W tym artykule zajmiemy się tematem Zabytki w Sandomierzu z innowacyjnej i istotnej dla naszych czytelników perspektywy. Niezależnie od tego, czy Zabytki w Sandomierzu jest osobą, tematem, datą czy innym elementem, niezwykle ważne jest zrozumienie jego wpływu na dzisiejszy świat i tego, jak wpływa na różne aspekty społeczeństwa. Poprzez dogłębną i szczegółową analizę zbadamy wiele aspektów Zabytki w Sandomierzu i jego implikacje w różnych obszarach. Naszym celem jest zapewnienie naszym czytelnikom pełnego i aktualnego zrozumienia Zabytki w Sandomierzu, aby mogli być na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami i trendami związanymi z tym tematem.
Ten artykuł należy dopracować:
opisać zabytki. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Zabytki rejestrowane
Poniżej przedstawione są sandomierskie zabytki chronione prawnie, czyli znajdujące się w rejestrze zabytków wojewódzkiego konserwatora zabytków.
zespół urbanistyczno-architektoniczny i krajobrazowy, XIII-XIX,
kolegium jezuickie Collegium Gostomianum, ul. Długosza 7, 1605-15, XIX, – jedna z najstarszych szkół średnich w Polsce, najstarsze skrzydło wybudowano w 1602 roku. Pierwotne kolegium jezuickie, funkcjonowało do kasaty zakonu w 1773 roku. Od tego czasu funkcjonowało jako szkoła świecka.
cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. Mickiewicza, 1944,
mogiła zbiorowa żołnierzy austriackich z 1914, ul. Leszka Czarnego,
pozostałości murów obronnych, 1. połowa XIV,
Brama Opatowska – gotycka brama wjazdowa do miasta z 2. połowy XIV wieku, przebudowana w XVI wieku, zwieńczona renesansowąattyką. Fundowana przez króla Kazimierza Wielkiego, jedyna zachowana. Do Sandomierza prowadziły cztery bramy w murach obronnych: Opatowska, Zawichojska, Lubelska, Krakowska oraz dwie furty (zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym).
Ratusz – gotycki, z połowy XIV wieku zbudowany na planie kwadratu z ośmioboczną wieżą. W XVI wieku rozbudowany (w planie do prostokąta), całość została zwieńczona renesansową attyką. Istniejąca obecnie wieża została postawiona w XVII wieku. Wokół Starego Rynku zachowane renesansowe kamienice (architektura). W 2006 NBP wyemitował monetę kolekcjonerską o nominale 2 zł z wizerunkiem ratusza.
dworek, ul. Browarna 9, drewn., XVIII/XIX,
Dworek Cypriana Strużyńskiego – zespół dworski przy ulicy Zawichojskiej 2, zbudowany w 1861 roku dla Matyldy i Cypriana Strużyńskich. Po gruntownej renowacji w pierwszej dekadzie XXI w. zespół hotelowy.
wikarówka, ul. Katedralna 3, 1747-60, XIX, po 1968,
dworek, ul. Królowej Jadwigi 3, drewn., 1 poł. XIX,
dom, ul. Mariacka 3,
dom księży emerytów, ul. Mariacka 9, 1700-1724, XIX,
kanonia, ul. Mariacka 10, XVIII, po 1968,
„Dom Katolicki”, ul. Mariacka 16,
dawna szkoła parafialna, ul. Mariacka 18, 1787, po 1968,
dom, ul. Opatowska 1,
dom, ul. Opatowska 8,
dom, ul. Opatowska 9, XVIII,
dom, ul. Opatowska 21,
dom, pl. Poniatowskiego 1, XV-XVIII,
klasztor dominikanów, ob. Urząd Miasta, pl. Poniatowskiego 3, XVII-XIX,
dom, Rynek 3,
dom, Rynek 4,
konwikt Bobolów, Rynek 5, XV-XVII-XIX,
dom, Rynek 6, poł. XIX, XX,
dom, Rynek 7, poł. XIX, XX,
dom, Rynek 8, poł. XIX,
dom, Rynek 9, XVII, XIX, XX,
Kamienica Oleśnickich, Rynek 10, z przełomu XVI/XVII wieku, remontowana w 1955-58. W kamienicy znajduje się wejście do Podziemnej Trasy Turystycznej „Lochy Sandomierskie” (p. niżej).
Brama Zawichojska z XVI wieku. Składała się z półokrągłego barbakanu i z przejazdu przebitego w istniejącej wcześniej baszcie prostokątnej. Rozebrana w XIX wieku.