6 Batalion Pancerny
W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat 6 Batalion Pancerny, badając jego wiele aspektów i wpływ na różne aspekty życia. Od wpływu w historii po znaczenie dzisiaj, 6 Batalion Pancerny pozostawił niezatarty ślad w społeczeństwie i nadal wywołuje debatę i refleksję. Idąc tym tropem, przeanalizujemy jego ewolucję w czasie, jego powiązania z innymi istotnymi elementami oraz doświadczenia tych, których dotknęła jego obecność. Przygotuj się na wyruszenie w podróż pełną odkryć i poznania 6 Batalion Pancerny, bytu, który przykuł uwagę osób w każdym wieku i o każdym pochodzeniu.
 Odznaka pamiątkowa 6 bpanc | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1934 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Święto |
15 sierpnia |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Janusz Górecki |
| Ostatni |
ppłk dypl. Tadeusz Adam Majewski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
_z_1975_(seria_Typy_Broni_i_Uzbrojenia).jpg)
6 Batalion Pancerny (6 bpanc) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Batalion był jednostką wojskową istniejącą w okresie pokoju i spełniająca zadania mobilizacyjne wobec oddziałów i pododdziałów broni pancernej. Spełniał również zadania organizacyjne i szkoleniowe. Stacjonował we Lwowie. W 1939, po zmobilizowaniu jednostek przewidzianych planem mobilizacyjnym, został rozwiązany.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Wiosną 1934 6 dywizjon samochodowy, stacjonujący w garnizonie Lwów, został przeformowany w 6 batalion czołgów i samochodów pancernych. W skład nowego oddziału zostały włączone dwie kompanie czołgów i jedna kompania szkolna z byłego 3 pułku pancernego. W 1935 6 batalion czołgów i samochodów pancernych został przeformowany w 6 batalion pancerny. W maju 1937 baon został podporządkowany dowódcy 2 Grupy Pancernej.
Święto batalionu było obchodzone 15 sierpnia, w rocznicę otrzymania sztandaru i złożenia przysięgi na sztandar.
15 lipca 1939 na uzbrojeniu i wyposażeniu baonu znajdowały się 73 lekkie czołgi rozpoznawcze (tankietki) TK-3 i TKS, 17 samochodów pancernych wz. 1934, 156 samochodów ciężarowych, 24 samochody specjalne, 18 samochodów osobowych, 68 motocykli i 26 przyczepek. Batalion należał do typu I. Stacjonował we Lwowie
Mobilizacja
6 batalion pancerny był jednostką mobilizującą. W 1939 zgodnie z planem mobilizacyjnym "W" sformował trzynaście pododdziałów broni pancernych:
w mobilizacji alarmowej, grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym i czerwonym od A+36 do A+60:
- 61 dywizjon pancerny dla Kresowej BK
- 62 dywizjon pancerny dla Podolskiej BK
- 61 samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych dla Armii „Kraków”
- 62 samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych dla Armii „Modlin”
- 63 samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych dla Armii „Modlin”
- kolumna samochodów osobowych nr 61 dla odwodu NW - ppor. rez. Dionizy Choraszewski
- kolumna samochodów sanitarnych PCK typ I nr 601 (Fiat 614) dla Armii „Kraków”
- kolumna samochodów ciężarowych typ I nr 651 (Ursus) dla Armii „Kraków”
w I rzucie mobilizacji powszechnej od 5 do 7 dnia mobilizacji:
- kolumna samochodów ciężarowych typ II nr 652 (Berliet) dla Armii „Prusy”
- kolumna samochodów ciężarowych typ II nr 653 dla Armii „Kraków”
- kolumna samochodów osobowych i sanitarnych w kraju nr 6 dla OK VI
- kolumna samochodów ciężarowych w kraju nr 61 dla OK VI
w II rzucie mobilizacji powszechnej:
- park stały broni pancernych nr 61 dla odwodu NW - kpt. Tadeusz Kannenberg
Po rozwiązaniu 6 batalionu pancernego, nadwyżki osobowe i sprzętowe zostały jako Oddział Zbierania Nadwyżek 6 bpanc., skierowane po wybuchu wojny do Ośrodka Zapasowego Broni Pancernych typ III nr 3 w Żurawicy.
