Temat 5 Pułk Ułanów Zasławskich ma dziś ogromne znaczenie, ponieważ wpływa na wiele aspektów naszego codziennego życia. Istnieją różne punkty widzenia i opinie na ten temat, co sprawia, że jest to temat szeroko dyskutowany i wzbudzający duże zainteresowanie. W całej historii 5 Pułk Ułanów Zasławskich był przedmiotem licznych badań i badań mających na celu zrozumienie jego wpływu na społeczeństwo. W tym artykule zbadamy różne aspekty 5 Pułk Ułanów Zasławskich i przeanalizujemy jego znaczenie we współczesnym świecie. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na kulturę popularną, 5 Pułk Ułanów Zasławskich to temat zasługujący na naszą uwagę i refleksję.
Odznaka pamiątkowa 5 puł. | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie |
1939 (1944) |
Tradycje | |
Święto | |
Nadanie sztandaru | |
Dowódcy | |
Pierwszy | |
Ostatni |
ppłk Jerzy Edward Anders |
Działania zbrojne | |
I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Nowogródkiem (18 IV 1919) bitwa pod Koszowatą (24 V 1920) bitwa pod Klekotowem (3 VIII 1920) bitwa pod Chodorowem (19 VIII–9 IX 1920) bitwa pod Knihyniczami (5 IX 1920) bitwa pod Zasławiem (23 IX 1920) II wojna światowa kampania wrześniowa bitwa pod Kockiem (2–6 X 1939) | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
1 Brygada Jazdy |
5 Pułk Ułanów Zasławskich (5 puł) – oddział kawalerii polskich formacji wojskowych w Rosji i Wojska Polskiego II RP.
Pułk nawiązywał do tradycji 5 pułk ułanów utworzonego w 1830 i walczącego w powstaniu listopadowym. Do 1939 pułk stacjonował w garnizonie Ostrołęka. Natomiast kadra szwadronu zapasowego stacjonowała początkowo w Garwolinie.
Święto pułkowe – 23 września, w rocznicę szarży pod Zasławiem w 1920.
Pod koniec listopada 1917 z Polaków służących w dwóch rosyjskich dywizjach kawalerii (9. i kombinowanej), działających na froncie rumuńskim, w Besarabii, zorganizowany został „Polski Kawaleryjski Dywizjon przy 8-ej armii”. Dywizjon formował się we wsi Bielawińce na podstawie rozkazu Dowództwa 8 Armii wydanego 26 listopada 1917. Dowódcą i organizatorem oddziału został ppłk Stanisław Sochaczewski. Dywizjon został podporządkowany dowódcy II Korpusu Polskiego w Rosji. Do 14 grudnia 1917 zorganizowano trzy szwadrony liniowe, pluton łączności, pluton karabinów maszynowych, kolumnę taborową i trzydziałową baterię artylerii konnej.
1 stycznia 1918 do dywizjonu dotarła informacja o rozkazie Dowództwa 8 Armii w sprawie przeformowania dywizjonu w „pułk jazdy polskiej przy 8-ej armii”. 4. szwadron, wyłączony z rosyjskiej 7 Dywizji Kawalerii, formował się w Sorokach pod dowództwem por. Jerzego Kobylańskiego. 12 maja 1918, po bitwie pod Kaniowem, jednostka została rozformowana, a oficerowie osadzeni w Twierdzy Brzeskiej.
13 listopada 1918 do Warszawy przybyli oficerowie pułku zwolnieni z niewoli niemieckiej. 14 listopada 1918, na podstawie rozkazu L. 15 szefa Sztabu Generalnego, podpułkownik Sochaczewski rozpoczął formowanie 5 pułku ułanów. Na miejsce postoju wyznaczono koszary w Mińsku Mazowieckim, w których stacjonował szwadron instrukcyjny Polskiej Siły Zbrojnej. W skład pułku włączono szwadron ułanów z Łukowa. Biuro werbunkowe pułku mieściło się w hotelu „Uniwersal” przy ulicy Marszałkowskiej 105 w Warszawie.
