Kompania graniczna KOP „Orany”
Temat Kompania graniczna KOP „Orany” to temat, który przez lata budził zainteresowanie i debatę. Od samego początku Kompania graniczna KOP „Orany” przyciąga uwagę osób w każdym wieku i o każdym pochodzeniu. Wraz z ewolucją społeczeństwa ewoluowało znaczenie i znaczenie Kompania graniczna KOP „Orany”. W tym artykule zbadamy historię, wpływ i przyszłe implikacje Kompania graniczna KOP „Orany”, oferując kompleksowy i zrównoważony pogląd, który pozwala czytelnikom lepiej zrozumieć jego znaczenie w dzisiejszym świecie.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Orany” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Geneza
Do czasu zakończenia wojny polsko-bolszewickiej, czyli do jesieni 1920, wschodnią granicę państwa polskiego wyznaczała linia frontu. Dopiero zarządzeniem z 6 listopada 1920 utworzono Kordon Graniczny Ministerstwa Spraw Wojskowych. W połowie stycznia 1921 zmodyfikowano formę ochrony granicy i rozpoczęto organizowanie Kordonu Granicznego Naczelnego Dowództwa WP. Obsadzony on miał być przez żandarmerię polową i oddziały wojskowe. Latem 1921 ochronę granicy wschodniej postanowiło powierzyć Batalionom Celnym. W Druskienikach rozmieszczono dowództwo i pododdziały sztabowe 41 batalionu celnego, a jego 1 kompania stacjonowała w Oranach. W drugiej połowie 1922 przeprowadzono kolejną reorganizację organów strzegących granicy wschodniej. 1 września 1922 bataliony celne przemianowano na bataliony Straży Granicznej. Już w następnym zlikwidowano Straż Graniczną, a z dniem 1 lipca 1923 pełnienie służby granicznej na wschodnich rubieżach powierzono Policji Państwowej. W sierpniu 1924 podjęto uchwałę o powołaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – formacji zorganizowanej na wzór wojskowy, a będącej w etacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 23 batalion graniczny , a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 76 żołnierzy służby zasadniczej. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Orany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Orany”.
Służba graniczna
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza.
3 kompania graniczna „Orany” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 37 kilometrów 900 metrów.
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 2 kompania graniczna KOP „Rondamańce” ⇔ 4 kompania graniczna KOP „Wójtowo” – 1928
- 2 kompania graniczna KOP „Marcinkańce” ⇔ 4 kompania graniczna KOP „Wójtowo” – 1929, 1932 i 1934
- 2 kompania graniczna KOP „Marcinkańce” ⇔ 4 kompania graniczna KOP „Olkieniki” – 1938
Struktura organizacyjna
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1939
- strażnica KOP „Miluniszki”
- strażnica KOP „Przełaje”
- strażnica KOP „Małe Dubno”
- strażnica KOP „Dmitrówka”
- strażnica KOP „Smolniki”
Dowódcy kompanii
- kpt. Kazimierz Buncler (był w 1930)
- kpt. Feliks Chmielewski (28 III 1930 − )
- kpt. Leon Żbik (7 X 1932 − był XII 1934)
- kpt. Józef Śmiałowski (- IX 1939)
Uwagi
- ↑ osada Orany, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 364
- ↑ wieś Milaniszki, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Przełaje, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Małe Dubno, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Dźmitrówka, gmina Orany, powiat wileńsko–trocki, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Śmiałowski Józef II, kpt. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Orany”. We wrześniu 1939 w odtworzonym baonie na dotychczasowym stanowisku. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 752
Przypisy
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 56-58.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 59-63.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 6.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 76.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 20.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 94-101.
- ↑ Grochowski (red.) 1994 ↓, s. 7.
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 290.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 50/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 81/1938.
- ↑ Rozkaz tajny dowódcy brygady nr 3/30 z I 1930
- ↑ Obsada oficerska bg „Orany” ↓, s. 31.
- ↑ Obsada oficerska bg „Orany” ↓, s. 66.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. .
- Lech Grochowski (red.): Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Orany” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.