Katedra Notre-Dame w Tournai
W tym artykule zbadamy Katedra Notre-Dame w Tournai i jego wpływ na różne aspekty naszego życia. Katedra Notre-Dame w Tournai to temat, który w ostatnich latach wzbudził zainteresowanie wielu osób, ponieważ obejmuje szeroki zakres sytuacji i kontekstów. Od wpływu w sferze osobistej po znaczenie w świecie zawodowym, Katedra Notre-Dame w Tournai odgrywa kluczową rolę w sposobie, w jaki żyjemy i funkcjonujemy w społeczeństwie. W tym artykule przeanalizujemy różne perspektywy i studia przypadków związane ze zmienną Katedra Notre-Dame w Tournai, aby lepiej zrozumieć jej znaczenie oraz wpływ, jaki może ona mieć na nasze codzienne decyzje i działania.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
II, IV |
| Numer ref. | |
| Region |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2000 |
Położenie na mapie Hainaut  | |
Położenie na mapie Belgii  | |
 50°36′23,3″N 3°23′20,2″E/50,606472 3,388944
| |
Katedra Notre-Dame w Tournai (fr. Cathédrale Notre-Dame de Tournai) – kościół rzymskokatolicki, położony w centrum Tournai w południowo-zachodniej, walońskiej części Belgii; katedra diecezji Tournai.
Uchodzi za najwspanialszą katedrę w Belgii.
Historia
Historia katedry sięga czasów króla Franków Chlodwiga I, który przyjął chrześcijaństwo w 496 i mniej więcej w tym czasie ufundował kościół w Tournai, które było stolicą jego imperium. Budowę nadzorował biskup Tournai, św. Eleuteriusz. W IX w. kościół Chlodwiga został przebudowany na bazylikę.
W 881 podczas najazdów wikingów kościół został zburzony, po czym odbudowano go. W 1066 zburzony ponownie. W 1092 założono opactwo św. Marcina w Tournais.
W XI w. rozpoczęto budowę obecnej katedry w stylu romańskim według projektu podobnego do planów katedr w Spirze i Wormacji. W XI w. wzniesiono nawę główną, a w latach 1150–1250 7 wież katedralnych, z których zachowało się do dziś 5. Zewnętrzne wieże mają po 83 m wysokości. W 1171 świątynia otrzymała wezwanie Najświętszej Maryi Panny. W latach 40. XIII w. francuscy mistrzowie budowlani zbudowali w miejsce dotychczasowego romańskiego gotyckie prezbiterium o długości prawie równej długości nawy głównej. Jest ono wysokie na 33 m a szerokie na 30 m. Wokół absydy zbudowano wieniec 5 kaplic. Nawę od prezbiterium oddziela olbrzymie, marmurowe lektorium. Renesansowe meble wykonał Cornelis de Vrient (1514–1575).
Gdy do miasta dotarła fala reformacji, wiele rzeźb zniszczono. W 1566 z katedry zabrano i zniszczono szereg dokumentów, w tym akt nadania sporządzony przez ojca Chlodwiga, króla Childeryka I.
Po raz kolejny katedra ucierpiała, gdy przez Tournai w 1794 przeszły oddziały francuskich rewolucjonistów.
W latach 1850–1860 katedra pod kierunkiem Lemaistre’a d’Astaign przeszła gruntowną renowację; m.in. odnowiono maswerki i uzupełniono witraże. Udało się zachować pierwotny nastrój katedry wzmacniając harmonijne połączenie stylu romańskiego z gotyckim.
Katedra była restaurowana również po drugiej wojnie światowej.
W grudniu 2000 została wpisana na listę Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości.
Architektura
Katedra Notre-Dame leży w sercu Starego Miasta w Tournai, nieopodal lewego brzegu Skaldy. Jest oddzielona od staromiejskiej zabudowy szeregiem ulic, placów i ogrodów z wyjątkiem strony zachodniej, gdzie jej fronton wychodzi na Place de l’Evêché.
Architektonicznie katedra jest wynikiem trzech okresów budowy, widocznych w jej bryle: romańskie nawy, gotyckie prezbiterium i zbudowany w stylu przejściowym transept, którego najbardziej charakterystycznym elementem jest zespół 5 wież-dzwonnic. Długość katedry wynosi 134 m.