Obsada personalna pułku w 1920 | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
Dowódca pułku | płk Mikołaj Koiszewski |
ppłk Stanisław Sochaczewski | |
Zastępca dowódcy pułku | mjr Konstanty Dzieduszycki |
Adiutant pułku | ppor. Józef Stapf |
Lekarz | ppor. podlek. Tadeusz Walkowski |
Lekarz wet. | mjr lek. wet. Jan Józef Wróblewski |
Lekarz wet. | ppor. wet. Wacław Henryk Duval |
Dowódca I dywizjonu | ppłk Konstanty Obiedziński |
mjr Mieczysław Szemiot | |
Dowódca II dywizjonu | mjr Mieczysław Szemiot |
rtm. Edward Baranowicz | |
Dowódca 1 szwadronu | por. Franciszek Rodziewicz |
Dowódca plutonu | ppor. Kazimierz Rudowski |
Dowódca 2 szwadronu | por./rtm. Stanisław Udymowski (16 IX) |
por. Józef Krzemieniecki | |
Dowódca plutonu | pchor. Zygmunt Strubel |
Dowódca 3 szwadronu | rtm. Władysław Doliński |
rtm. Leon Strzelecki | |
Dowódca plutonu | pchor./ppor. Tadeusz Nowiński |
Dowódca plutonu | pchor./ppor. Bronisław Korpalski |
Dowódca 4 szwadronu | por. Kazimierz Perro |
ppor. Jerzy Wacław Florkowski | |
Dowódca szwadronu km | por. Stefan Dukaj |
Dowódca szwadronu technicznego | por. Mieczysław Lubiński |
Oficer pułku | por. Franciszek Podhorski († 5 IX) |
Oficer pułku | ppor. Płażyński |
Oficer pułku | pchor. Witold Ertman |
Oficer pułku | pchor. Tadeusz Grabowski |
Oficer pułku | pchor. Andrzej Łoś |
Oficer pułku | pchor. Leon Udymowski |
24 maja 1920 maszerujące na pozycje wyjściowe 135 Brygada Strzelców i pułk kawalerii Kotowskiego z grupy Jakira napotkały pod Koszowatą polski 5 pułk ułanów, wspierany przez 2 baterię 3 dywizjonu artylerii konnej. Sowiecka piechota zaatakowała od czoła, a kawaleria próbowała oskrzydlić ułanów i zamknąć im drogę odwrotu. Walki trwały siedem godzin.
2 szwadron porucznika Stanisława Udymowskiego odparł wszystkie ataki, a w krytycznej sytuacji 3 szwadron porucznika Władysława Dolińskiego szarżą ocalił cofające się działa 2/3 dywizjonu artylerii konnej. Dopiero nocą szwadrony, razem z towarzyszącą im baterią, wycofały się. Do kolumny nie zdążył dołączyć 4 szwadron, który obsadzał wieś Stawiszcze. Szwadron ocalał dzięki pomocy Ukraińców, którzy przeprowadzili ułanów bezdrożami, omijając oddziały sowieckie.
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920 | ||
---|---|---|
plut. Tomasz Bielecki nr 3338 | ś.p. ppor. Kazimierz Bogucki | ułan Piotr Czuba |
mjr Konstanty Dzieduszycki | plut. Stanisław Furmańczyk | ppor. Jerzy Florkowski |
wachm. Franciszek Grzegorczyk | wachm. Lucjan Hamerszmidt | kpr. Julian Henel |
plut. Stanisław Jakubowski nr 3197 | kpr. Aleksander Jordański | ś.p. kpr. Kazimierz Karaś |
plut. German Kempski nr 3334 | ppor. Alfred Klausal | ppor. Bronisław Korpalski |
plut. Jan Lelontko | wachm. Edmund Miterski | ś.p. Włodzimierz Młodzianowski |
st. wachm. Marian Morawski | ppor. Tadeusz Nowiński | ś.p. por. Franciszek Podhorski |
ś.p. wachm. Stanisław Pilch | plut. Stanisław Ratajczyk | por. Franciszek Rodziewicz |
por. Józef Stapf | ppor. Zygmunt Strubel | rtm. Leon Strzelecki |
plut. Władysław Sobieszczak | ppłk Stanisław Sochaczewski | st. ułan Bazyli Siwiński |
ppor. Stanisław I Solecki | ś.p. ułan Mieczysław Olszamowski | ś.p. rtm. Władysław Turski |