Żołnierze batalionu
- Dowódcy batalionu
- mjr kaw. Janusz Górecki (1934 - 1936 → dowódca 5 bpanc)
- ppłk dypl. sap. Mieczysław Józef Wilczewski (1936 - 1937 ? 1938 → komendant SPSap)
- ppłk dypl. Tadeusz Adam Majewski (1937-1939 → sztab Armii „Karpaty”)
- Podoficerowie batalionu
- Organizacja i obsada personalna w 1939
Obsada personalna batalionu w marcu 1939
| Stanowisko | Stopień imię i nazwisko |
|---|---|
| dowódca batalionu | ppłk dypl. piech. Tadeusz Adam Majewski |
| I zastępca dowódcy | mjr Bolesław III Sokołowski |
| II zastępca dowódcy | mjr br. panc. Karol Kapałczyński †1940 Charków |
| adiutant | kpt. Tadeusz Poliszewski |
| lekarz medycyny | kpt. lek. dr Eugeniusz Włodzimierz Żegota-Kniaźewski |
| kwatermistrz | mjr br. panc. Stanisław Ignacy Drążek |
| oficer mobilizacyjny | kpt. Bronisław Walerian Osiński |
| I zastępca oficera mobilizacyjnego | kpt. adm. (piech.) Marian Konarzewski |
| II zastępca oficera mobilizacyjnego | por. Włodzimierz Seniuta (*) |
| oficer administracyjno-materiałowy | kpt. Ireneusz Władysław Mikulski |
| zastępca oficera administracyjno-materiałowego | chor. Stefan Jan Fliszczak |
| oficer gospodarczy | por. int. Stanisław Maria Schnayder |
| dowódca kompanii gospodarczej | kpt. Władysław I Czapliński |
| dowódca plutonu przewozowego OK VI | chor. Roman Kazimierz Pieracki |
| dowódca plutonu łączności | por. Włodzimierz Seniuta (*) |
| dowódca kompanii szkolnej | kpt. Alfred Wilhelm Wójciński |
| instruktor | por. Stefan Aleksander Kaliński |
| instruktor | por. Michał Józef Kerz |
| dowódca kompanii pancernej | por. Mieczysław Antoni Kosiewicz |
| dowódca kompanii czołgów TK | kpt. Stanisław Jan Szapkowski |
| dowódca plutonu | por. Stanisław Lesław Marian Niemczycki |
| dowódca szwadronu pancernego | kpt. br. panc. Bohdan Gadomski (do 19 V 1939 → 2 bpanc.) |
| dowódca plutonu | por. Henryk Pilawski |
| dowódca kompanii motorowej | mjr br. panc. Konstanty Ciszowski |
| instruktor | por. Dzięciołowski Antoni Marian |
| instruktor | por. Dziurzyński Tadeusz Franciszek |
| instruktor | chor. Światloń Andrzej Apolinary |
| dowódca plutonu | kpt. kontr. Cecwadze Wardisani Szakro |
| dowódca kolumny samochodowej | kpt. br. panc. Zygmunt Brodowski |
| zastępca dowódcy | por. Tabaczyński Jan Franciszek |
| komendant parku | kpt. br. panc. Tadeusz Teofil Jan Kannenberg |
| kierownik warsztatów | kpt. br. panc. Ernest Krystian Walter |
| zastępca kierownika | chor. Stanisław Krzywoszyński |
| kierownik składnicy | chor. Michał Papież |
| na stażu we Francji | kpt. Stefan I Wojciechowski |
| na kursie | por. Jan Franciszek Rudowski |
| na kursie | por.piech. Eugeniusz Hoffman |
| na kursie | por. piech. Czesław Leopold Macuski |
| na kursie | por. piech. Władysław Pogorzelski |
Żołnierze 6 batalionu pancernego – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Babczuk Władysław | porucznik rezerwy | nauczyciel | Gimnazjum w Drohobyczu | Katyń |
| Dąbrowski Romuald | podporucznik rezerwy | inżynier mechanik | Charków | |
| Goliński Stanisław | kapitan rezerwy | inżynier mechanik | (e) | Charków |
| Gosieniecki Zygmunt | porucznik rezerwy | artysta grafik | (e) | Charków |
| Hoffman Eugeniusz | podporucznik | żołnierz zawodowy | Charków | |
| Kapałczyński Karol | major | żołnierz zawodowy | (e) | Charków |
| Lubicz-Monkiewicz Antoni | podporucznik rezerwy | Charków | ||
| Maculewicz Wacław | kapitan w st. sp. | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Makowicz Aleksander | porucznik rezerwy | inżynier dróg i mostów | Charków | |
| Nodzyński Marian | kapitan | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Podbiński Edward | porucznik rezerwy | inżynier | Katyń |
Symbole batalionu
- Sztandar
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 nadano batalionowi sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on ujednoliconą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego występował Znak Pancerny. Znak ten był umieszczony również na przedniej ściance podstawy orła.
Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono:
- w prawym górnym rogu — wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
- w lewym górnym rogu — wizerunek św. Michała
- w prawym dolnym rogu — godło Lwowa
- w lewym dolnym rogu — odznaka honorowa 6 batalionu pancernego
26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki, w imieniu Prezydenta RP, wręczył sztandar dowódcy batalionu.
Obecnie sztandar eksponowany jest w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.
- Odznaka pamiątkowa
4 marca 1938 Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 6 bpanc. Brak jest danych o autorze projektu odznaki. Stanowił ja krzyż maltański, srebrny, oksydowany, emaliowany na czarno. Odznaki wykonywane były w wersjach: oficerskiej – emaliowanej i żołnierskiej – srebrzonej, bez emalii.
Uwagi
- ↑ 1 – czołg dowódcy kompanii; 2 – czołg dowódcy 1 plutonu; 3 – czołg dowódcy 2 plutonu; 4 – czołg dowódcy 3 plutonu; 5 – czołgi z 1 plutonu; 6 – czołgi z 2 plutonu; 7 – czołgi z 3 plutonu
- ↑ 1 – wóz dowódcy szwadronu; 2 – wóz dowódcy 1 plutonu; 3 – wóz dowódcy 2 plutonu; 4 – wóz z 1 plutonu; 5 – wóz z 2 plutonu.
- ↑ Nazwa nieoficjalna. Za: Marian Żebrowski, Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947 s. 155 podał, że batalion używał nieoficjalnie nazwy wyróżniającej "Lwowski".
- ↑ Od maja 1939 w grupie czerwonej mobilizowane były 61 dpanc, 61, 62 i 63 skczrozp i kol. sam. osob. nr 61, natomiast w grupie żółtej 62 dpanc, kol. sam. cięż. nr 651 i kol. sam. san. nr 601.
- ↑ Według Piotra Bauera i Bogusława Polaka kolumna samochodów osobowych nr 61, mobilizowana przez 6 batalion pancerny we Lwowie, przeznaczona została dla Kwatery Głównej Armii "Poznań". Rajmund Szubański podaje, że obok kolumny nr 61 sformować miano również kolumnę nr 71 z przeznaczeniem dla Armii "Poznań". Tej informacji przeczy Piotr Zarzycki, który nie wymienił Kolumny Samochodów Osobowych nr 71 wśród pododdziałów mobilizowanych przez 1 Batalion Pancerny w Poznaniu.
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939.
- ↑ a b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję.
- ↑ Konstanty Edward Ciszowski ps. „Miś” (ur. 16 grudnia 1895 w Mikłaszowie, zm. 20 października 1954 w Londynie) – major broni pancernych Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari nr 3770, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie) i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Przypisy
- ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 155.
- ↑ Gaj 2014 ↓, s. 33.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 791.
- ↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ... 391.
- ↑ Nawrocki 2001 ↓, s. 18.
- ↑ Nawrocki 2001 ↓, s. 16.
- ↑ Szubański 2011 ↓, s. 57.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 795-796.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 210.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 22, sprostowano imię por. piech. Stefana I Kalińskiego z „Stefan I” na „Stefan Aleksander”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 96, został przeniesiony z 52 pp w Złoczowie do 6 b. i sam. panc..
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 122.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 233.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5238.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5255.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5649.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2550.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 369.
- ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 258-271.
- ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 267.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 379.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 2 z 4 marca 1938, poz. 15.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 316.
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
- Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
- Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
- Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.
- Antoni Nawrocki: 6 Batalion Pancerny. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 125. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2001. ISBN 0388773194.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.