Haydutlara Karşı Savaş yıllar boyunca ilgi ve tartışmalara yol açan bir konudur. Siyasetten bilime kadar farklı alanlarda tartışmalara, araştırmalara ve tartışmalara konu olmuştur. Alaka düzeyi ve önemi, toplumu doğrudan veya dolaylı olarak etkilediği için onu genel ilgi konusu haline getirmektedir. Bu makalede, bu konuya eksiksiz ve zenginleştirici bir genel bakış sunmak amacıyla Haydutlara Karşı Savaş ile ilgili çeşitli perspektifleri ve yaklaşımları inceleyeceğiz.
Haydutlara Karşı Savaş (İspanyolca: Lucha Contra Los Bandidos), Küba’da Fidel Castro yönetimine karşı özellikle Escambray Dağlarında yaşanan silahlı ayaklanma. Ayaklanma büyük ölçüde toprak reformu kapsamında topraklarına el konan orta büyüklükteki toprak sahiplerince gerçekleştirilmiştir.
1959 yılındaki Küba Devrimi ile iktidara gelen 26 Temmuz Hareketi ekonomik ve sosyal alanda anti-kapitalist uygulamaları gerçekleştirir. Tarım alanında ise büyük toprak sahiplerine ait olan araziler kamulaştırılarak yoksul köylülere dağıtılır ve kooperatifler kurulur. Bu uygulama sonucunda eski toprak sahipleri ayaklanacak ve anti-komünist bir direniş hareketi başlatacaklardır. Castro hükûmetine karşı dağlarda silahlı direniş başlar.
Rahatsızlığın kaynağı aslında iktidarın elde edilmesiyle birlikte başlar. Castro’nun fazla sola yakınlaştığını düşünen ve o zamana kadar Batista rejiminin devrilmesi için destek veren toprak sahipleri desteklerini çekeceklerdir. Kırdaki bu gerilla savaşı Batista’ya karşı verilen savaştan daha uzun sürecek ve daha zorlu olacaktır. Escambray Dağlarındaki ayaklanma 1965 yılında tamamen bastırılacaktır.
Ayaklanmacılar arasında eski Batista güvenlik güçlerinin yanı sıra Batista’ya karşı savaşmış olan Osvaldo Ramirez ve William Alexander Morgan gibi anti-komünist komutanlar da bulunmaktaydı. Kırdaki direnişçiler ilk başlarda CIA tarafından desteklense de sonraları yardımlar azalacaktır. Domuzlar Körfezi Çıkarmasının başarısız olmasından sonra ise ABD ve CIA desteği kesilecektir.
1961 yılında Domuzlar Körfezi fiyaskosundan sonra direnişçiler saldırıya geçecektir. Osvaldo Ramirez, Fidel Castro’nun temsilcisi olan Faure Chomon ile Escambray Dağlarında görüşür ancak Castro’nun teslim olmaları yönündeki teklifini reddeder.
Direnişçilere karşı savaşan Küba kuvvetlerinin başında Victor Dreke, Raul Menendez Tomaşeviç ve Lizardo Proenza bulunmaktadır. Ayrıca daha sonra Domuzlar Körfezi Çıkarmasına karşı da savaşacak olan Francisco Ciutat de Miguel de harekata katılacaktır.
Escambray Dağlarına gönderilen komutanlar direnişçilerin etrafındaki çemberi sürekli daraltacak ve karış karış aranan dağlar anti-komünist savaşçılardan temizlenecektir. Bu harekata Limpia del Escambray (Escambray Temizliği) denir. Küba düzenli birlikleri sayısal üstünlük, erzak desteği ve yerel halkın yardımlarıyla direnişçileri bölgeden sökecektir.