ś.p. rtm. Stanisław Udymowski | ś.p. st. ułan Stefan Walewski | wachm. Władysław Wągrocki |
ś.p. plut. Bolesław Węsak | st. ułan Bolesław Zagórski nr 3379 |
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
dowódca pułku | płk Stefan Chomicz |
I zastępca dowódcy | ppłk Jerzy Edward Anders |
adiutant | por. Zygmunt Antoni Sokołowski |
naczelny lekarz medycyny | kpt. dr Michał Wyhinnyj |
starszy lekarz weterynarii | mjr Czesław Wikiel |
młodszy lekarz weterynarii | por Aleksander Sielicki |
oficer placu Ostrołęka | rtm. adm. (kaw.) Tadeusz Laskowski |
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) | mjr Bronisław Korpalski |
oficer mobilizacyjny | rtm. Julian Bąkowski |
zastępca oficera mobilizacyjnego | por. Ludwik Aleksander Turasiewicz |
oficer administracyjno-materiałowy | rtm. Janusz Jacyna-Onyszkiewicz |
dowódca szwadronu gospodarczego | por. Zygmunt Antoni Sokołowski |
oficer gospodarczy | kpt. int. Józef Franciszek Storożek |
oficer żywnościowy | rtm. adm.(kaw.) Leon Udymowski |
dowódca plutonu łączności | por. Aleksander Bonifacy Hryniewicz |
dowódca plutonu kolarzy | por. Wacław Gottwald |
dowódca plutonu ppanc. | por. Józef Władysław Wilowski |
dowódca 1 szwadronu | por. Jerzy Jan Roszkowski |
dowódca plutonu | por. Bronisław Sadlej |
dowódca plutonu | ppor. Zasław Hubert Henryk Krzywobłocki |
dowódca 2 szwadronu | rtm. Wiktor Jakubowski |
dowódca plutonu | ppor. Marian Michniewicz |
dowódca plutonu | ppor. Janusz Wacław Wolski |
dowódca 3 szwadronu | rtm. Ryszard Szempliński |
dowódca plutonu | por. Zbigniew Zielkiewicz |
dowódca 4 szwadronu | rtm. Kazimierz Wachniewski |
dowódca plutonu | ppor. Leszek Antoni Rozlau |
dowódca szwadronu km | p.o. por. Franciszek Szabunia |
dowódca szwadronu zapasowego | mjr Zygmunt Strubel |
zastępca dowódcy | wakat |
odkomenderowany | mjr Kazimierz Wyszosław Tomasik †1940 Charków |
na kursie | por. Adam Józef Dąbrowski |
por. Wiesław Makowski | |
por. Grzegorz Płodowski | |
w szpitalu | rtm. adm. (kaw.) Władysław Pawlikowski |
Kampanię wrześniową pułk odbył w ramach Podlaskiej BK
Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939 | |
---|---|
dowództwo | |
dowódca pułku | płk Stefan Chomicz |
zastępca dowódcy | ppłk Jerzy Edward Anders |
kwatermistrz | mjr Bronisław Korpalski |
bez funkcji | mjr Zygmunt Strubel |
adiutant | por. Zygmunt Antoni Sokołowski |
oficer ordynansowy | ppor. rez. Jerzy Przywieczerski †20 VII 1942 KL Neuengamme |
II oficer ordynansowy | por. Wacław Gottwald |
oficer broni | ppor. rez. Andrzej Jeżewski |
kierownik kancelarii | wachm. Lucjan Menżyński |
lekarz medycyny | kpt. lek. dr Michał Wyhinnyj |
lekarz weterynarii | por. lek. wet. Aleksander Sielicki |
kapelan | ks. Czesław Łapiński |
szwadron gospodarczy | |
dowódca szwadronu gospodarczego | por. rez. Aleksander Dzieduszycki |
oficer żywnościowy | ppor. rez. Tadeusz Zawidzki |
płatnik | kpt. int. Józef Franciszek Storożek |
skarbnik | chor. Mieczysław Konowalski |
szef szwadronu | wachm. Antoni Dygas |
1 szwadron | |
dowódca 1 szwadronu | por. Jerzy Jan Roszkowski |
dowódca I plutonu | ppor. Zasław Hubert Henryk Krzywobłocki (5 IX ranny) |
dowódca II plutonu | chor. Jerzy Ulatowski |
dowódca III plutonu | ppor. rez. Edward Sochaczewski |
szef szwadronu | wachm. Stanisław Dziewirski |
2 szwadron | |
dowódca 2 szwadronu | rtm. Zbigniew Piotrowski |
dowódca I plutonu | por. rez. Wiktor Plater-Zyberk (9 IX ranny) |
dowódca II plutonu | ppor. Marian Michniewicz |
dowódca III plutonu | ppor. rez. Stefan Radomiński |
szef szwadronu | wachm. Kazimierz Gwiazda |
3 szwadron | |
dowódca 3 szwadronu | rtm. Ryszard Szempliński |
dowódca I plutonu | por. Zbigniew Zielkiewicz |
dowódca II plutonu | por. Wiesław Makowski (9 IX ranny) |
dowódca III plutonu | ppor. rez. Kazimierz Rzewuski |
szef szwadronu | wachm. Paweł Semeniuk |
4 szwadron | |
dowódca 4 szwadronu | rtm. Kazimierz Wachniewski |
dowódca I plutonu | por. rez. Tadeusz Mierzyński (5 X ranny) |
dowódca II plutonu | por. rez. Karol Malanowicz †2 X 1939 |
dowódca III plutonu | ppor. Janusz Wolski |
szef szwadronu | wachm. Władysław Wołosz |
szwadron ckm | |
dowódca szwadronu ckm | por. Janusz Jacyna-Onyszkiewicz |
dowódca I plutonu | por. Grzegorz Płodowski |
dowódca II plutonu | por. rez. Leon Głowacki |
dowódca III plutonu | ppor. rez. Tadeusz Sowiński |
pododdziały specjalne | |
dowódca plutonu łączności | por. Aleksander Bonifacy Hryniewicz |
dowódca plutonu przeciwpancernego | por. Józef Władysław Wilowski |
dowódca plutonu kolarzy | ppor. rez. Czesław Ahrends |
Sztandar ufundowany został przez Koło Opieki 5 Pułku Ułanów i 3 sierpnia 1919 wręczył go pułkowi gen. Trzaska-Durski na placu Saskim w Warszawie. Płat sztandaru znajduje się obecnie w Arsenale oo. Paulinów w Częstochowie.
Minister spraw wojskowych rozkazem L. 2666.21 B.P. z 7 maja 1923 zatwierdził odznakę pamiątkową 5 pułku ułanów. Odznaka o wymiarach 39x39 mm ma kształt równoramiennego krzyża, którego ramiona i środek tarczy pokryte są karmazynową emalią. Na środku krzyża godło wz. 1919, okolone srebrnym wieńcem laurowym. Od wieńca odchodzą cztery proporczyki karmazynowo - chabrowe z białym kątem. Na ramionach krzyża wpisano daty „1831” i „1917”. Odznaka oficerska - czteroczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana. Wykonawcą odznak był Wincenty Wabia-Wabiński z Warszawy.
Proporczyk | Opis |
---|---|
1924 – proporczyk z białym kątem posiadał skrzydła w barwach karmazynowej i niebieskiej | |
1928 – proporczyk z białym kątem posiadał skrzydła w barwach wiśniowej i chabrowej | |
proporczyk dowództwa w 1939 | |
proporczyk 1 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 2 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 3 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 4 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939 | |
proporczyk plutonu łączności w 1939 | |
Inne | Opis |
Na czapce rogatywce – otok wiśniowy | |
Szasery ciemnogranatowe, lampasy wiśniowe, wypustka wiśniowa | |
„Łapka” (do 1921) – karmazynowa |
|
|
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Katyńskie.
Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
---|---|---|---|---|
Certowicz Jan | ppłk lek. w st. sp. | żołnierz zawodowy | Katyń | |
Janicki Marian | porucznik rezerwy | mierniczy I klasy | Katyń | |
Serwatowicz Tadeusz | porucznik rezerwy | rolnik | PZUW | Charków |