4 Pułk Ułanów (Królestwo Kongresowe)

Ten artykuł dotyczy 4 Pułku Ułanów Królestwa Kongresowego. Zobacz też: 4 Pułk Ułanów.

4 Pułk Ułanów

Historia
Państwo	Królestwo Polskie
Sformowanie	1815
Dowódcy
Pierwszy	płk Jan Leon Kozietulski
Działania zbrojne
powstanie listopadowe
Organizacja
Dyslokacja	województwo lubelskie i podlaskie
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Ułanów

4 Pułk Ułanów – oddział jazdy Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Utworzony w 1815 roku w Augustowie. Składał się z czterech szwadronów i piątego rezerwowego. Szwadrony pierwszy i drugi stanowiły 1 dywizjon, a trzeci i czwarty wchodziły w skład 2 dywizjonu. Szwadron dzielił się na dwa półszwadrony, każdy półszwadron na dwa plutony, każdy pluton na półplutony czyli sekcje. Pluton dzielił się także na oddziały, czyli trójki, po trzy roty każdy. Pułk wchodził w skład 2 Brygady Dywizji Ułanów Królestwa Kongresowego.

30 listopada 1816 roku Naczelny Wódz podporządkował pułk dowódcy Brygady Gwardii Konnej na czas jego pobytu w Warszawie.

Ubiór

Barwą pułku był kolor niebieski.

Kurtka ułańska granatowa z wyłogami i wypustkami i kołnierzem barwy niebieskiej.

Czapka barwy niebieskiej. Na kokardach przy czapkach oficerowie nosili złocone krzyże kawalerskie. Kołnierze na surdutach, lejbikach i płaszczach barwy niebieskiej. Na guzikach i na czapkach numer 4.

Chorągiewki ułanów były koloru niebiesko-białego.

Miejsce dyslokacji w 1830

Stanowisko: województwo lubelskie i podlaskie.

• sztab – Chełm
• 1 szwadron – Horodło
• 2 szwadron – Chełm
• 3 szwadron – Dubienka
• 4 szwadron – Włodawa
• rezerwa – Sokołów

Konie

Pułk posiadał konie kare.

• 1 szwadron – konie jednostajnej maści
• 2 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki na czole
• 3 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki, strzałki i pęciny
• 4 szwadron – konie mogły mieć łysiny
• trębacze – konie gniado–srokate

Konie żołnierskie miały ogony obcięte do kolon i przerywane. Konie oficerskie – anglizowane.

Żołnierze pułku

Dowódcy:

• płk Jan Leon Kozietulski,
• płk Andrzej Ruttié (od 1821),
• ppłk Wincenty Trzebychowski (od 25 lutego 1831 płk; zmarł 27 lutego 1831),
• płk Ignacy Żeliński (od 7 marca 1831),
• ppłk Wojciech Łączkowski (od 27 września 1831)

Oficerowie:

• Michał Józef Zamoyski

Walki pułku

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki:

• Siedlce (7 lutego)
• Stoczek (14 lutego)
• Boimie (16 lutego)
• Wawer (19 lutego)
• Grochów (25 lutego)
• Kurów (3 marca)
• Dębe Wielkie, Jędrzejów (1 kwietnia)
• Stoczek, Osiny (3 kwietnia)
• Boreml (19 kwietnia)
• Kołacz (21 kwietnia)
• Wężyczyn, Kuflew (25 kwietnia)
• Jędrzejów (13 maja)
• Siedlce (23 maja)
• Mińsk (14 lipca)
• Koło (3 sierpnia)
• Wilanów (25 sierpnia)
• Warszawa (6 i 7 września).

Za zasługi w walkach pułk otrzymał 1 krzyż kawalerski, 22 złote i 23 srebrne.

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966.
• Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
• Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Jarosław Szlaszyński, 4 Pułk Ułanów pod dowództwem płk. Jana Hipolita Kozietulskiego w Augustowie w latach 1815-1816, Rocznik Augustowsko-Suwalski, T. XIX, Suwałki 2019, s. 99-115. ISSN 1730-9875.