Nawy
Romańska, dziewięcioprzęsłowa nawa główna o długości ponad 48 m, jest flankowana przez nawy boczne. W architekturze nawy wyróżnić można 4 poziomy. Dolny poziom stanowią długie ciągi półokrągłych łuków spoczywających na masywnych, okrągłych, bogato dekorowanych filarach. Na nimi biegnie ciąg galerii otwierających się do nawy głównej; ich filary, dekorowane smukłymi kolumnami, są prostsze w kompozycji. Trzeci poziom to rytmiczny ciąg fałszywych tryforiów, zbudowanych z półokrągłych arkad, po dwie w każdym przęśle, przedzielonych krótkimi kolumnami dekorowanymi pilastrami. Każda z arkad pierwotnie zawierała wnękę, obecnie zamurowaną. Ostatni poziom tworzą okna, zapewniające oświetlenie nawy głównej, przekrytej, podobnie jak nawy boczne, sklepieniem krzyżowym.
Fasadę zachodnią stanowi ostrołukowa kruchta z podwójnym portalem. Niższe partie fasady są dekorowane rzeźbami z XIV–XVII w. przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu, epizody z historii miasta oraz postacie świętych. Wyższą kondygnację stanowi ciąg wnęk, nad którymi znajduje się wielka neoromańska rozeta. Całość założenia wieńczy szczyt flankowany dwiema zaokrąglonymi wieżyczkami, ozdobionymi kolumienkami.
Transept
Szeroki na 67 m transept jest w całości przekryty sklepieniem wachlarzowym. Na końcach jego ramion znajdują się wieloboczne, trzykondygnacyjne apsydy flankowane dwiema wieżami, zwieńczonymi spiczastymi hełmami; od strony północnej są to wieże Brunina i św. Jana a od południowej La Treille i Maria. Wieże składają się z siedmiu kondygnacji i prezentują bogactwo rozwiązań architektonicznych charakterystycznych dla okresu przejściowego między romanizmem a gotykiem. Nad prostokątnym skrzyżowaniem naw wznosi się sześciokondygnacyjna wieża zwana Pontoise zwieńczona latarnią otoczoną czterema mniejszymi wieżyczkami. Architektura transeptu przypomina architekturę nawy głównej: składa się również z czterech poziomów: półokrągłych arkad, wyższych niż te w nawie głównej, wspartych na kolumnach, tryforium i wysokich okien, pomiędzy którymi znajdują się kolumny podtrzymujące sklepienie.
Prezbiterium
Siedmioprzęsłowe, gotyckie, długie na 58 m prezbiterium jest przekryte ostrołukowym sklepieniem i zakończone wieloboczną apsydą, podobną do apsyd transeptu, przekrytą sklepieniem oktagonalnym. W apsydzie znajdują się kaplice. Zewnętrzne ściany prezbiterium to ciąg wysokich, gotyckich okien przedzielonych kolumnami, o które wspierają się skarpy tworzące system przyporowy budowli. Każda kolumna zwieńczona jest smukłym pinaklem.
Galeria
-
Fasada zachodnia katedry z rozetą. -
XIX-wieczna rozeta w fasadzie zachodniej. -
Lektorium oddzielające nawę od prezbiterium. -
Relikwiarz św. Eleuteriusza z Tournai.
Przypisy
- ↑ Elizabeth Cruwys, Beau Riffenburgh: Najpiękniejsze katedry świata. s. 74.
- ↑ a b c Fondation Notre Dame.be: The history of the Notre Dame Cathedral of Tournai. . (ang.).
- ↑ Emporis: La Cathédrale Notre-Dame de Tournai. . (ang.).
- ↑ a b Fondation Notre Dame.be: The history of the Notre Dame Cathedral of Tournai (2). . (ang.).
- ↑ a b c d e f CICOMOS: Tournai Cathedral (Belgium) No 1009. . (ang.).
- ↑ a b c City of Tournai: Notre-Dame Cathedral (Unesco World Heritage). . (ang.).
Bibliografia
- Elizabeth Cruwys, Beau Riffenburgh: Najpiękniejsze katedry świata (ang. Cathedras of the World). Warszawa: Penta, 1999, s. 74-75. ISBN 83-85440-52-6.
Linki zewnętrzne
- Katedra Notre-Dame w Tournai: strona oficjalna. www.cathedrale-tournai.be/cathedraletournai/index.html. . . (fr.).
- Fundacja katedralna (fr.) (niderl.) (ang.)
| Kulturowe |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Przyrodnicze |
- ↑ a b Wspólnie z Francją
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Francją, Niemcami, Indiami, Japonią i Szwajcarią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami