownie zajęte przez Armię Czerwoną 3 lutego 1944. W latach 1945–1991 w Ukraińskiej SRR, po roku 1991 należy do Ukrainy.
Sport
Przed wybuchem II wojny światowej w mieście istniał klub sportowy KPW Zdołbunów.
Galeria
-
Bracka mogiła polskich żołnierzy na cmentarzu komunalnym -
Kościół śś. Piotra i Pawła -
.JPG)
Ludzie urodzeni w Zdołbunowie
- Marian Cieślak – poseł na Sejm PRL VII kadencji
- Gustaw Ejsmont – polski inżynier i urzędnik
- Stanisław Fijałkowski – wybitny współczesny polski malarz i grafik związany od lat 40. z Łodzią
- Zofia Kalisz – posłanka na Sejm PRL VIII kadencji
- Tomasz Terlecki – polski marynarz, kapitan żeglugi wielkiej
- Teresa Tutinas – polska piosenkarka
- Romuald Wernik – polski pisarz, publicysta, działacz polonijny, działacz kresowy
- Mieczysław Wilczewski – polski kolarz szosowy, zwycięzca Tour de Pologne
- Wiktor Zatwarski – polski piosenkarz i aktor
Przypisy
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.61.
- ↑ Ks. Witold Józef Kowalów. Ostrogska Lista Katyńska. Mieszkańcy Ostroga i okolicy, którzy zginęli z rąk NKWD w Katyniu, Charkowie, Miednoje i innych miejscach kaźni. „Wołanie z Wołynia”, s. 40, nr 2 (93), marzec – kwiecień 2010. Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie / Diecezja łucka.
- ↑ a b c Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 996, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
- ↑ Gmina żydowska w Zdołbunowie na stronie ŻIH. . . (pol.).
- ↑ a b Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 330.
Linki zewnętrzne
- Radziecka mapa topograficzna 1:100 000. sunsite.berkeley.edu:8085. .
- Zdołbunów, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 541.
- Zdołbunów, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 718.
- Archiwalne widoki miasta w bibliotece Polona
