Kompania graniczna KOP „Małaszki”
W dzisiejszym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Kompania graniczna KOP „Małaszki”. Od jego początków po dzisiejsze znaczenie, szczegółowo przeanalizujemy każdy istotny aspekt Kompania graniczna KOP „Małaszki”, aby zapewnić pełny przegląd tego tematu. W kolejnych kilku wierszach odkryjemy główne kluczowe punkty, najnowsze trendy i opinie ekspertów na temat Kompania graniczna KOP „Małaszki”. Mamy nadzieję, że dzięki tej zawartości umożliwimy Ci głębokie i aktualne zrozumienie Kompania graniczna KOP „Małaszki”, dzięki czemu będziesz mógł wzbogacić swoją wiedzę i podejmować bardziej świadome decyzje na ten temat. Przygotuj się na zanurzenie się w fascynującym wszechświecie pełnym niuansów!
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Małaszki” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 5 batalion graniczny , a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 98 żołnierzy służby zasadniczej.
W 1939 1 kompania graniczna KOP „Małaszki” podlegała dowódcy batalionu KOP „Łużki”.
Służba graniczna
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza.
1 kompania graniczna „Małaszki” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 30 kilometrów 850 metrów. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Szypowo” i „Łunaczarskaja Słoboda” z komendantury „Dryssa”.
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 3 kompania graniczna KOP „Leonpol” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Ćwiecino” – 1928, 1929, 1931, 1932, 1934, 1938
Walki w 1939
Rankiem 17 września, ze względu na brak przepraw przez Dźwinę, Sowieci nie zaatakowali strażnicy „Hrychorowicze” oraz odwodu kompanii w Małaszkach. Natomiast jeszcze przed 4:40 trzykompanijny oddział st. lejtn. Miroszkina zniszczył strażnicę „Oleszczenica”. Poległ oficer (?) i 14 szeregowych, do niewoli dostał się jeden szeregowy i 7 cywili. Straty napastników wyniosły 5 rannych. W tym samym czasie trzykompanijny oddział st. łejtn. Jermoczenkowa uderzył na strażnicę KOP w „Dzisna”. Przy niej przebywał por. Domalewski oraz dziśnieński nauczyciel por. rez. Zygmunt Gergovich. Sowieci, prowadzeni przez miejscowego działacza komunistycznego Szulmana, przepłynęli na łodziach przez Dźwinę i wylądowali na polskim brzegu, rozpoczynając atak od strony południowej i wschodniej. Do walki z Sowietami włączyli się policjanci oraz uczniowie gimnazjum. Starcie trwało kilka godzin. Ranni zostali por. Domalewski i por. rez. Gergovich. Ostatecznie obrońcy złożyli broń. Do niewoli dostało się 3 (?) oficerów i 10 szeregowych. Sowieci mieli 2 ciężko rannych oficerów, w tym st. lejtn. Jermoczenkow. Lżejsze rany odniósł młodszy politruk oraz 15 szeregowych. Natomiast według innego sowieckiego dokumentu poległ jeden żołnierz WP, a 14, w tym 6 policjantów, dostało się do niewoli. Straty sowieckie – 6 rannych. Według polskiego opracowania – wspomagana przez osadników placówka KOP aż przez 7 godzin udaremniała wszelkie usiłowania sforsowania rzeki przez nieprzyjacielską piechotę. Obronę Polaków miano złamać dopiero po wprowadzeniu do walki artylerii.
Struktura organizacyjna
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1929
- strażnica KOP „Oleszczenica”
- strażnica KOP „Grygorowicze”
- strażnica KOP „Powianuszka”
- strażnica KOP „Dzisna”
Strażnice kompanii jesienią 1931 i w 1934
- strażnica KOP „Oleszczenica”
- strażnica KOP „Hryhorewicze”
- strażnica KOP „Powianuszka”
- strażnica KOP „Dzisna”
Organizacja kompanii 17 września 1939:
- dowództwo kompanii
- pluton odwodowy
- 1 strażnica KOP „Oleszczenice” (Oleszczenica)
- 2 strażnica KOP „Hryhorowicze”
- 3 strażnica KOP „Dzisna”
Dowódcy kompanii
- kpt. Zygmunt Ligorzewski (był 30 IX 1928 − 25 XI 1928 → przeniesiony do 7 batalionu KOP)
- kpt. Adam Szymański (21 XI 1928 − )?
- kpt. Henryk Sieradzki (18 X 1929 − )
- kpt. Adam Szymański (29 III 1933 − był XI 1934 −)
- kpt. Bronisław Bartyński (– 1939)
- por. Adam Domalewski (1939)
Uwagi
- ↑ wieś Małaszki, gmina Mikołajów, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Hryhorowicze → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Oleszczenica”, „Hrygorowicze”, „Powianuszka” → Szubański 1993 ↓, s. 276
- ↑ folwark Oleszczyńce, gmina Mikołajów, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Hryhorowicze → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ folwark Hryhorowicze Naddziśnieńskie II, gmina Mikołajów, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ folwark Powianużka, gmina Mikołajów, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ miasto Dzisna, gminie Dzisna, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
Przypisy
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 294.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 14/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 54/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83/1938.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 92.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 305.
- ↑ Grzelak 2001 ↓, s. 184.
- ↑ a b c d Obsada oficerska bg „Łużki” ↓.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 710.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 91.
Bibliografia
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. .
- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Łużki” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.