13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920)
We współczesnym świecie 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920) odgrywa fundamentalną rolę w naszym społeczeństwie! Niezależnie od tego, czy poprzez swój wpływ na kulturę, sztukę, politykę czy technologię, 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920) pozostawił niezatarty ślad w historii ludzkości. Od czasów starożytnych po erę cyfrową 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920) był przedmiotem badań, podziwu i kontrowersji. W tym artykule zbadamy wpływ 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920) na różne aspekty życia codziennego, analizując jego wpływ w przeszłości, jego znaczenie w teraźniejszości i możliwe reperkusje w przyszłości. Zaczniemy od zbadania historycznego znaczenia 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920), a następnie zagłębimy się w jego dzisiejsze znaczenie i zaplanujemy jego możliwą ewolucję w nadchodzących latach. Przygotuj się na odkrycie nieskończonego wszechświata możliwości wokół 13 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920)!
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1920 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Napadówką bitwa pod Zbarażem | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
13 pułk artylerii ciężkiej (13 pac) – oddział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Wiosną 1919 przystąpiono do formowania brygad artylerii dla dywizji piechoty. Brygada składała się z dowództwa, pułku artylerii polowej i pułku artylerii ciężkiej (dywizjon trzybateryjny). Drugi dywizjon pułku artylerii ciężkiej przeznaczony był do rezerwy artylerii Naczelnego Dowództwa. Latem 1920 bateria zapasowa 13 pac stacjonowała w Poznaniu.
W celu zapewnienia wsparcia artylerii ogólnego działania, na mocy rozkazu z 31 marca 1920 z oddziałów artylerii Frontu Wołyńskiego sformowana została Grupa Rezerwowa Ciężkiej Artylerii NDWP. W jej skład wszedł między innymi sztab 13 pac, sztab jego I dywizjonu oraz 2 i 3 bateria artylerii.
Formowanie i działania I dywizjonu
Pod koniec 1918 rozpoczęto we Francji formowanie trzech baterii 1 pułku artylerii ciężkiej. Po przetransportowaniu „Błękitnej Armii” z Francji do Polski, baterie zostały skierowane w rejon Łucka i Rafałówki. Tu przeszły chrzest bojowy. W czerwcu 1919 baterie przerzucono do Częstochowy. Stanowiły odwód Naczelnego Dowództwa na froncie przeciwniemieckim.
- Działania detaszowanej 1 baterii
W sierpniu na front wschodni wyjechała1 bateria, a pozostałe baterie pozostawały w Częstochowie do końca 1919. 1 bateria jako oddział detaszowany swój pierwszy bój stoczyła dopiero 6 marca w rejonie Zwiahla. W rejonie przedmościa działała do końca miesiąca, by na początku kwietnia przejść w rejon Miropola. Pod koniec maja odpierała natarcia kawalerii sowieckiej pod Lubarem, Awratynem i Lipowcem. Podczas obrony Napadówki, mimo całkowitego okrążenia, ogniem dział i broni ręcznej bateria odparła wszystkie natarcia utrzymując pozycje. Jednak na skutek ogólnej, niekorzystnej dla strony polskiej sytuacji na froncie, 1 bateria rozpoczęła odwrót. W czasie działań odwrotowych żołnierze utrzymali pełną karność. Mimo, że 7 lipca powtórnie została okrążona, wyszła z niego bez strat własnych. Kolejne walki w działaniach opóźniających bateria toczyła między innymi pod Zbarażem i Załoźcem Starym. Jej przeciwnikiem była zazwyczaj kawaleria Budionnego. 24 sierpnia bateria dotarciu do Sichowa, skąd przewieziono ją do Rawy Ruskiej. Tam została przezbrojona w armaty kal. 75 mm i stała się de facto baterią artylerii polowej. We wrześniu przerzucono ją do Równego, gdzie weszła w skład I/13 pułku artylerii ciężkiej.
- Walki I dywizjonu
Na początku 1920 dywizjon bez 1 baterii przewieziony został z Częstochowy do Dubna, gdzie stał w odwodzie do 19 kwietnia. Następnie skierowane zostały pod Kijów i tam zabezpieczał przeprawy na Dnieprze. Baterie działały tu w sposób zdecentralizowany. Kilkakrotnie ogniem powstrzymały sowieckie ataki, zniszczono też okręt flotylli dnieprzańskiej. Po przerwaniu frontu przez armię konną Budionnego, obie baterie cofały się aż do Oleska. Stąd zostały przewiezione na front północny i walczyły w składzie 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 4 lipca ruszyła wielka kontrofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego i baterie przeszły do działań opóźniających. Toczyły boje pod Krajskiem, Wołożynem i Wiszniewem. Na stanowiskach ogniowych dochodziło do walki wręcz. 20 lipca osiągnięto linię Niemna i od tej pory baterie walczyły oddzielnie. 2 bateria zajęła stanowiska pod dworem Zelwiany, a 3 bateria blokowała ogniem przeprawy pod Mostami. W dniach 22−23 lipca 1 DLit.-Biał. walczyła w okrążeniu. Obie baterie walnie przyczyniły się do przełamania pierścienia okrążenia. Wielu artylerzystów zostało wyróżnionych za udział tych w walkach. Cofając się nadal, walczono nad Nurcem, w rejonie Brańska, pod Ciechanowcem, by od 12 sierpnia walczyć na przedmościu Warszawy. 16 sierpni zostały wycofane na odpoczynek. W końcu sierpnia 2. i 3 baterię przewieziono do Kowla, skąd marszem pieszym udały się do Równego, gdzie przybyły 27 września. Tu dołączyła do nich 1 bateria, a oddział został przemianowany na I/13 pac. Wkrótce dywizjon przewieziony został do Dubna i przemianowany na 13 dywizjon artylerii ciężkiej. 28 października 1921 dywizjon wszedł w skład nowo formowanego pokojowego 2 pułku artylerii ciezkiej jako jego II dywizjon. Do macierzystej jednostki dołączył jednak dopiero w 1922.
Żołnierze pułku/dywizjonu
Uwagi
- ↑ Miejsce postoju baterii zapasowej uważane było za miejsca postoju jej macierzystego pułku.
Przypisy
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 19.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 362.
- ↑ a b Tarczyński (red.) 2016 ↓, s. 1286.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 22.
- ↑ a b c Zarzycki 1999 ↓, s. 6.
- ↑ a b c d Gintel 1929 ↓, s. 23.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 24.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 25.
- ↑ a b Gintel 1929 ↓, s. 26.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 27.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 6–7.
- ↑ Gintel 1929 ↓, s. 30.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 7.
- ↑ Zarzycki 1999 ↓, s. 9.
- ↑ Gintel 1929 ↓.
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 925.
Bibliografia
- Jan Gintel: Zarys historji wojennej 2-go pułku artylerii ciężkiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa o Ukrainę 1920. Dokumenty operacyjne. T. 1. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2016. ISBN 978-83-7399-669-4.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
- Piotr Zarzycki: 2 Pułk Artylerii Ciężkiej Ziemi Chełmskiej im. Hetmana Jana Zamoyskiego. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 111. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1999. ISBN 83-87103-97-7.