Penélope Cruz

Penélope Cruz

Penélope Cruz podczas Goya Awards 2018
Imię i nazwisko	Penélope Cruz Sánchez
Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1974 Alcobendas
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Javier Bardem (od 2010)
Lata aktywności	od 1992
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Penélope Cruz Sánchez (ur. 28 kwietnia 1974 w Alcobendas) − hiszpańska aktorka, początkowo tancerka, po debiucie w hiszpańskiej telewizji porzuciła taniec dla aktorstwa. Jedna z największych gwiazd kina europejskiego i amerykańskiego. Wystąpiła, odnosząc liczne sukcesy, w hiszpańsko-, francusko- oraz anglojęzycznych filmach takich jak Otwórz oczy (1997), Kraina Hi-Lo (1998), Dziewczyna marzeń (1998), Kobieta na topie (2000), Vanilla Sky (2001), Kapitan Corelli (2001), Blow (2001), Boskie jak diabli (2001), Obudzić się w Reno (2002), Gothika (2003), Czekając na cud (2004), Sahara (2005), Volver (2006), Dziewięć (2009), Piraci z Karaibów: Na nieznanych wodach (2011), Zakochani w Rzymie (2012), Adwokat (2013), Morderstwo w Orient Expressie (2017). W 2009 laureatka Oscara za rolę w filmie Woody’ego Allena Vicky Cristina Barcelona.

Życiorys

Aktorka urodziła się w Alcobendas, na przedmieściu Madrytu, jako pierwsza z trójki dzieci ojca − Eduardo Cruz, sprzedawcy, i matki − Encarna Sánchez, fryzjerki. Po babce ma w sobie domieszkę krwi cygańskiej. Rodzice nadali jej imię Penélope, zainspirowani piosenką Joana Manuela Serrata.

Już w wieku 4 lat rozpoczęła edukację sceniczną lekcjami baletu. Przez 9 lat uczyła się tańca klasycznego w madryckim Conservatorio Nacional. Uczęszczała też na kursy tańca jazzowego. W wieku 15 lat wzięła udział wraz z 300 innymi dziewczynami w castingu organizowanym przez agencję poszukującą młodych talentów. Kontynuowała naukę tańca w Balecie Hiszpańskim (3 lata) oraz aktorstwa w Cristina Rota School (Nowy Jork; 4 lata). Ukończyła kurs tańca współczesnego. Zaczęła regularnie występować jako prezenterka w programie telewizji hiszpańskiej La Quinta Marcha przeznaczonym dla nastolatek.

Po dwóch latach przerwała naukę w szkole średniej i zrezygnowała z tańca na rzecz aktorstwa. Zadebiutowała w wideoklipie La fuerza del destino hiszpańskiej grupy popowej Mecano.

W 1991 zadebiutowała na wielkim ekranie w filmie El Laberinto Griego Rafaela Alcazara. Rok później zagrała w m.in. Szynka, szynka Bigasa Luny i Belle époque. Za rolę w drugim z filmów dostała nagrodę Goya − hiszpański odpowiednik Oscara.

W 1999 wystąpiła w filmie Pedro Almodóvara Wszystko o mojej matce. Film ten został nagrodzony Oscarem dla najlepszego filmu obcojęzycznego. Rok później zagrała razem z Mattem Damonem w filmie Rącze konie (ang. All the Pretty Horses). Na początku 2001 wystąpiła wraz z Tomem Cruise’em w filmie Vanilla Sky. Znajomość z Tomem Cruise’em na planie zapoczątkowała jej trzyletni związek z tym aktorem, który dla Cruz rozstał się z ówczesną żoną Nicole Kidman. Vanilla Sky jest hollywoodzkim remakiem filmu Otwórz oczy (hiszp. Abre los ojos). Aktorka w obu wersjach zagrała rolę Sofii.

W 2005 aktorka wystąpiła w filmie Sahara u boku Matthew McConaugheya, z którym miała trwający rok romans.

Z Salmą Hayek (aktorka przyjaźni się z nią od 2001) w 2006 zagrała w filmie SexiPistols. W tym samym roku Penélope zagrała ponownie w filmie Almodóvara − Volver. Za tę rolę otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki na 59. MFF w Cannes, a także nominację do Oscara w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa. W 2009 ponownie została nominowana do Oscara, lecz już jako najlepsza aktorka drugoplanowa (za rolę w filmie Vicky Cristina Barcelona w reżyserii Woody’ego Allena), nagrodę otrzymała jako pierwsza w historii Hiszpanka.

W 2009 wystąpiła w kolejnym filmie Almodóvara Przerwane objęcia. Za rolę w tym filmie Cruz otrzymała nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej oraz do nagrody Satelity dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym. W tym samym roku Cruz gra również w musicalu Dziewięć u boku Daniela Day-Lewisa. Za rolę otrzymuje nominację dla najlepszej aktorki drugoplanowej, zarówno do nagrody Oscara, Satelity, Złotego Globu jak i Gildii Aktorów Filmowych.

Życie prywatne

Na początku lipca 2010 w czasie prywatnej ceremonii na wyspach Bahama poślubiła aktora Javiera Bardema. 22 stycznia 2011 urodziło się pierwsze dziecko pary – syn Leo. 22 lipca 2013 roku w Madrycie na świat przyszło ich drugie dziecko, córka Luna.

Filmografia

Filmy fabularne

Seriale telewizyjne

• 1991: Różowa seria (Série rose) jako Daphné / Javotte / Juliette
• 1992: Umrzeć, to za mało (Framed) jako Lola Del Moreno
• 2018: American Crime Story: Zabójstwo Versace (American Crime Story: The Assassination of Gianni Versace) jako Donatella Versace

Odznaczenia

• dama Orderu Sztuki i Literatury – Francja, 2006

Nagrody

• Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki: 2021 Matki równoległe
• Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2009 Vicky Cristina Barcelona
• Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2009 Vicky Cristina Barcelona
• Nagroda Goya
  • Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2009 Vicky Cristina Barcelona
  • Najlepsza aktorka: 2007 Volver
  • Najlepsza aktorka: 1999 Dziewczyna marzeń
• Nagroda na MFF w Cannes Najlepsza aktorka: 2006 Volver

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Penélope Cruz w bazie IMDb (ang.)
• Penélope Cruz w bazie Notable Names Database (ang.)