28 stycznia jest dziś tematem interesującym dużą liczbę osób. Jego znaczenie obejmuje różne obszary, a jego znaczenie zostało docenione z biegiem czasu. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z 28 stycznia , od jego pochodzenia po wpływ na obecne społeczeństwo. Przeanalizujemy różne perspektywy, wysłuchamy opinii ekspertów w danej dziedzinie i zastanowimy się nad ich wpływem na nasze codzienne życie. 28 stycznia to temat, który nie pozostawia nikogo obojętnym, dlatego konieczne jest jego dokładne zrozumienie, aby móc podejmować świadome decyzje.
28 stycznia jest 28. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 337 (w latach przestępnych 338) dni.
Święta
Imieniny obchodzą: Augustyn , Blizbor , Boguwola , Flawian , Jakub , Julian , Kalinik , Karol , Krzesąd , Leonid , Manfred , Manfreda , Maria , Olimpia , Piotr , Radomir , Roger , Świedarg , Tomasz , Tyrs , Waleriusz i Walery .
Europa – Dzień Ochrony Danych Osobowych (od 1997)
Armenia – Dzień Wojska
Rwanda – Dzień Demokracji
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
Wydarzenia w Polsce
Oryginalny dokument aktu konfederacji warszawskiej
Wydarzenia na świecie
Katastrofa wahadłowca Challenger (1986)
814 – Ludwik I Pobożny został królem Franków .
893 – Karol III Prostak został koronowany na antykróla króla zachodnich Franków Odona .
1077 – Papież Grzegorz VII zdjął w Canossie klątwę z cesarza rzymskiego Henryka IV Salickiego .
1348 – Zostało założone Kolegium Gonville’a i Caiusa – autonomiczna uczelnia wchodząca w skład Uniwersytetu w Cambridge .
1393 – Król Francji Karol VI Szalony omal nie zginął podczas balu na swym dworze, gdy ogień objął łatwopalne kostiumy satyrów z pierza i smoły, jakie oprócz niego założyło jeszcze pięć innych osób (cztery poniosły śmierć).
1521 – Cesarz Karol V Habsburg otworzył obrady Sejmu Rzeszy w Wormacji , który zajął się sprawą Marcina Lutra .
1547 – Edward VI Tudor został królem Anglii .
1624 – Na wyspie Saint Kitts założono pierwszą angielską kolonię na Karaibach .
1629 – Safi I został koronowany na szacha Iranu .
1701 – Zwycięstwo wojsk chińskich nad tybetańskimi w bitwie pod Kangding .
1724 – Car Piotr I Wielki wydał dekret o utworzeniu Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego .
1730 – Został odkryty przez Francuzów archipelag Alphonse , obecnie należący do Seszeli .
1754 – Pisarz i hrabia Horace Walpole użył w liście do przyjaciela po raz pierwszy angielskiego terminu serendipity , na oznaczenie sytuacji, w której przypadkowo dokonuje się szczęśliwego odkrycia, zwłaszcza wtedy, gdy szuka się czegoś innego.
1770 – Frederick North został premierem Wielkiej Brytanii .
1810 :
1813 – Ukazała się drukiem Duma i uprzedzenie , najpopularniejsza powieść angielskiej pisarki Jane Austen .
1820 – Rosyjska wyprawa Fabiana Bellingshausena i Michaiła Łazariewa dopłynęła jako pierwsza do Antarktydy .
1830 – W Salle Ventadour w Paryżu odbyła się premiera opery komicznej Fra Diavolo z muzyką Daniela Aubera i librettem Eugène’a Scribe’a .
1841 – Brytyjczyk James Clark Ross odkrył lodowiec szelfowy na Antarktydzie, nazwany jego imieniem.
1843 – Carlos Soublette został po raz drugi prezydentem Wenezueli .
1846 :
1847 – W Jerozolimie założono katolickie wydawnictwo Franciscan Printing Press .
1859 – Stolica stanu Waszyngton , Olympia , otrzymała prawa miejskie .
1870 – Z kanadyjskiego portu Halifax wypłynął w rejs do Liverpoolu brytyjski statek pasażerski „City of Boston ” ze 191 osobami na pokładzie, po czym zaginął bez śladu.
1871 – Wojna francusko-pruska : po trwającym ponad 4 miesiące oblężeniu Paryża ogłoszono kapitulację Francji .
1881 – I wojna burska : zwycięstwo wojsk burskich nad brytyjskimi w bitwie na przełęczy Laing .
1897 – W Wiedniu wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny .
1900 – W Lipsku założono Niemiecki Związek Piłki Nożnej (DFB).
1903 – W zderzeniu dwóch pociągów koło Tucson w Arizonie zginęło 14 osób, a 18 zostało rannych.
1905 – Wojna rosyjsko-japońska : zakończyła się nierozstrzygnięta bitwa pod Sandepu .
1909 – USA zakończyły sprawowanie bezpośredniej kontroli nad Kubą . José Miguel Gómez objął urząd prezydenta .
1915 – Decyzją Kongresu USA utworzono Straż Wybrzeża Stanów Zjednoczonych .
1918 :
1919 – Założono Uniwersytet Masaryka w Brnie .
1920 – Została utworzona Hiszpańska Legia Cudzoziemska .
1930 – Hiszpański dyktator Miguel Primo de Rivera został zmuszony do ustąpienia.
1932 – Wojska japońskie zaatakowały Szanghaj .
1933 – Prezydent Niemiec Paul von Hindenburg zdymisjonował rząd Kurta von Schleichera i dwa dni później powierzył misję utworzenia nowego rządu Adolfowi Hitlerowi .
1935 – Islandia jako jeden z pierwszych krajów na świecie zalegalizowała aborcję z przyczyn pozamedycznych.
1942 :
1945 – Z japońskiego obozu jenieckiego w Sandakanie na Borneo wyruszył pierwszy marsz śmierci .
1950 – Utworzono Sąd Najwyższy Indii .
1951 – W rozegranym w Berlinie swym pierwszym oficjalnym meczu Reprezentacja NRD w hokeju na lodzie mężczyzn przegrała z Polską 3:8.
1955 – Pierwszy kryzys w Cieśninie Tajwańskiej : w obliczu chińskiej inwazji Kongres Stanów Zjednoczonych upoważnił prezydenta Dwighta Eisenhowera do użycia sił zbrojnych w celu zabezpieczenia suwerenności Tajwanu .
1956 – Niemiecka Republika Demokratyczna została przyjęta do Układu Warszawskiego .
1958 – Ferenc Münnich został premierem Węgier .
1961 – Rwanda została proklamowana republiką przez rząd tymczasowy.
1966 – 46 osób zginęło na lotnisku w Bremie w katastrofie należącego do Lufthansy samolotu Convair CV440 .
1969 – Finlandia została przyjęta do OECD .
1970 – Lubomír Štrougal został premierem Czechosłowacji .
1972 – Premiera samochodu osobowego Renault 5 .
1977 – Północno-wschodnie Stany Zjednoczone i południowo-wschodnia Kanada zostały zaatakowane przez blizzard , który do 1 lutego spowodował śmierć 29 osób.
1981 – William Casey został dyrektorem CIA .
1982 :
Ormiańscy ekstremiści zamordowali tureckiego konsula generalnego w Los Angeles Kemala Arikana.
Włoscy antyterroryści odbili amerykańskiego generała Jamesa Doziera , uprowadzonego 42 dni wcześniej przez Czerwone Brygady .
1985 – Supergrupa USA for Africa nagrała singiel charytatywny We Are the World .
1986 – Krótko po starcie eksplodowała rakieta nośna wahadłowca Challenger , w wyniku czego zginęło wszystkich 7 astronautów na pokładzie.
1989 – Założono stowarzyszenie Memoriał , zajmujące się badaniami historycznymi i propagowaniem wiedzy o ofiarach represji radzieckich i ochroną praw człowieka w krajach byłego ZSRR .
1992 :
1993 – W stolicy Zairu (obecnie Demokratyczna Republika Kongo ) Kinszasie wybuchły zamieszki wywołane przez niezadowolonych z wysokości żołdu żołnierzy, w wyniku których zginęło około tysiąca osób, w tym ambasador Francji Philippe Bernard.
1994 :
1996 – Trzech brytyjskich żołnierzy zginęło w wyniku wybuchu miny pod ich pojazdem opancerzonym koło miasta Mrkonjić Grad w Bośni .
1998 :
2002 :
2003 – W Izraelu odbyły się wybory do Knesetu .
2008 :
2009 :
2010 – Wykonano wyroki śmierci na 5 oficerach oskarżonych o zamordowanie prezydenta Bangladeszu Sheikha Mujibura Rahmana podczas wojskowego zamachu stanu w 1975 roku.
2011 – Rewolucja w Egipcie : w ramach akcji „Piątek Gniewu” doszło do masowych protestów i krwawych starć z siłami bezpieczeństwa, wskutek czego zginęło kilkadziesiąt osób.
2014 – Protesty na Ukrainie : premier Mykoła Azarow podał się do dymisji.
2016 – Hilda Heine jako pierwsza kobieta objęła urząd prezydenta Wysp Marshalla .
2018 – Ubiegający się o reelekcję Sauli Niinistö wygrał w pierwszej turze wybory prezydenckie w Finlandii .
2020 – Chalid ibn Chalifa ibn Abd al-Aziz Al Sani został premierem Kataru .
2021 – Sadyr Dżaparow został prezydentem Kirgistanu .
2023 – Gen. Petr Pavel zwyciężył w drugiej turze wyborów prezydenckich w Czechach , pokonując byłego premiera Andreja Babiša .
Urodzili się
1311 – (lub 1312 ) Joanna II , królowa Nawarry (zm. 1349 )
1457 – Henryk VII Tudor , król Anglii (zm. 1509 )
1507 – Ferrante Gonzaga , włoski arystokrata, kondotier (zm. 1557 )
1533 – Paul Luther , niemiecki lekarz (zm. 1593 )
1539 – Nicolò Donato , doża Wenecji (zm. 1618 )
1540 – Ludolph van Ceulen , holenderski matematyk (zm. 1610 )
1547 – Amelia , księżniczka pomorska (zm. 1580 )
1568 – Gustaw Eriksson Waza , szwedzki królewicz, następca tronu (zm. 1607 )
1582 – John Barclay , szkocki poeta, satyryk (zm. 1621 )
1585 – Domenico Contarini , doża Wenecji (zm. 1675 )
1600 – (lub 27 stycznia ) Klemens IX , papież (zm. 1669 )
1608 – Giovanni Alfonso Borelli , włoski fizjolog, fizyk, matematyk (zm. 1679 )
1611 – Jan Heweliusz , polski astronom, matematyk, konstruktor instrumentów naukowych (zm. 1687 )
1622 – Adrien Auzout , francuski astronom (zm. 1691 )
1668 – Pietro Baratta , włoski rzeźbiarz (zm. 1729 )
1674 – Jean Ranc , francuski malarz (zm. 1735 )
1690 – Friedrich Bernhard Werner , niemiecki rysownik (zm. 1776 )
1693 – Gregor Joseph Werner , austriacki kompozytor (zm. 1766 )
1701 :
1706 – John Baskerville , brytyjski drukarz, grawer, odlewnik czcionek (zm. 1775 )
1712 :
Udalryk Krzysztof Radziwiłł , książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego , pisarz wielki litewski , generał major kawalerrii, koniuszy litewski , poeta, prozaik, tłumacz, mówca, erudyta (zm. 1770 )
Ieshige Tokugawa , japoński siogun (zm. 1761 )
1717 – Mustafa III , sułtan Imperium Osmańskiego (zm. 1774 )
1724 – Nathanael Matthäus von Wolf , niemiecki lekarz, astronom (zm. 1784 )
1734 – Giovanni Antinori , włoski architekt (zm. 1792 )
1741 – Natalia Golicyna , rosyjska arystokratka, dama dworu (zm. 1838 )
1745 – Andrzej Rostworowski , polski hrabia, polityk (zm. 1831 )
1750 – Emanuel von Stanecke , rosyjski polityk pochodzenia niemieckiego (zm. 1838 )
1751 – Georg Adolf Suckow , niemiecki fizyk, chemik, przyrodnik (zm. 1813 )
1755 – Samuel Thomas von Sömmering , niemiecki lekarz, anatom, paleontolog, fizyk, wynalazca (zm. 1830 )
1757 – Antonio Bartolomeo Bruni , włoski kompozytor, skrzypek, dyrygent (zm. 1821 )
1760 – Amaury Duval , francuski prawnik, dyplomata, pisarz (zm. 1838 )
1761 – Marguerite Gérard , francuska malarka (zm. 1837 )
1768 :
1784 – George Hamilton-Gordon , brytyjski arystokrata, polityk, premier Wielkiej Brytanii (zm. 1860 )
1786 – Magnus von Brünneck , pruski właściciel ziemski, wojskowy, polityk (zm. 1866 )
1791 – Ferdinand Hérold , francuski kompozytor (zm. 1833 )
1800 :
1802 – Karol Szlegel , polski oficer, uczestnik powstania listopadowego , członek Sprzysiężenia Wysockiego , działacz emigracyjny (zm. 1832 )
1806 – Rufin Piotrowski , polski polityk, uczestnik powstania listopadowego, działacz emigracyjny, emisariusz, pamiętnikarz (zm. 1872 )
1807 – Robert McClure , brytyjski wiceadmirał, odkrywca (zm. 1873 )
1809 – Theodor Benfey , niemiecki filolog, wykładowca akademicki (zm. 1881 )
1812 :
1814 – Marie-Cornélie Falcon , francuska śpiewaczka operowa (sopran dramatyczny ) (zm. 1897 )
1816 – Paula Elżbieta Cerioli , włoska zakonnica, święta (zm. 1865 )
1818 – George S. Boutwell , amerykański ekonomista, prawnik, polityk, senator (zm. 1905 )
1820 – Karl von Prantl (starszy) , niemiecki filozof, filolog klasyczny, wykładowca akademicki (zm. 1888 )
1822 – Alexander Mackenzie , kanadyjski polityk, premier Kanady (zm. 1892 )
1825 :
1828 :
1831 :
Zeferino González y Díaz Tuñón , hiszpański duchowny katolicki, biskup Malagi i Kordoby , arcybiskup Sewilii , kardynał (zm. 1894 )
Mihovil Pavlinović , chorwacki duchowny katolicki, pisarz, polityk (zm. 1887 )
Emil Rostrup , duński botanik, mykolog, fizjopatolog, wykładowca akademicki (zm. 1907 )
1832 :
1833 – Charles Gordon , brytyjski generał, administrator kolonialny (zm. 1885 )
1834 – Sabine Baring-Gould , brytyjski pisarz, hagiograf, antykwarysta (zm. 1924 )
1836 – Teodor Weber , niemiecki biskup starokatolicki, teolog, wykładowca akademicki (zm. 1906 )
1837 – Nerses II , ormiański patriarcha Konstantynopola (zm. 1884 )
1838 :
1840 – Frank Bell , amerykański polityk, gubernator Nevady (zm. 1927 )
1841 – Henry Morton Stanley , brytyjski dziennikarz, pisarz, badacz Afryki (zm. 1904 )
1844 – Gyula Benczúr , węgierski poeta (zm. 1920 )
1848 – Franciszek Chocieszyński , polski księgarz, drukarz, wydawca (zm. 1899 )
1850 – William Abner Eddy , amerykański księgowy, dziennikarz znany z eksperymentów z latawcami (zm. 1909 )
1851 – Franciszek Salezy Matwijkiewicz , polski duchowny katolicki, radny miejski, działacz społeczny (zm. 1933 )
1852 – George Louis Wellington , amerykański polityk, senator (zm. 1927 )
1853 :
1855 – William Seward Burroughs , amerykański wynalazca, przedsiębiorca (zm. 1898 )
1856 – Reuben Archer Torrey , amerykański pastor, ewangelista, nauczyciel i autor protestancki (zm. 1928 )
1857 – Stojan Protić , serbski prawnik, publicysta, polityk, premier Królestwa SHS (zm. 1923 )
1858 :
1861 – Eugen Steinach , austriacki lekarz fizjolog (zm. 1944 )
1863 – Henryk Rump , polski pułkownik lekarz (zm. 1920 )
1864 – Joseph Bédier , francuski historyk, pisarz, krytyk literacki (zm. 1938 )
1865 – Kaarlo Juho Ståhlberg , fiński prawnik, wykładowca akademicki, polityk, pierwszy prezydent Finlandii (zm. 1952 )
1867 – Antoni Leśniowski , polski chirurg (zm. 1940 )
1871 – Olga Rudel-Zeynek , austriacka dziennikarka, polityk (zm. 1948 )
1872 :
1873 – Sidonie-Gabrielle Colette , francuska pisarka (zm. 1954 )
1874 – Josef Sýkora , czeski astronom (zm. 1944 )
1875 – Karol Juliusz Drac , polski wynalazca, konstruktor i badacz w dziedzinie fotografii barwnej (zm. 1906 )
1878 – Walter Kollo , niemiecki kompozytor (zm. 1940 )
1879 :
1880 :
1881 :
1882 – Zdzisław Tomasz Rogalewicz , polski działacz socjalistyczny, członek Organizacji Bojowej PPS (zm. 1919 )
1883 :
1884 :
1885 :
1887 :
1888 – Louis Mordell , brytyjski matematyk (zm. 1972 )
1889 :
1890 :
1891 :
1892 :
1893 – Josep Vicenç Foix , kataloński pisarz, dziennikarz (zm. 1987 )
1895 – Jan Stępień , polski malarz (zm. 1976 )
1896 – Ignacy Wieniewski , polski historyk literatury, filolog klasyczny, eseista, tłumacz (zm. 1986 )
1897 :
1898 :
1899 – Jefim Puszkin , radziecki generał porucznik (zm. 1944 )
1900 :
1901 – Lucy Mair , brytyjska antropolog społeczna (zm. 1986 )
1902 – Jan Trzeciak , polski inżynier rolnik, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1993 )
1903 :
1904 :
1905 :
1906 :
1907 :
1908 :
1909 :
1910 :
1911 :
1912 :
1913 :
1914 :
1915 :
Janina Jarzynówna-Sobczak , polska tancerka, choreograf, aktorka, pedagog (zm. 2004 )
Juliusz Krzyżewski , polski poeta, żołnierz AK , uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944 )
Zdzisław Radomski , polski kapitan pilot (zm. 2000 )
Mieczysław Ubysz , polski poeta, żołnierz AK, spiker powstańczej radiostacji Błyskawica (zm. 1970 )
1916 – Gotthold Rhode , niemiecki historyk, polityk nazistowski (zm. 1990 )
1918 :
1919 :
1920 :
1921 :
1922 :
1923 – Erling Lorentzen , norweski przedsiębiorca, arystokrata (zm. 2021 )
1924 :
1925 :
1926 :
Jimmy Bryan , amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1960 )
Władysław Findeisen , polski inżynier, automatyk, profesor nauk technicznych, polityk, senator RP (zm. 2023 )
Gene Hartley , amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1993 )
Maneca , brazylijski piłkarz (zm. 1961 )
Kazimierz Michalik , polski geodeta, kartograf (zm. 2005 )
Wanda Szczuka-Pawłowska , polska choreografka, pedagog (zm. 2007 )
Uberto Mori , włoski inżynier, Sługa Boży (zm. 1989 )
1927 :
1928 :
1929 :
1930 :
1931 :
1932 :
Valdemar Carabina , brazylijski piłkarz (zm. 2010 )
David Hennessy , brytyjski arystokrata, polityk (zm. 2010 )
Zbigniew Kiwka , polski poeta, prozaik (zm. 2014 )
Maria Łabor-Soroka , polska prawnik, sędzia Trybunału Konstytucyjnego (zm. 2022 )
Parry O’Brien , amerykański lekkoatleta, kulomiot (zm. 2007 )
Prithipal Singh , indyjski hokeista na trawie (zm. 1983 )
1933 :
1934 :
1935 :
1936 :
Alan Alda , amerykański aktor, reżyser, pisarz
Delio Gamboa , kolumbijski piłkarz (zm. 2018 )
Ismail Kadare , albański pisarz
Lesław Laskowski , polski polityk, poseł na Sejm PRL
Ljuben Popow , bułgarski szachista
Albert Rouet , francuski duchowny katolicki, arcybiskup Poitiers
Edyta Wojtczak , polska dziennikarka i spikerka telewizyjna
1937 :
Karel Čáslavský , czeski historyk, archiwista filmowy, reżyser (zm. 2013 )
Marek Dagnan , polski poeta, prozaik, autor tekstów piosenek (zm. 2016 )
Jerzy Jóźwiak , polski polityk, poseł na Sejm PRL, minister rynku wewnętrznego
Witalis Raczkiewicz , polski pianista, pedagog (zm. 2007 )
1938 :
1939 :
1940 :
1941 :
1942 :
1943 :
John Beck , amerykański aktor
Kim Jung-nam , południowokoreański piłkarz, trener
Romualdas Kozyrovičius , litewski inżynier, polityk, dyplomata
Aleksandr Paszutin , rosyjski aktor
Marcello Pera , włoski filozof, polityk
Dick Taylor , brytyjski muzyk, członek zespołu The Rolling Stones
1944 :
1945 :
1946 :
1947 :
1948 :
René Blattmann , boliwijski prawnik
Heinz Flohe , niemiecki piłkarz (zm. 2013 )
Kazimierz Kościelny , polski polityk, samorządowiec (zm. 2012 )
Celso Morga Iruzubieta , hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Méridy-Badajoz
Sebastián Taltavull Anglada , hiszpański duchowny katolicki, biskup Majorki
Charles Taylor , liberyjski polityk, prezydent Liberii
Bennie Thompson , amerykański polityk
1949 :
Medetbek Kerimkułow , kirgiski polityk, premier Kirgistanu
Grzegorz Kołodko , polski ekonomista, polityk, minister finansów, wicepremier
Włodzimierz Krzyżosiak , polski biolog molekularny (zm. 2017 )
Mike Moore , nowozelandzki polityk, dyplomata, premier Nowej Zelandii , dyrektor generalny Światowej Organizacji Handlu (WTO) (zm. 2020 )
Gregg Popovich , amerykański trener koszykarski pochodzenia serbskiego
Jerzy Szczakiel , polski żużlowiec (zm. 2020 )
1950 :
Hamad ibn Isa Al Chalifa , król Bahrajnu
Glyn Ford , brytyjski polityk
Bruno Gollnisch , francuski wykładowca akademicki, polityk
David Hilmers , amerykański pułkownik, inżynier, astronauta
Eglė Juodvalkė , litewska poetka, pisarka (zm. 2020 )
Magdalena Kochan , polska polityk, poseł na Sejm RP
Wiesław Maras , polski samorządowiec, prezydent Częstochowy , członek zarządu województwa śląskiego
Jarosław Sienkiewicz , polski ekonomista, działacz „Solidarności” (zm. 1992 )
1951 :
Mark Hinkle , amerykański przedsiębiorca, polityk
Karl Honz , niemiecki lekkoatleta, sprinter
Łeonid Kadeniuk , ukraiński pilot, kosmonauta, polityk (zm. 2018 )
Jerzy Kubaszewski , polski dziennikarz (zm. 2018 )
Edward Puślecki , polski duchowny metodystyczny, biskup i superintendent naczelny Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP
Wacław Radecki , polski aktor, filmowiec
Christian Synaeghel , francuski piłkarz
Rudolf Wanner , austriacki skoczek narciarski
1952 :
Urszula Bartkiewicz , polska klawesynistka
Fernand Cheri , amerykański duchowny katolicki, biskup pomocniczy Nowego Orleanu (zm. 2023 )
Ryszard Dreger , polski aktor, reżyser teatralny i filmowy
Günther Happich , austriacki piłkarz (zm. 1995 )
Michael Karst , niemiecki lekkoatleta, długodystansowiec
Cándido Méndez , hiszpański związkowiec
Anna Onichimowska , polska pisarka, poetka, scenarzystka
Otni’el Szneller , izraelski polityk
1953 :
1954
1955 :
1956 :
1957 :
1958 :
1959 :
1960 :
1961 :
1962 :
1963 :
1964 :
Francis Obafemi Adesina , nigeryjski duchowny katolicki, biskup Ijebu-Ode
Andrzej Chmiel , polski nauczyciel, polityk, poseł na Sejm RP
David McPherson , szkocki piłkarz
Dirk Meier , niemiecki kolarz szosowy i torowy
Isabel Moreno , kubańska aktorka
Wiktor Riaszko , ukraiński piłkarz, trener (zm. 2020 )
1965 :
1966 :
1967 :
1968 :
1969 :
Kachaber Cakadze , gruziński skoczek narciarski
Fernando Cornejo , chilijski piłkarz (zm. 2009 )
Witold Idczak , polski inżynier, samorządowiec, polityk, senator RP
Petr Kouba , czeski piłkarz, bramkarz
Jorge Otero , hiszpański piłkarz
Linda Sánchez , amerykańska polityk, kongreswoman ze stanu Kalifornia
1970 :
1971 :
Mario Biondi , włoski piosenkarz, kompozytor
Sebastian Florek , polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
Anthony Hamilton , amerykański piosenkarz, autor tekstów piosenek, producent muzyczny
Guillermo Pérez , wenezuelski aktor, model
1972 :
1973 :
1974 :
1975 :
1976 :
1977 :
Joey Fatone , amerykański piosenkarz, aktor
Andrés Neuman , argentyńsko-hiszpański poeta, prozaik, eseista, tłumacz
Urszula Pasławska , polska działaczka samorządowa, polityk, poseł na Sejm RP
Takuma Satō , japoński kierowca wyścigowy
Liliana Zagacka , polska lekkoatletka, trójskoczkini
1978 :
Olga Aleksandrowa , ukraińsko-hiszpańska szachistka
Gianluigi Buffon , włoski piłkarz, bramkarz
Jamie Carragher , angielski piłkarz
Papa Bouba Diop , senegalski piłkarz (zm. 2020 )
Siergiej Gołubiew , rosyjski bobsleista
Mateusz Klinowski , polski prawnik, samorządowiec, burmistrz Wadowic
Varmah Kpoto , liberyjski piłkarz
Sheamus , irlandzki wrestler
Vanessa Villela , meksykańska aktorka
1979 :
1980 :
1981 :
1982 :
1983 :
1984 :
Vladislav Baláž , słowacki hokeista
Ben Clucas , brytyjski kierowca wyścigowy
Danny Gibson , amerykański koszykarz
Andre Iguodala , amerykański koszykarz
Issam Jemâa , tunezyjski piłkarz
Mareen Kräh , niemiecka judoczka
Aleksiej Rieunkow , rosyjski lekkoatleta, długodystansowiec
Donatien Tuyizere , rwandyjski piłkarz
Jarosław Wasiak , polski lekkoatleta, sprinter
Ya Boy , amerykański raper
1985 :
1986 :
Pablo Aja , meksykański piłkarz
Tadija Dragićević , serbski koszykarz
Marcin Dutkiewicz , polski koszykarz
Jessica Ennis-Hill , brytyjska lekkoatletka, wieloboistka
Brandon Guyer , amerykański baseballista
Grubson , polski raper, producent muzyczny
Nathan Outteridge , australijski żeglarz sportowy
Anna Zwirydowska , polska zapaśniczka
1987 :
1988 :
1989 :
1990 :
1991 :
1992 :
1993 :
1994 :
1995 :
1996 :
1997 :
1998 :
1999 :
2000 :
2001 :
2003 – Manuel Aguilar , meksykański piłkarz
2004 :
2005 – Juergen García , honduraski piłkarz, bramkarz
2006 – Kacper Sztuka , polski kierowca wyścigowy
Zmarli
814 – Karol Wielki , król Franków , Burgundii i Longobardów , cesarz rzymski (ur. 742 )
1061 – Spitygniew II , książę Czech (ur. 1031 )
1065 – Mieszko Kazimierzowic , hipotetyczny książę Kujaw (ur. 1045 )
1204 – Izaak II Angelos , cesarz bizantyński (ur. 1156 )
1227 – Henryk Borwin I , książę Meklemburgii (ur. ?)
1232 – Pierre de Montaigu , francuski dowódca wojskowy, polityk, wielki mistrz zakonu templariuszy (ur. ?)
1256 – Wilhelm z Holandii , hrabia Holandii i Zelandii , antykról i król Niemiec (ur. ok. 1227 )
1271 – Izabela Aragońska , królowa Francji (ur. 1247 )
1443 – Thomas Simonsson , szwedzki duchowny katolicki, biskup Strängnäs (ur. ok. 1380 )
1463 – Paweł Giżycki , polski duchowny katolicki, biskup płocki (ur. ok. 1400 )
1488 – Jan Rzeszowski , polski duchowny katolicki, biskup krakowski , podskarbi wielki koronny (ur. ok. 1411 )
1528 – Filip z Kleve , pan Ravensteinu i Wijnendale , dowódca wojskowy (ur. 1456 )
1529 – Pirro Gonzaga , włoski kardynał (ur. 1505 )
1532 – Łukasz , polski dominikanin, organista pochodzenia węgierskiego (ur. ?)
1547 – Henryk VIII Tudor , król Anglii (ur. 1491 )
1565 – Federico Cesi , włoski duchowny katolicki, biskup Todi i Porto-Santa Rufina , kardynał (ur. 1500 )
1578 – Diego Colón de Toledo , hiszpański admirał (ur. ?)
1587 – Francisco Hernández de Toledo , hiszpański naturalista, lekarz, botanik, ornitolog (ur. ok. 1514 )
1596 – (lub 27 stycznia ) Francis Drake , angielski żeglarz, korsarz, wiceadmirał (ur. ok. 1540 )
1597 – Mikołaj Moniwid Olechnowicz Dorohostajski , polski szlachcic, polityk, dowódca wojskowy (ur. ok. 1530 )
1608 – Mikołaj Dobrocieski , polski duchowny katolicki, prawnik, profesor i rektor Akademii Krakowskiej (ur. 1559 )
1609 – Paweł Koszutski , polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1612 – Silvestro Aldobrandini , włoski kardynał (ur. 1587 )
1614 – Francesco Mantica , włoski kardynał (ur. 1534 )
1617 – Karol II Podiebradowicz , książę oleśnicki i legnicko-brzeski (jako regent), starosta generalny Śląska (ur. 1545 )
1621 – Paweł V , papież (ur. 1550 –1552 )
1633 – Melchior Gieysz , litewski duchowny katolicki, biskup żmudzki (ur. ?)
1666 – Tommaso Dingli , maltański architekt, rzeźbiarz (ur. 1591 )
1687 – Jan Heweliusz , polski astronom, matematyk (ur. 1611 )
1688 – Ferdinand Verbiest , flamandzki misjonarz, teolog, matematyk, astronom (ur. 1623 )
1710 – Filip Verheyen , holenderski chirurg, anatom (ur. 1648 )
1754 – Ludvig Holberg , duński prozaik, dramaturg (ur. 1684 )
1761 – Diego del Corro , hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup metropolita Limy i prymas Peru (ur. 1706 )
1762 – Paweł Giżycki , polski jezuita, architekt, malarz, dekorator (ur. 1692 )
1764 – Konstantyn Racoviță , hospodar Mołdawii (ur. ?)
1774 – Antonio Galli Bibiena , włoski architekt, scenograf, malarz (ur. 1697 )
1781 – Johann Moritz von Strachwitz , niemiecki duchowny katolicki, biskup pomocniczy wrocławski i administrator apostolski diecezji (ur. 1721 )
1791 – Georg Christian Oeder , niemiecki lekarz, botanik, działacz społeczny (ur. 1728 )
1793 – Piotr Won Si-jang , koreański męczennik i błogosławiony katolicki (ur. 1732 )
1794 – Johann Gottlob Imanuel Breitkopf , niemiecki drukarz, typograf (ur. 1719 )
1798 – Christian Gottlob Neefe , niemiecki kompozytor, dyrygent (ur. 1748 )
1802 – John FitzGibbon , brytyjski arystokrata, polityk (ur. ok. 1749 )
1805 – Mihály Csokonai Vitéz , węgierski poeta (ur. 1773 )
1806 – Jean-Joseph Mounier , francuski polityk, sędzia (ur. 1758 )
1814 – Dawid Biderman , polski rabin (ur. 1746 )
1816 – Wichard Joachim Heinrich von Möllendorf , pruski feldmarszałek (ur. 1724 )
1817 :
1819 – Jan Kiliński , polski szewc, pułkownik, przywódca insurekcji warszawskiej , uczestnik insurekcji kościuszkowskiej (ur. 1760 )
1825 – Luise Rogée , niemiecka aktorka (ur. 1800 )
1826 – Gustaf von Paykull , szwedzki przyrodnik, ornitolog, entomolog, poeta (ur. 1757 )
1839 – William Beechey , brytyjski malarz portrecista (ur. 1753 )
1841 – José Domínguez Bécquer , hiszpański malarz (ur. 1805 )
1844 – Johannes van den Bosch , holenderski wojskowy, polityk (ur. 1780 )
1845 – Piotr Valentin d’Hauterive , polski podpułkownik, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1779 )
1858 :
1859 – Frederick Robinson , brytyjski arystokrata, polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1782 )
1861 – Henri Murger , francuski pisarz (ur. 1822 )
1864 – Benoît Clapeyron , francuski matematyk, fizyk (ur. 1799 )
1865 – Felice Romani , włoski poeta, librecista (ur. 1788 )
1868 :
1873 – Henry Hugh Pierson , brytyjski kompozytor (ur. 1815 )
1874 – Stanisław Konstanty Pietruski , polski ziemianin, zoolog, biolog, ornitolog, pomolog, badacz fauny Karpat , założyciel pierwszego ogrodu zoologicznego na ziemiach polskich (ur. 1811 )
1876 – Ferenc Deák , węgierski polityk (ur. 1803 )
1879 :
1886 – Stanisław Kunicki , polski działacz robotniczy i rewolucyjny (ur. 1861 )
1889 – Joseph-Émile Barbier , francuski astronom, matematyk (ur. 1839 )
1894 – August Hirsch , niemiecki lekarz, historyk medycyny pochodzenia żydowskiego (ur. 1817 )
1896 – Henryk de Ossó Cervelló , hiszpański duchowny katolicki, święty (ur. 1840 )
1898 – Julius Albert Licht , niemiecki architekt (ur. 1821 )
1900 – Oskar Widmann , polski kardiolog, wykładowca akademicki (ur. 1839 )
1901 :
1903 – Robert Planquette , francuski kompozytor (ur. 1848 )
1904 :
1905 :
1907 :
1908 :
1910 – Alfredo Capelli , włoski matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1855 )
1911 – Jan Dziewulski , polski przemysłowiec (ur. ?)
1912 :
1913 – Julius Franz , niemiecki astronom, wykładowca akademicki (ur. 1847 )
1915 :
1917 :
1918 – John McCrae , kanadyjski chirurg wojskowy, poeta, prozaik (ur. 1872 )
1919 – Franz Mehring , niemiecki filozof, teoretyk i historyk marksistowski (ur. 1846 )
1920 :
1923 – Józef Markiewicz , polski lekarz, działacz społeczny (ur. 1834 )
1924 :
1925 – (lub 25 stycznia ) Zygmunt Seyda , polski prawnik, polityk wicemarszałek Sejmu RP (ur. 1876 )
1926 :
1928 :
1930 :
1931 :
1932 :
1933 :
1934 – Muszek Ter-Jegiazarianc , radziecki działacz państwowy i partyjny narodowości ormiańskiej (ur. 1894 )
1935 :
1936 – Richard Loeb , amerykański porywacz, morderca (ur. 1905 )
1937 :
George Buckland , brytyjski zawodnik lacrosse (ur. 1883 )
Jadwiga Dziubińska , polska działaczka ruchu ludowego, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (ur. 1874 )
Anastasios Metaksas , grecki architekt, strzelec sportowy (ur. 1862 )
Maria Luiza Montesinos Orduña , hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej , męczennica, błogosławiona (ur. 1901 )
Alfred Ostroróg , polski urzędnik, oficer rezerwy (ur. 1894 )
Arthur Pollen , brytyjski przemysłowiec, wynalazca (ur. 1866 )
1938 :
1939 – William Butler Yeats , irlandzki pisarz, filozof, laureat Nagrody Nobla (ur. 1865 )
1940 :
Zawen Ałmazow , radziecki starszy porucznik bezpieczeństwa państwowego (ur. 1898 )
Wiktor Jarcew , radziecki polityk, działacz partyjny, funkcjonariusz służb specjalnych (ur. 1904 )
Károly Kaán , węgierski leśnik, pionier ochrony przyrody (ur. 1867 )
Johan August Lundell , szwedzki językoznawca, slawista, wykładowca akademicki (ur. 1851 )
Gustaw Manitius , polski duchowny luterański (ur. 1880 )
Lew Roszal , radziecki działacz partyjny, oficer polityczny, funkcjonariuszem służb specjalnych (ur. 1896 )
Michał Skrzypczak , polski samorządowiec, burmistrz Międzychodu , powstaniec wielkopolski (ur. 1888 )
Mirsaid Sułtan-Galijew , tatarski rewolucjonista, dziennikarz (ur. 1892 )
Aleksandr Uspienski , radziecki funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa, ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ukraińskiej SRR (ur. 1902 )
1942 – Adam Zajączkowski , polski major piechoty, malarz, scenograf, redaktor, publicysta (ur. 1877 )
1943 – Maria Szerocka , polska nauczycielka, członkini ZWZ /AK (ur. 1908 )
1944 :
1945 :
1946 :
1947 – Reynaldo Hahn , francuski kompozytor, dyrygent, krytyk muzyczny (ur. 1875 )
1949 – Jean-Pierre Wimille , francuski kierowca wyścigowy, członek antynazistowskiego ruchu oporu (ur. 1908 )
1950 – Nikołaj Łuzin , rosyjski matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1883 )
1951 :
1952 :
1953 – James Scullin , australijski dziennikarz, polityk, premier Australii (ur. 1876 )
1954 :
1956 – Marie Juchacz , niemiecka polityk (ur. 1879 )
1957 – Stanisław Magierski , polski fotograf, malarz, poeta, mecenas sztuki, farmaceuta (ur. 1904 )
1958 :
1959 – Josef Sprinzak , izraelski polityk (ur. 1885 )
1960 – Zora Neale Hurston , amerykańska pisarka (ur. 1891 )
1962 – Elliott Joslin , amerykański diabetolog (ur. 1869 )
1963 :
1965 – Maxime Weygand , francuski generał, polityk, minister obrony w rządzie Vichy (ur. 1867 )
1967 :
1970 :
1971 :
1972 – Dino Buzzati , włoski pisarz, dziennikarz (ur. 1906 )
1973 – Tommy Johnson , angielski piłkarz (ur. 1901 )
1974 :
1975 :
1977 – Józef Kapeniak , polski pisarz (ur. 1906 )
1978 :
1979 – Hans Scherfig , duński pisarz, malarz (ur. 1905 )
1980 :
1981 – Alphonse Gemuseus , szwajcarski jeździec sportowy (ur. 1898 )
1983 :
1984 – Konstanty Jaroszewicz , polski misjonarz, ewangelista, prekursor i pionier Kościoła Chrystusowego w Polsce (ur. 1891 )
1985 :
1986 – Ofiary katastrofy wahadłowca Challenger :
1988 – Klaus Fuchs , niemiecki fizyk, agent radziecki (ur. 1911 )
1989 – Halina Konopacka , polska lekkoatletka, dyskobolka (ur. 1900 )
1990 :
1991 – Nikola Radović , jugosłowiański piłkarz (ur. 1933 )
1993 :
1994 :
1995 :
Marian Bohusz-Szyszko , polski malarz, krytyk sztuki, publicysta, pedagog (ur. 1901 )
Szyja Bronsztejn , polski ekonomista, statystyk, historyk, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (ur. 1923 )
Aldo Gordini , francuski kierowca wyścigowy pochodzenia włoskiego (ur. 1921 )
Afanasij Szczegłow , radziecki generał armii, polityk (ur. 1912 )
Ferruccio Tagliavini , włoski śpiewak operowy (tenor) (ur. 1913 )
George Woodcock , kanadyjski prozaik, poeta, krytyk literacki, publicysta, wydawca, myśliciel anarchistyczny (ur. 1912 )
1996 :
1997 :
1999 :
2001 :
2002 :
2003 – Miloš Milutinović , jugosłowiański trener piłkarski (ur. 1933 )
2004 :
Anna Antkiewicz , polska geolog, taterniczka, grotołaz (ur. 1953 )
Kostas Birulis , litewski inżynier, polityk (ur. 1925 )
Krzysztof Dzierżawski , polski ekonomista, inżynier, przedsiębiorca (ur. 1948 )
Yukihiko Ikeda , japoński polityk, minister spraw zagranicznych (ur. 1937 )
Mel Pritchard , brytyjski perkusista, członek zespołu Barclay James Harvest (ur. 1948 )
Joe Viterelli , amerykański aktor (ur. 1937 )
Jan Woluch , polski siatkarz, działacz sportowy (ur. 1929 )
2005 :
2006 :
2007 :
2008 :
Christodoulos I , grecki duchowny prawosławny, arcybiskup Aten , zwierzchnik greckiego Kościoła prawosławnego (ur. 1939 )
Antoni Podraza , polski historyk, wykładowca akademicki, działacz ludowy (ur. 1920 )
Józef Polok , polski aktor, satyryk, muzyk, członek zespołu Kapela ze Śląska (ur. 1958 )
2009 :
Glenn Davis , amerykański lekkoatleta, płotkarz (ur. 1934 )
Zenon Dądajewski , polski aktor, reżyser filmowy (ur. 1936 )
Gyula Pálóczi , węgierski lekkoatleta, skoczek w dal i trójskoczek (ur. 1962 )
Marian Śliwiński , polski chirurg, polityk, minister zdrowia i opieki społecznej (ur. 1932 )
Wendell Wyatt , amerykański polityk (ur. 1917 )
2010 – Kazimierz Mijal , polski polityk, minister gospodarki komunalnej (ur. 1910 )
2011 – Margaret Price , walijska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1941 )
2012 – Roman Juszkiewicz , polski astrofizyk, kosmolog, wykładowca akademicki (ur. 1952 )
2013 :
2014 :
2015 :
2016 :
Signe Anderson , amerykańska wokalistka, członkini zespołu Jefferson Airplane (ur. 1941 )
Emile Destombes , francuski duchowny katolicki, koadiutor i wikariusz apostolski Phnom Penh (ur. 1935 )
Paul Kantner , amerykański gitarzysta, wokalista, członek zespołów: Jefferson Airplane i Jefferson Starship (ur. 1941 )
Zdzisław Krasiński , polski ekonomista, polityk, minister (ur. 1930 )
Jim Morris , amerykański kulturysta (ur. 1935 )
Adam Sobociński , polski działacz PCK (ur. 1937 )
Ihor Zajcew , ukraiński piłkarz (ur. 1934 )
2017 :
Alaksandr Cichanowicz , białoruski piosenkarz ur. (1952 )
Kazimierz Czarnecki , polski polityk, działacz społeczny, poseł na Sejm PRL (ur. 1923 )
Geoff Nicholls , brytyjski kompozytor, klawiszowiec (ur. 1944 )
Andrzej Nikodemowicz , polski kompozytor, pianista, pedagog (ur. 1925 )
Lennart Nilsson , szwedzki fotograf, pionier fotografii medycznej (ur. 1922 )
Zdzisław Olszewski , polski inżynier, urzędnik państwowy, wojewoda elbląski (ur. 1935 )
Salvatore Tatarella , włoski prawnik, samorządowiec, polityk (ur. 1947 )
Ion Ungureanu , mołdawski aktor, polityk (ur. 1935 )
2018 :
Antônio Marochi , brazylijski duchowny katolicki, biskup Londriny i Presidente Prudente (ur. 1925 )
Maxwell Noronha , indyjski duchowny katolicki, biskup Kalikatu (ur. 1926 )
Sebastian Rybarczyk , polski dziennikarz radiowy (ur. 1970 )
Gene Sharp , amerykański politolog, pisarz, teoretyk rewolucji bez przemocy (ur. 1928 )
Edward Surdyka , polski trener piłki ręcznej (ur. 1930 )
Barbara Wałkówna , polska aktorka (ur. 1933 )
2019 :
2020 :
2021 :
Paul Crutzen , holenderski chemik atmosfery, meteorolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1933 )
Ryszard Kotys , polski aktor (ur. 1932 )
Kazimierz Kuczman , polski historyk sztuki (ur. 1947 )
Hugolin Langkammer , polski duchowny katolicki, franciszkanin, teolog, biblista (ur. 1930 )
Juan del Río Martín , hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Ordynariatu Wojskowego Hiszpanii (ur. 1947 )
Aniela Świderska , polska aktorka (ur. 1925 )
Cicely Tyson , amerykańska aktorka (ur. 1924 )
2022 :
2023 :
Lisa Loring , amerykańska aktorka (ur. 1958 )
Wiaczesław Nazaruk , rosyjski ilustrator, twórca i scenograf filmów animowanych (ur. 1941 )
Jaroslav Šedivý , czeski historyk, dysydent, dyplomata, polityk, minister spraw zagranicznych (ur. 1929 )
Barrett Strong , amerykański piosenkarz, autor tekstów (ur. 1941 )
Xavier Rubert de Ventós , hiszpański filozof, pisarz, polityk, eurodeputowany (ur. 1939 )
Tom Verlaine , amerykański wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów, członek zespołów: The Neon Boys i Television (ur. 1949 )
2024 :
Mikałaj Aksamit , białoruski malarz, polityk, dysydent (ur. 1954 )
Walter Ivan de Azevedo , brazylijski duchowny katolicki, biskup São Gabriel da Cachoeira (ur. 1926 )
Zbigniew Harbuz , polski historyk, dokumentalista (ur. 1932 )
Víctor Luna , kolumbijski piłkarz, trener (ur. 1959 )
Luis Tejada , panamski piłkarz (ur. 1982 )
Przypisy